Suchergebnisse

In the paper, the conceptual apparatus (the ontology OntoReg) is presented for designing the Knowledge Based System (KBS ). An original methodology of designing an applied ontology has been developed on the basis of the concept of Roman Ingarden's individual object as well as the concept of Rudolf Carnap's constructional systems (Aufbau). According to the procedure of creating an applied ontology, the original ontology of the region (OntoReg) has been developed, with particular emphasis on the characteristics of the region with the distinction of properties at three levels of the constructional system. At the first level, absolutely own properties, acquired properties and externally conditioned properties are distinguished. At the second level, positive states of objects (potentials of the region: geographical potential, social potential, innovative potential, institutional potential) and negative states of objects (risk of implementing the regional development strategy: project implementation risk, environmental risk, institutional risk, public health and safety risk) are defined. At the third level, the indicators of the respective types of potential and risk are considered. The relative characteristics of the comparative assessment between the indicator values for a given potential/risk and a reference value established in scientific research are determined. Determining the relative properties constitutes new knowledge generated due to the ontology constructed.

In this article knowledge management models are classified into the following groups: 1. Resource models. 1.1. Holistic models. 1.2. Pyramidal models. 2.Process models. 2.1. Knowledge value chain models. 2.2. Branch models of organizational processes. 2.3. Spiral models. 3. Knowledge creation models. 4. Semantic models. As the summary the operationalization of knowledge management models is presented.

W pracy przedstawiono projekt ontologii BHP opracowanej na podstawie normy PN-N-18001 Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Wymagania. Ontologię zdefiniowano w języku OWL (Ontology Web Language). Przedstawiono odpowiednio diagramy klas, diagramy właściwości obiektowych oraz właściwości typu danych. Zaprezentowano odpowiednie wizualizacje ontologii oraz przykłady definiowania pojęć i relacji.

The paper presents the original architecture of the system recommending preventive/corrective procedures in the occupational health and safety management system in an enterprise: ComplianceOHS-CBR. The system consists of four modules: Module A — an ontology of the workplace OHS profile, Module B — an ontology of preventive/corrective procedure indexation OPCPI, Module C — a recording system of the monitoring process of non-compliance with the requirements of OHS, Module D — a recommending engine consistent with the CBR methodology. The essence of the approach presented in this paper is integration of the monitoring system of the analysis process of non-compliance with the requirements of OHS at the workplace (the ADONIS system was used) with the case-based reasoning process (CBR). The integration platform consists of two ontologies: an ontology of profile compliance with the workplace OHS requirements (OP-OHS) and an ontology of preventive/corrective procedure indexation (OPCPI). Both of the ontologies are presented in the Protege 5 OWL editor. Inference engines are alternatively, according to the CBR methodology, myCBR and jCOLLIBRI.

Artykuł prezentuje opis metody funkcjonalnego rezonansu FRAM (Functional Resonance Analysis Method) opracowanej przez Hollnagela. W artykule przedstawiono model reprezentacji systemu bezpieczeństwa oraz procedury agregacji zmienności funkcji. Podano szereg przykładów wykorzystania metody FRAM w analizie bezpieczeństwa systemów technicznych i przedsiębiorstw. Artykuł ma charakter kompilacyjny.

W pracy przedstawiono koncepcję ontologii systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy (BHP). Przyjęto model funkcjonalny będący w analogii do modelu FRAM (Functional Resonance Analysis Method) opracowanego przez Erika Hollnagela. Zdefiniowano pięć typów funkcji: funkcja produkcji, funkcja informacji, funkcja sygnalizacyjna, funkcja obserwacyjna, funkcja reakcji systemu bezpieczeństwa. Zdefiniowano relacje pomiędzy poszczególnymi parametrami funkcji, które wraz z funkcjami tworzą sieć semantyczną systemu BHP.

In the paper, the author's conception of building an intelligent system for predicting economic situation of enterprises is presented. This conception is captured in the form of the prediction chain (PC). A process of reasoning by analogy is performed using a Case-Based Reasoning (CBR) methodology. In the paper, a model of an enterprise, concentrating on identification of the competence potential and competence gap, is shown. A protocol of an assessment of potential and assessment of competence gap in a given range, using the AHP (Analytic Hierarchy Process), is presented. Individual elements of a system for creating the knowledge are captured in the form of an A-E-AE (Agent-Expert-Acts of Explanation). The structures of classes in the Protege editor are shown. At the end, a coordination diagram in the UML language is depicted. This diagram makes up a diagram of the interface between an expert and a CBR system.

In the paper the ontology of information about an enterprise (OIE ) is presented. The ontology helps to analyse the information about the examined enterprise. The aim of analysis is to isolate information about an enterprise found in business and financial press articles (news items ) in order to define the strategic position of the company. This information is "relative propriety" in the terminology of the Polish philosopher Roman Ingarden's formal ontology. The author proposes the OIE ontology of information about an enterprise (company ) based on the theory of individual objects by Roman Ingarden. Analysis of information from press news will provide a method for automatic gathering of data on the current state of an enterprise.

In the paper, the ontology of individual object and interpretation of it in the area of offers of goods and services is presented and reconstructed by the author. The ontology is defined on the basis of Roman Ingarden's formal ontology, in particular on the basis of the theory of individual object.

W pracy przedstawiono charakterystykę reprezentacji wiedzy w systemach z bazą wiedzy (KBS Knowledge-Based System) opartą na ontologii formalnej polskiego filozofa Romana Ingardena. Przedstawiono kategorie ontologii w definicji przedmiotu indywidualnego. Autor przedstawił procedurę tworzenia opisu przedmiotu, na którą składają się: 1. Interpretacja istoty przedmiotu: formy, materii i sposobu istnienia. 2. Określenie definicji podmiotu dla przedmiotu. 3. Definicja systemu oceny porównawczej przedmiotu. 4. Definiowanie stanu rzeczy. 5. Określenie natury konstytutywnej przedmiotu. 6. Określenie statusu prawnego przedmiotu. Nawiązując do semantyki modelu BWW (Bunge-Wand-Weber), autor przedstawił semantykę modelu przedmiotu indywidualnego dla systemów KBS. Przedstawione podejście wyróżnia sposób formułowania (pozyskiwania) wiedzy eksperckiej (od podmiotu poznającego). Procedurę tworzenia opisu przedmiotu poparto przykładem definiowania ofert agencji nieruchomości.

W artykule zdefiniowano oryginalną ontologię przedsiębiorstwa. Ontologia ta oparta jest na aparacie pojęciowym teorii przedmiotu polskiego filozofa Romana Ingardena. W rozdziale drugim autor przedstawił definicję przedmiotu indywidualnego wg tej teorii. W definicji ujęto pojęcia: istota, forma, materia, sposób istnienia, konstytutywna natura, podmiot własności, uposażenie własności, własności, stan rzeczy, stosunek. W analogii do tych pojęć autor definiuje własne pojęcia ontologii przedsiębiorstwa: istota przedsiębiorstwa, forma systemu kompetencyjnego przedsiębiorstwa, zawartość ocen, wizja przedsiębiorstwa, system kompetencyjny przedsiębiorstwa, oceny kompetencji, kryteria oceny, trajektorie wyników, gramatyka trajektorii, stan przedsiębiorstwa, stan potencjału kompetencyjnego, stan luki kompetencyjnej, akt wyjaśniania. Wg przedstawionej ontologii przedsiębiorstwa tworzone są opisy przypadków w inteligentnym systemie rozpoznawania stanu przedsiębiorstwa projektowanego zgodnie z metodologią CBR (Case-Based Reasoning).

W pracy przedstawiono oryginalne podejście autora do analizy pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa sektora MŚP. Skonstruowano model oceny strategii kompetencyjności przedsiębiorstwa w pięciu układach odniesienia: 1. Potencjał kapitałowy – ryzyko działalności finansowej, 2. Potencjał innowacyjny i inwestycyjny – ryzyko projektów innowacyjnych i inwestycyjnych, 3. Potencjał interesariuszy – ryzyko obsługi interesariuszy, 4. Potencjał relacyjny sąsiedztwa – ryzyko relacji z sąsiedztwem, 5. Potencjał relacyjny otoczenie – ryzyko relacji z otoczeniem. W procesie uczenia systemu metodami EUCLID i ELECTRE TRI dokonano wyznaczenia czterech klas pozycjonowania przedsiębiorstwa: A1: niski potencjał – wysokie zagrożenie, A2: wysoki potencjał – wysokie zagrożenie, A3: wysoki potencjał – niskie zagrożenie, A4: niski potencjał – niskie zagrożenie. W artykule przedstawiono wyniki klasyfikacji na próbie 220 firm z województw lubelskiego i podkarpackiego.

W pracy przedstawiono strukturę systemu prognozowania kondycji ekonomicznej przedsiębiorstw sektora MŚP. W procesie prognozowania wykorzystuje się wnioskowanie poprzez analogię stosując metodologię CBR (Case Based Reasoning). Baza przypadków tworzona jest w oparciu o zdefiniowaną w pracy ontologię A-E-AE (Agent-Expert-Act of Explanation), tj. Agent - Ekspert - Akty Wyjaśniania. Opracowana przez autora oryginalna ontologia A-E-AE obejmuje protokoły: argumentacji oceny potencjału kompetencyjnego, argumentacji oceny luki kompetencyjnej, ekspertyz eksperta, aktów wyjaśniania pozycji przedsiębiorstwa, aktu dopasowania trajektorii wyników, aktu prognozowania na podstawie wzorców trajektorii. W pracy przedstawiono wyniki badań przeprowadzonych w ramach projektu EQUAL nr F0086 na próbie 210 przedsiębiorstw sektora MŚP z regionu Południowo-Wschodniej Polski. Skoncentrowano się na przedstawieniu procedury obejmującej akt wyjaśniania pozycji przedsiębiorstwa.