Yerel özerklik ve yerel yönetimler üzerindeki idari vesayet
Anahtar Kelimeler: Yerel Özerklik, Yerel Yönetimler, İdari VesayetÖZET YEREL ÖZERKLİK VE YEREL YÖNETİMLER ÜZERİNDEKİ İDARİ VESAYET Yaşadığımız yüzyıl içinde dünyada meydana gelen değişim ve dönüşümler yerel yönetimler alanına da yansımış ve var olan yapıları değiştirmiştir. Demokrasinin yaygınlaştırılması ve toplumsal gelişmenin dengeli ve hızlı bir şekilde gerçekleşebilmesi için yerel yönetimlerin güçlendirilmesi ve geliştirilmesi gerektiği ortaya çıkmıştır. Dünyada yaşanan bu gelişmelere Türkiye'de kayıtsız kalmamış ve gerek küreselleşme gerekse Avrupa Birliği süreçleri sebebiyle yerel yönetimler mevzuatında ve uygulamada önemli değişiklikler yaşanmıştır. Türkiye'de yakın zamanda yasalaşarak yürürlüğe giren 5393 sayılı Belediye Kanunu, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ve 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu yerel yönetimler reformunun gerçekleşmesinde imzalanmış olan Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik şartı etkili olmuştur. Yeni yasal düzenlemeler kapsamında, yerel yönetimlerin kuruluş ve teşkilatlanmaları, görev ve yetkileri ile denetimleri konularından daha önceki hukuki düzenlemelere göre yerel yönetimlerin özerkliğini güçlendirici nitelikte hükümler getirilmiştir. Bu çalışmada öncelikle yerel özerklik ve idari vesayet kavramları açıklanmaya çalışılmış ve yerel yönetim mevzuatında yapılan değişiklikler bu anlamda Anayasa Mahkemesi ve Danıştay kararları ışığında değerlendirilmiştir. Sonuçta, yeni yerel yönetimler mevzuatı, daha önceki yerel yönetimler mevzuatına oranla idari, mali ve hukuki açıdan özerklik anlamında daha cesurdur. Yapılan reformlarla idari vesayet denetiminin, sadece hukukilik denetimi ve idari yargıyı harekete geçirme yetkisiyle sınırlı kalması sağlanması istenmiş, ancak diğer yandan da yerel yönetimler üzerinde, kendilerine verilen yetkileri kötüye kullanmamaları için rasyonel bir denetim kurulmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda, tüm eksik ve aksaklıklarına rağmen, merkezin idari vesayet yetkisini mümkün olduğunca az seviyelere indirmeye çalışıp, yerel özerkliği ön plana çıkaran yeni düzenlemelerin başarılı olduğunu söyleyebiliriz. Keywords: Local Autonomy,Administrative Tutelage, DecentralizationABSTRACT LOCAL AUTONOMY AND ADMINISTRATIVE TUTELAGEOVER LOCAL GOVERNMENTSWe can see that the changes and transformations the world has gone through in the past decade we've been living in are also reflected in local governments and has changed the current settings. In order for democracy to spread and for a stable and fast social development, it is necessary to strengthen and improve local governments. Turkey has matched these developments as well, and there has been serious changes in laws of local governments and implementations due to both globalization and European Union processes. The European Charter of Local Self-Government that has been signed, has been effective in the local administration reform in Turkey by recently passed laws such as Law No:5393 Municipal Law, Law No: 5216 Metropolitan Municipality Law and Law No:5302 Special Provincial Administration Law. In the context of new legal regulations, when it comes to establishing and reorganizing local governments, their duties and authority as well as auditing, the autonomy of local governments have been strengthened. In this study, first of all, the concepts of local autonomy and administrative tutelage are examined and the changes that have been made in the local administration laws and regulations are evaluated in the light of the decisions made by the Constitutional Court as well as the State Council. Finally, the new local administration laws and regulations are much bold administratively, legally and financially in terms of autonomy as opposed to the previous local administration laws and regulations. With these reforms the intention was to make the auditing of the administrative tutelage a legal audit and limit the authority of these audits by putting administrative judgement in action. However, on the other hand, a rational auditing system has been tried to be formed over local administrations so that they do not abuse the authority given to them. In this context, despite all the shortcomings and deficiencies, we can say that the new regulations which limit the administrative tutelage of the central government to a minimum and raises the importance of local autonomy, is successful.