Search results

In dit boek wordt een gerenommeerd instrument voor organisatieontwikkeling en -verandering omgezet in een meer algemene onderzoeksbenadering, waar onderzoek en veranderingsgerichte interventie in samengaan. De schrijfster wil een nieuw instrument toevoegen aan het koffertje van de onderzoeker. Ikzelf herken Appreciative Inquiry – voortaan AI – als weer een nieuwe telg binnen de steeds verder uitdijende familie van actieonderzoeksbenaderingen (of handelingsonderzoek). De schrijfster spreekt liever over 'een nauwe verwantschap' met actieonderzoek (p. 64). Het belangrijkste verschil tussen action research en AI is, dat action research vanaf het begin problemen wil oplossen, dus uitgaat van wat er 'mis' is. AI daarentegen vertrekt van wat er bereikt is, van wat er goed gaat, waar de sterke punten liggen, zo meent zij (p. 63-65). Is hier sprake van een tegenstelling? Wat kan het voordeel zijn van specifiek deze positieve benadering? Ik denk dat er niet echt sprake is van een tegenstelling en dat een positief opbouwende communicatie eigenlijk al het halve werk is van een succesvol actieonderzoeksproject.

Aan handelingsonderzoek of actieonderzoek kan men, vergelijkbaar met de adjectieven 'kwantitatief' en 'kwalitatief', het adjectief 'participatief' toekennen. Net zoals andere stromingen van sociaal-wetenschappelijk onderzoek zich baseren op een theoretische invalshoek, zoals de fenomenologische, hermeneutische of een vorm van constructionistische benadering, kan men van handelingsonderzoek zeggen dat deze zich met name fundeert in een kritische benadering. De reden daarvoor is dat handelingsonderzoek vanaf de start gericht is op het bewerkstelligen van concrete verandering van gecontextualiseerd handelen, dat wil zeggen op transformatie van handelingscontexten. Handelingsonderzoek richt zich op verruiming van zelfgestuurd handelen en op controle over de handelingscontexten om dat mogelijk te maken. De nieuwe kennis die in handelingsonderzoek wordt geproduceerd dient 'action-able' en/of 'operation-able' te zijn. Het zet direct aan tot handelen.

Résumé Cet article décrit un projet d'action-recherche, au cours duquel une méthode de formation a été mise au point qui permettait à des réfugiés de construire et de coordonner un réseau de soutien social aux Pays-Bas. Cette méthode s'appelle le « modèle arbre ». D'abord, nous décrivons la problématique de la recherche, la situation des réfugiés, et la conception suivant la méthodologie de la recherche-action. Ensuite, nous traiterons du processus au cœur de cette recherche-action : l'adéquation réciproque et l'émancipation basées sur une confiance réciproque. Dans cette section, l'accent sera mis sur le fait de savoir ce que l'adéquation réciproque représentait dans cette recherche orientée sur la pratique. Troisièmement, les auteurs présenteront les résultats du processus de recherche, l'issue des différentes activités coopératives au cours du processus de recherche sur lesquels le modèle arbre a été construit et testé. L'article se termine par quelques remarques en guise de conclusion traitant des questions et réponses sur la théorie et la pratique.