Характеризуется источниковая база по истории политики российского правительства в области начального образования во второй половине 1860-х — 1870-е гг. Автор определил основные виды источников (законодательные акты, материалы официального делопроизводства, статистические материалы, публицистика, периодическая печать, эпистолярные материалы, дневники и воспоминания) и проанализировал их. Characterizes the sources on the history of the Russian government policy in the field of the primary education in the second half of the 1860—70's. The author defines and analyses the main types of sources (legislative acts, documents of the official clerical work, statistical materials, journalism, periodicals, epistolary materials, diaries and memoirs).
Прослежены основные этапы и направления преподавания и исследований истории России на историческом факультете Белорусского государственного университета в XX – начале XXI в. Изучение истории России началось с момента открытия университета в 1921 г. и связано с именем первого ректора В. И. Пичеты. В сложных политических условиях работали белорусские россиеведы в 1920–30-е гг. В последующие десятилетия интерес университетских историков к истории России снизился, исследователи сконцентрировались на белорусской проблематике. Только с середины 1970-х гг. произошел возврат к изучению различных аспектов российской истории. Это касается проблем XIX – начала ХХ в. и связано с именем профессора И. В. Оржеховского. Показано формирование школы специалистов-россиеведов на возрожденной в 1998 г. кафедре истории России. Рассматриваются основные направления современной исследовательской и преподавательской практики коллектива кафедры, которые связаны с широким хронологическим и тематическим спектром проблем: от налогов/дани в период древнерусской истории до причин и последствий сталинизма, от внешнеполитических обстоятельств формирования российской государственности до современных политических процессов на постсоветском пространстве. На кафедре истории России по-прежнему активно изучается XIX в. Исследования гармонично дополняют общепрофессиональную дисциплину «История России и Украины», а также всевозможные дисциплины специализации и дисциплины по выбору для студентов ведущего белорусского университета. ; Traced the main stages and directions of research of XX – beginning of XXI century at the Department of history of Russia of Belarusian state University on the history of Russia. The study of the history of Russia began with the opening of the Belarusian State University in 1921 and is associated with the name of its first rector V. I. Picheta. The Belarusian historians specialising in Russian history worked under difficult political conditions in the 1920–30s. In subsequent decades, historians at the University have reduced their interest in Russian history, focusing on the problems of history of Belarus. Only since the mid-1970s there was a return to the study of various aspects of Russian history. It concerns the problems of the XIX – early XX century associated with the name of Professor I. V. Orzechowskiy. Shows the formation of restored in 1998 the Department of Russian history school of specialists in Russian history. The main directions of modern researches and teaching experience of teachers in the Department are considered in the article. They are associated with a wide chronological and thematic range, from issues of taxes and tribute in the Ancient period of Russian history to the causes and consequences of Stalinism; from the foreign circumstances of formation of the Russian statehood to the modern political processes in post-Soviet space. Still actively studied Russian history of the XIX century. Research harmoniously complement the content of General professional discipline «History of Russia and Ukraine», all sorts of disciplines of specialization and elective courses for students of the Belarusian State University. = Прасочаны асноўныя этапы і напрамкі даследаванняў гісторыі Расіі на гiстарычным факультэце Беларускага дзяржаўнага ўнiверсiтэта XX – пачатку XXI ст. Вывучэнне гісторыі Расіі пачалося з моманту адкрыцця ўнiверсiтэта ў 1921 г. і звязана з імем яго першага рэктара У. І. Пічэты. У складаных палітычных умовах працавалі беларускія расіязнаўцы ў 1920–30-я гг. У наступныя дзесяцігоддзі цікавасць універсітэцкіх гісторыкаў да гісторыі Расіі зменшылася, даследчыкі сканцэнтраваліся на беларускай праблематыцы. Толькі з сярэдзіны 1970-х гг. адбыўся зварот да вывучэння розных аспектаў расійскай гісторыі. Гэта датычыцца праблем XIX – пачатку ХХ ст. і звязана з імем прафесара І. В. Аржахоўскага. Паказана фарміраванне школы спецыялістаў-расіязнаўцаў на адроджанай у 1998 г. кафедры гісторыі Расіі. Разглядаюцца асноўныя напрамкі сучаснай даследчай і выкладчыцкай практыкі калектыву кафедры, якiя звязаны з шырокім храналагічным і тэматычным спектрам: ад праблем падаткаў/даніны ў перыяд старажытнарускай гісторыі да прычын і наступстваў сталінізму, ад знешнепалітычных абставін фарміравання расійскай дзяржаўнасці да сучасных палітычных працэсаў на постсавецкай прасторы. На кафедры гiсторыi Расii па-ранейшаму актыўна вывучаецца XIX ст. Даследаванні гарманічна дапаўняюць агульнапрафесійную дысцыпліну «Гісторыя Расіі і Украіны», а таксама разнастайныя дысцыпліны спецыялізацыі і дысцыпліны па выбары для студэнтаў беларускага ўніверсітэта.
The purpose of the article is to study the influence of the uprising of 1863–1864 on the Russian policies in the Kingdom of Poland. The author makes an attempt to analyse the special measures of Russian government in the Polish lands during and after the uprising of 1863–1864. He proposes to abandon the use of the term «Russification» in the description of the national policy on the outskirts of the Russian Empire. The results of research allow concluding that the government carried the policies of full harmonization and centralization of the management in the Polish lands, their integration into the Russian Empire, and conducted the emergency measures in the field of linguistic, educational and administrative policies
В статье рассказывается об электронном учебном пособии «Общественно-политическая борьба на рубеже XIX—XX вв. Революция 1905—1907 гг.», его создании и структуре, использовании в учебном процессе. Электронное учебное пособие включает в себя три раздела: основной теоретический материал, раздел закрепления и контроля, раздел дополнительного материала. Основной теоретический материал включает в себя около 190 слайдов с иллюстрациями, 38 GIF-объектов, 11 анимированных схем. Этот раздел состоит из пяти глав. Раздел «Закрепление и контроль» включает себя кроссворды по 90 понятиям и тест (50 мультимедийных тестовых заданий четырех форм). Раздел «Дополнительный материал» вмещает галерею персоналий, глоссарий, справочник дат, список источников и литературы. Использование ЭУП в учебном процессе существенно интенсифицирует его = The article describes about the electronic textbook «Sociopolitical struggle at the turn of XIX—XX centuries Revolution of 1905—1907», its creation and structure, use in the classroom. The electronic manual includes three sections: basic theoretical material, the fixing section and control section of additional material. The main theoretical material includes about 190 slides with illustrations, 38 Gif-objects, 11 animated diagrams. This section consists of five chapters. Section «Consolidation and control» includes the whole 90 concepts and test (50 multimedia test tasks four forms). Section «Additional material» contains a gallery of personalities, Glossary, guide dates, a list of sources and literature. The use of electronic textbook in educational process significantly intensifies it.
