Türk siyasal sisteminde Cumhurbaşkanı`nın yeri ve seçimi ; Position and election of president in Turkish political system
ktidarın, hükümdardan halka dogru akısını ifade eden temsili demokratik rejimlerde, devlet baskanının anayasal ve siyasal sistem içindeki konumu, hükümet modelleri tercihinin esasını olusturmaktadır. Nitekim, farklı hükümet modellerinde devlet baskanları, makama gelis ve yetkileri açısından farklı özellikler göstermektedir. II. Mesrutiyetin ilanından itibaren parlamenter sistemi tecrübe eden Türkiye'de cumhurbaskanının sistem içindeki önemi ve bunun nedenlerini tespit etmek amacıyla farklı hükümet sistemleri ve bu sistemlerde devlet baskanlıgı kurumu karsılastırmalı olarak incelenmis, bu çerçevede devlet baskanlarının siyasal sistem içinde farklı rol üstlendikleri meclis hükümeti, baskanlık, yarıbaskanlık ve parlamenter hükümet sistemleri ayrı ayrı inceleme konusu yapılmıstır. Türkiye'de hükümet sistemleri ve cumhurbaskanlarının siyasal sistem içindeki konumları anayasal dönemler itibarı ile ele alınmıs, her cumhurbaskanlıgı seçim süreci dönemin siyasal ve sosyo-kültürel sartları altında incelenmistir. 1982 Anayasasında hükümet sistemi tercihinin aksine ?sembolik? yetkili cumhurbaskanı yerine yasama, yürütme ve yargı gücüne ortak; aktif, müdahaleci, denetleyici ve yönetici cumhurbaskanlıgı kurumu ve cumhurbaskanlıgı seçimlerinin, siyasal sistem içinde ?devlet krizi? yaratma potansiyelinin arkasındaki anayasal, siyasal ve tarihsel etkenler incelenmistir. ; In representative democratic regimes mentioning flow of power from ruler to people, position of the president into the constitutional and political system constitutes the basis of preference of government models . As a matter of fact, presidents in different government models demostrate different characters in respect of chairing and their authorities. In Turkey that has been experiencing parliamentary system from the declaration of Constitutional Monarchy II, different government systems and presidency insitution in these systems have been examined comparatively, in order to determine importance of president within the system and their reasons, and within this framework, assembly government where the president assumed different roles in political system, presidency, semi-presidency and parliamentary government systems all have been an object for study, respectively. Government systems in Turkey and presidents position within political system have been discussed in consideration of constitutional periods, and all elective processes for president have been studied under the political and sociocultural conditions of time. On contrary to the preference of government system, in 1982 constitution, the political and historical factors have been examined where presidency institution and presidency elections are participant, active, officious, inspector and director in legislative, executive and judicial authorities and behind ?state crisis? creation potential in political system, instead of ?symbolically? authorised president.