Suchergebnisse

«Memory wars» are an integral part of relations between Ukraine and Russia. The modern Russian-Ukrainian war is not only a war for Ukrainian territory, which the Russian Federation seeks to capture, but also a confrontation between the Ukrainian world, as an organic part of Europe, and the so-called "Russian world", which is based on the idea of imperial revenge. The author believes that the real essence of Ukrainian-Russian relations is the opposition of the Ukrainian world to the plans of Russia (Muscovy) to absorb Ukraine, which has been going on for several centuries.

The analysis of the Russian-Ukrainian relations case study shows two different models of determining contemporary historical memory. The first (Russian) consists of continuing the imperial traditions in historiography and politics of memory, focused on maintaining the superpower myths of the tsarist and Soviet empires. The second (Ukrainian) points to an attempt by researchers and the political class to escape from the influence of Russian historiography as well as to shape their own national historical narrative and policy of memory, connected with in the European tradition. Geopolitical and historical determinism are the basis of Vladimir Putin's imperial policy, trying to imitate the founders of the tsarist (Peter I) and Soviet (Stalin) empires. The conflict of the Russian imperial historical memory with the Ukrainian one was a significant reason for the aggression of the Russian Federation towards Ukraine. The Russian Federation has chosen an aggressive model of memory policy, treating history as a tool of influence against the so-called near and far abroad.

The article analyses the influence of the religious factor on the internal processes of nation-state consolidation in Ukraine and on the causes and consequences of the Russian-Ukrainian conflict. The division of the Ukrainian Orthodoxy into three branches (UAOC, UOC-KP and UOC-MP) did not allow the Church to become a consolidating factor in the formation of a nation-state in independent Ukraine and a generator of social transformation. The situation may change for the better after the creation of the Autocephalous Orthodox Church of Ukraine in 2018.

Today, strategic culture becomes an essential element of the national security policy of the Russian Federation. While absorbing some modern aspects, its strategic culture reflects historical lessons learnt by the Russian Empire and the USSR. Russia still cannot refuse from the idea to restore its superpower status and to fight for new territories. Thus, we can define a number of essential elements of the Russian strategic culture formed in relation to the historical and contemporary development of this state. Throughout the history, the Russians have legitimized the decisions and activities of the ruling elites. As the Russian leadership has long built up powerful associations which had taken root in the minds of people while remembering patriotism and love for their Motherland, the Russians believe in the importance of maintaining and enhancing patriotic feelings. While cultivating its civilizational and cultural detachment, Russia continues developing its own messianic idea which envisages the views of the special historical kismet of Russia. In order to fulfill its global tasks, Russia uses the policy of military interventions and violates state sovereignty of other countries, since the 'militant' political culture of its leaders has always militarized the strategic culture of the RF.
So, the strategic culture of Russia emanates from the unique position and history of this state which manages to adapt it to the new realities. However, Russia's aspirations to reclaim its status as a global superpower at any cost do not allow its strategic culture to be changed or even to be altered.

As the social and political transformations observed in the modern world have recently made current the issue of formation of new geopolitical regions, the Baltic – Black Sea Area deserves particular attention because the geopolitical status of this junction territory still remains questionable. The geopolitical boundaries of the Baltic – Black Sea Area are constantly changing not only functionally, but also structurally, which is why it can be considered as a specific geopolitical formation located at the junction of the two geopolitical mega-regions of Western Europe and Northern Eurasia. This area is highly fragmented and still undergoing very painful political, cultural, and economic transformations. The power competition between Russia, NATO and the EU, as well as the region's historical legacy have determined the path of its development. As a result, the Baltic – Black Sea Area does not have any system of political division or economic management, but close connections between the countries located there and many spheres of their common interest promote comprehensive cooperation and dialogue on a variety of issues. If their cooperation leads to multilateral relationships based on the principle of the sovereign equality of states which are trying to expand the scope of their collaboration and limit the scope of confrontation, they could organize a system of complementary elements which provide synergies and ensure the existence of the Baltic – Black Sea Area as a geopolitical reality.

As the social and political transformations observed in the modern world have recently made current the issue of formation of new geopolitical regions, the Baltic – Black Sea Area deserves particular attention because the geopolitical status of this junction territory still remains questionable. The geopolitical boundaries of the Baltic – Black Sea Area are constantly changing not only functionally, but also structurally, which is why it can be considered as a specific geopolitical formation located at the junction of the two geopolitical mega-regions of Western Europe and Northern Eurasia. This area is highly fragmented and still undergoing very painful political, cultural, and economic transformations. The power competition between Russia, NATO and the EU, as well as the region's historical legacy have determined the path of its development. As a result, the Baltic – Black Sea Area does not have any system of political division or economic management, but close connections between the countries located there and many spheres of their common interest promote comprehensive cooperation and dialogue on a variety of issues. If their cooperation leads to multilateral relationships based on the principle of the sovereign equality of states which are trying to expand the scope of their collaboration and limit the scope of confrontation, they could organize a system of complementary elements which provide synergies and ensure the existence of the Baltic – Black Sea Area as a geopolitical reality. ; Ponieważ przemiany społeczne i polityczne, jakie obserwujemy we współczesnym świecie, uaktualniły w ostatnim czasie kwestię powstawania nowych regionów geopolitycznych, obszar mórz Bałtyckiego i Czarnego zasługuje na szczególną uwagę, ponieważ status geopolityczny tego znajdującego się na rozdrożach obszaru jest wciąż dyskusyjny. Geopolityczne granice obszaru mórz Bałtyckiego i Czarnego nieustannie się zmieniają nie tylko funkcjonalnie, ale także strukturalnie: można więc uznać ten obszar za specyficzną formację geopolityczną, która znajduje się na styku dwóch geopolitycznych megaregionów – Europy Zachodniej i Północnej Eurazji. Obszar ten jest głęboko podzielony i nadal przechodzi bardzo bolesne przemiany polityczne, kulturowe i gospodarcze. Rywalizacja o władzę między Rosją, NATO i UE, a także dziedzictwo historyczne tego rejonu uwarunkowały ścieżkę jego rozwoju. W efekcie w obszarze mórz Bałtyckiego i Czarnego nie istnieje żaden system podziału politycznego czy zarządzania gospodarką, ale bliskie związki znajdujących się tam krajów i wiele obszarów wspólnych zainteresowań sprzyjają wszechstronnej współpracy i dialogowi w różnorakich kwestiach. Jeśli ich współpraca przybierze formę wielostronnych relacji opartych na zasadzie suwerennej równości państw, które starają się poszerzyć zakres współpracy i ograniczyć pole konfrontacji, państwa te będą w stanie stworzyć system komplementarnych elementów zapewniających efekt synergii, urzeczywistniając powstanie obszaru mórz Bałtyckiego i Czarnego stanowiących rzeczywisty byt geopolityczny.

Today, strategic culture becomes an essential element of the national security policy of the Russian Federation. While absorbing some modern aspects, its strategic culture reflects historical lessons learnt by the Russian Empire and the USSR. Russia still cannot refuse from the idea to restore its superpower status and to fight for new territories. Thus, we can define a number of essential elements of the Russian strategic culture formed in relation to the historical and contemporary development of this state. Throughout the history, the Russians have legitimized the decisions and activities of the ruling elites. As the Russian leadership has long built up powerful associations which had taken root in the minds of people while remembering patriotism and love for their Motherland, the Russians believe in the importance of maintaining and enhancing patriotic feelings. While cultivating its civilizational and cultural detachment, Russia continues developing its own messianic idea which envisages the views of the special historical kismet of Russia. In order to fulfill its global tasks, Russia uses the policy of military interventions and violates state sovereignty of other countries, since the 'militant' political culture of its leaders has always militarized the strategic culture of the RF. So, the strategic culture of Russia emanates from the unique position and history of this state which manages to adapt it to the new realities. However, Russia's aspirations to reclaim its status as a global superpower at any cost do not allow its strategic culture to be changed or even to be altered. ; Kultura strategiczna staje się obecnie istotnym elementem narodowej polityki bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej. Przyswajając pewne współczesne wzorce, jej kultura strategiczna odzwierciedla doświadczenia historyczne zdobyte przez Imperium Rosyjskie i ZSRR. Rosja wciąż nie może odrzucić idei odzyskania statusu supermocarstwa i walki o nowe terytoria. W ten sposób można określić szereg kluczowych elementów rosyjskiej kultury strategicznej ukształtowanej w oparciu o historyczne oraz współczesne wzorce rozwojowe. Na przestrzeni dziejów Rosjanie legitymizowali decyzje i działania własnych elit rządzących. Te ostatnie z kolei, od dawna budowały i starały się zakorzenić w społeczeństwie rosyjskim patriotyzm i przywiązanie do państwa. Rosja, pielęgnując obraz swej cywilizacyjnej oraz kulturowej odrębności, rozwija własną ideę mesjanizmu, opartą na wizji realizacji wyjątkowej rosyjskiej historycznej misji dziejowej. Co więcej, do realizacji swoich globalnych zadań Rosja wykorzystuje politykę interwencji militarnych oraz naruszania suwerenności innych państw. Proces ten tłumaczony jest przez autora "wojowniczą" kulturą polityczną rosyjskich elit, która zawsze militaryzowała kulturę strategiczną Federacji Rosyjskiej. Reasumując, kultura strategiczna współczesnej Rosji jest efektem mariażu wyobrażenia rosyjskich elit o wyjątkowej pozycji Rosji oraz jej historycznego dziedzictwa ze współczesnymi uwarunkowaniami geopolitycznymi. Tymczasem zdaniem autora, aspiracje Rosji do odzyskania statusu globalnego supermocarstwa za wszelką cenę nie pozwalają na zmianę jej kultury strategicznej, utrudniając tym samym jej adaptację do zasad rządzących współczesną architekturą bezpieczeństwa w systemie międzynarodowym.

Today, strategic culture becomes an essential element of the national security policy of the Russian Federation. While absorbing some modern aspects, its strategic culture reflects historical lessons learnt by the Russian Empire and the USSR. Russia still cannot refuse from the idea to restore its superpower status and to fight for new territories. Thus, we can define a number of essential elements of the Russian strategic culture formed in relation to the historical and contemporary development of this state. Throughout the history, the Russians have legitimized the decisions and activities of the ruling elites. As the Russian leadership has long built up powerful associations which had taken root in the minds of people while remembering patriotism and love for their Motherland, the Russians believe in the importance of maintaining and enhancing patriotic feelings. While cultivating its civilizational and cultural detachment, Russia continues developing its own messianic idea which envisages the views of the special historical kismet of Russia. In order to fulfill its global tasks, Russia uses the policy of military interventions and violates state sovereignty of other countries, since the 'militant' political culture of its leaders has always militarized the strategic culture of the RF. So, the strategic culture of Russia emanates from the unique position and history of this state which manages to adapt it to the new realities. However, Russia's aspirations to reclaim its status as a global superpower at any cost do not allow its strategic culture to be changed or even to be altered. ; Kultura strategiczna staje się obecnie istotnym elementem narodowej polityki bezpieczeństwa Federacji Rosyjskiej. Przyswajając pewne współczesne wzorce, jej kultura strategiczna odzwierciedla doświadczenia historyczne zdobyte przez Imperium Rosyjskie i ZSRR. Rosja wciąż nie może odrzucić idei odzyskania statusu supermocarstwa i walki o nowe terytoria. W ten sposób można określić szereg kluczowych elementów rosyjskiej kultury strategicznej ukształtowanej w oparciu o historyczne oraz współczesne wzorce rozwojowe. Na przestrzeni dziejów Rosjanie legitymizowali decyzje i działania własnych elit rządzących. Te ostatnie z kolei, od dawna budowały i starały się zakorzenić w społeczeństwie rosyjskim patriotyzm i przywiązanie do państwa. Rosja, pielęgnując obraz swej cywilizacyjnej oraz kulturowej odrębności, rozwija własną ideę mesjanizmu, opartą na wizji realizacji wyjątkowej rosyjskiej historycznej misji dziejowej. Co więcej, do realizacji swoich globalnych zadań Rosja wykorzystuje politykę interwencji militarnych oraz naruszania suwerenności innych państw. Proces ten tłumaczony jest przez autora "wojowniczą" kulturą polityczną rosyjskich elit, która zawsze militaryzowała kulturę strategiczną Federacji Rosyjskiej. Reasumując, kultura strategiczna współczesnej Rosji jest efektem mariażu wyobrażenia rosyjskich elit o wyjątkowej pozycji Rosji oraz jej historycznego dziedzictwa ze współczesnymi uwarunkowaniami geopolitycznymi. Tymczasem zdaniem autora, aspiracje Rosji do odzyskania statusu globalnego supermocarstwa za wszelką cenę nie pozwalają na zmianę jej kultury strategicznej, utrudniając tym samym jej adaptację do zasad rządzących współczesną architekturą bezpieczeństwa w systemie międzynarodowym.

As the social and political transformations observed in the modern world have recently made current the issue of formation of new geopolitical regions, the Baltic – Black Sea Area deserves particular attention because the geopolitical status of this junction territory still remains questionable. The geopolitical boundaries of the Baltic – Black Sea Area are constantly changing not only functionally, but also structurally, which is why it can be considered as a specific geopolitical formation located at the junction of the two geopolitical mega-regions of Western Europe and Northern Eurasia. This area is highly fragmented and still undergoing very painful political, cultural, and economic transformations. The power competition between Russia, NATO and the EU, as well as the region's historical legacy have determined the path of its development. As a result, the Baltic – Black Sea Area does not have any system of political division or economic management, but close connections between the countries located there and many spheres of their common interest promote comprehensive cooperation and dialogue on a variety of issues. If their cooperation leads to multilateral relationships based on the principle of the sovereign equality of states which are trying to expand the scope of their collaboration and limit the scope of confrontation, they could organize a system of complementary elements which provide synergies and ensure the existence of the Baltic – Black Sea Area as a geopolitical reality. ; Ponieważ przemiany społeczne i polityczne, jakie obserwujemy we współczesnym świecie, uaktualniły w ostatnim czasie kwestię powstawania nowych regionów geopolitycznych, obszar mórz Bałtyckiego i Czarnego zasługuje na szczególną uwagę, ponieważ status geopolityczny tego znajdującego się na rozdrożach obszaru jest wciąż dyskusyjny. Geopolityczne granice obszaru mórz Bałtyckiego i Czarnego nieustannie się zmieniają nie tylko funkcjonalnie, ale także strukturalnie: można więc uznać ten obszar za specyficzną formację geopolityczną, która znajduje się na styku dwóch geopolitycznych megaregionów – Europy Zachodniej i Północnej Eurazji. Obszar ten jest głęboko podzielony i nadal przechodzi bardzo bolesne przemiany polityczne, kulturowe i gospodarcze. Rywalizacja o władzę między Rosją, NATO i UE, a także dziedzictwo historyczne tego rejonu uwarunkowały ścieżkę jego rozwoju. W efekcie w obszarze mórz Bałtyckiego i Czarnego nie istnieje żaden system podziału politycznego czy zarządzania gospodarką, ale bliskie związki znajdujących się tam krajów i wiele obszarów wspólnych zainteresowań sprzyjają wszechstronnej współpracy i dialogowi w różnorakich kwestiach. Jeśli ich współpraca przybierze formę wielostronnych relacji opartych na zasadzie suwerennej równości państw, które starają się poszerzyć zakres współpracy i ograniczyć pole konfrontacji, państwa te będą w stanie stworzyć system komplementarnych elementów zapewniających efekt synergii, urzeczywistniając powstanie obszaru mórz Bałtyckiego i Czarnego stanowiących rzeczywisty byt geopolityczny. ; 1 ; 107 ; 136 ; Środkowoeuropejskie Studia Polityczne

The purpose of the study is to show the influence of the national awakening of non-titular ethnic groups in the Habsburg monarchy on the development of disintegration processes in the state. The methodology of the research is based on the principles of historicism, systemicity, author's objectivity, as well as on the use of general scientific (analysis, synthesis, generalization) and special-historical (historical-genetic, historical-typological, historical-system) methods. The scientific novelty consists in a comprehensive study of the main factors influencing the process of national-state revival of non-titular peoples of the Austro-Hungarian Empire. This is, in particular, the study of the impact on the processes of national consolidation of the territorial-political organization of the monarchy, locally-provincial or land-regional representative institutions, the place and social significance of the national elite of the non-titular peoples of the Habsburg monarchy in the formation of a national idea. The Conclusions. The authors are convinced that, being a random creation of history, the Habsburg monarchy for a long time combined the spiritual and cultural potential of the peoples of the empire with the political practice of the Austrian ruling dynasty. However, even taking into account the authority of the Danube monarchy as a factor in the multi-ethnic composition of the population, which had a beneficial effect on the development of the national culture of the Czechs, Slovaks, Hungarians, Poles, Ukrainians, Croats and other ethnic groups, which, at the same time, became the basis for the formation of national-state formations of non-titular peoples of the empire , was unable to stop the process of disintegration of the Austro-Hungarian Empire in the final phase of the World War I.

The purpose of the study is to show the influence of the national awakening of non-titular ethnic groups in the Habsburg monarchy on the development of disintegration processes in the state. The methodology of the research is based on the principles of historicism, systemicity, author's objectivity, as well as on the use of general scientific (analysis, synthesis, generalization) and special-historical (historical-genetic, historical-typological, historical-system) methods. The scientific novelty consists in a comprehensive study of the main factors influencing the process of national-state revival of non-titular peoples of the Austro-Hungarian Empire. This is, in particular, the study of the impact on the processes of national consolidation of the territorial-political organization of the monarchy, locally-provincial or land-regional representative institutions, the place and social significance of the national elite of the non-titular peoples of the Habsburg monarchy in the formation of a national idea. The Conclusions. The authors are convinced that, being a random creation of history, the Habsburg monarchy for a long time combined the spiritual and cultural potential of the peoples of the empire with the political practice of the Austrian ruling dynasty. However, even taking into account the authority of the Danube monarchy as a factor in the multi-ethnic composition of the population, which had a beneficial effect on the development of the national culture of the Czechs, Slovaks, Hungarians, Poles, Ukrainians, Croats and other ethnic groups, which, at the same time, became the basis for the formation of national-state formations of non-titular peoples of the empire , was unable to stop the process of disintegration of the Austro-Hungarian Empire in the final phase of the World War I.

The purpose of the study is to show the influence of the national awakening of non-titular ethnic groups in the Habsburg monarchy on the development of disintegration processes in the state. The methodology of the research is based on the principles of historicism, systemicity, author's objectivity, as well as on the use of general scientific (analysis, synthesis, generalization) and special-historical (historical-genetic, historical-typological, historical-system) methods. The scientific novelty consists in a comprehensive study of the main factors influencing the process of a national-state revival of non-titular peoples of the Austro-Hungarian Empire. This is, in particular, the study of the impact on the processes of national consolidation of the territorial-political organization of the monarchy, locally-provincial or land-regional representative institutions, the place and social significance of the national elite of the non-titular peoples of the Habsburg monarchy in the formation of a national idea. The Conclusions. The authors are convinced that, being a random creation of history, the Habsburg monarchy for a long time combined the spiritual and cultural potential of the peoples of the empire with the political practice of the Austrian ruling dynasty. However, even taking into account the authority of the Danube monarchy as a factor in the multi-ethnic composition of the population, which had a beneficial effect on the development of the national culture of the Czechs, the Slovaks, the Hungarians, the Poles, the Ukrainians, the Croats and other ethnic groups, which, at the same time, became the basis for the formation of national-state formations of non-titular peoples of the empire, was unable to stop the process of disintegration of the Austro-Hungarian Empire in the final phase of World War I. So the policy of de-ethnicization of the upper layers of the population in the Habsburg Sstate did not lead to the formation of ethnic groups with an "incomplete social structure", as argued by Marxists, but this policy caused a certain disbalance or "stratification imbalance" within certain ethnic groups of non-titular nations. At the same time, the ruling elite's heterogeneity of a number of ethnic groups of the Habsburg Monarchy became a significant factor in deterring their socio-political activity, that resulted in the ruling elite's indifferent attitude to the ideology of national revival and, consequently, the gentry's loyal attitude towards the metropolis. ; Головна мета статті дослідити вплив національного пробудження нетитульних етносів монархії Габсбургів на розвиток дезінтеграційних процесів у державі. Теоретико-методологічна основа дослідження передбачає застосування методу комплексного аналізу багатонаціональної Австрійської імперії у контексті цивілізаційного розвитку європейського континенту. В основі концепції лежить методологія взаємодоповнення принципів стадіальності, поліваріантності і цивілізаційної дискретності бачення історії, що також поєднано з розумінням ролі особистості у соціокультурному процесі. Таке бачення історії дозволило обмеженому набору традиційних історичних форм протиставити значну кількість різних «культур», «субрегіонів», що дозволило підкреслити імперську спільність і етнорегіональну відмінність. Автори переконані у тому, що, будучи випадковим творінням історії, монархія Габсбургів тривалий час поєднувала духовно-культурний потенціал народів імперії з політичною практикою австрійської правлячої династії. З другої половини ХVІІІ ст. Габсбурги, маючи на меті прагматично пристосовувати бюрократичну машину макросистеми до рівня зростаючих національних настроїв периферій, стали проводити тактику поміркованих компромісів. Подібний підхід не міг до кінця розв'язати національну проблему, але гарантував подальше існування цілісної держави Габсбургів. До того ж, схильність представників центральноєвропейської династії до «згладжування протиріч», а не до агресивного знищення національних регіональних сил, варто вважати позитивною рисою їх внутрішньої політики. Проте навіть враху¬вання владою Дунайської монархії чинника мультиетнічного складу населення, що сприятливим чином позначилося на розвитку національної культури чехів, словаків, угорців, поляків, українців, хорватів та інших етнічних груп, що водночас, стала підґрунтям для формування національно-державних утворень нетитульних народів імперії, було неспроможним зупинити процес дезінтеграції Австро-Угорської імперії на завершальній фазі Першої світової війни.

The purpose of the study is to show the influence of the national awakening of non-titular ethnic groups in the Habsburg monarchy on the development of disintegration processes in the state. The methodology of the research is based on the principles of historicism, systemicity, author's objectivity, as well as on the use of general scientific (analysis, synthesis, generalization) and special-historical (historical-genetic, historical-typological, historical-system) methods. The scientific novelty consists in a comprehensive study of the main factors influencing the process of a national-state revival of non-titular peoples of the Austro-Hungarian Empire. This is, in particular, the study of the impact on the processes of national consolidation of the territorial-political organization of the monarchy, locally-provincial or land-regional representative institutions, the place and social significance of the national elite of the non-titular peoples of the Habsburg monarchy in the formation of a national idea. The Conclusions. The authors are convinced that, being a random creation of history, the Habsburg monarchy for a long time combined the spiritual and cultural potential of the peoples of the empire with the political practice of the Austrian ruling dynasty. However, even taking into account the authority of the Danube monarchy as a factor in the multi-ethnic composition of the population, which had a beneficial effect on the development of the national culture of the Czechs, the Slovaks, the Hungarians, the Poles, the Ukrainians, the Croats and other ethnic groups, which, at the same time, became the basis for the formation of national-state formations of non-titular peoples of the empire, was unable to stop the process of disintegration of the Austro-Hungarian Empire in the final phase of World War I. So the policy of de-ethnicization of the upper layers of the population in the Habsburg Sstate did not lead to the formation of ethnic groups with an "incomplete social structure", as argued by Marxists, but this policy caused a certain disbalance or "stratification imbalance" within certain ethnic groups of non-titular nations. At the same time, the ruling elite's heterogeneity of a number of ethnic groups of the Habsburg Monarchy became a significant factor in deterring their socio-political activity, that resulted in the ruling elite's indifferent attitude to the ideology of national revival and, consequently, the gentry's loyal attitude towards the metropolis. ; Головна мета статті дослідити вплив національного пробудження нетитульних етносів монархії Габсбургів на розвиток дезінтеграційних процесів у державі. Теоретико-методологічна основа дослідження передбачає застосування методу комплексного аналізу багатонаціональної Австрійської імперії у контексті цивілізаційного розвитку європейського континенту. В основі концепції лежить методологія взаємодоповнення принципів стадіальності, поліваріантності і цивілізаційної дискретності бачення історії, що також поєднано з розумінням ролі особистості у соціокультурному процесі. Таке бачення історії дозволило обмеженому набору традиційних історичних форм протиставити значну кількість різних «культур», «субрегіонів», що дозволило підкреслити імперську спільність і етнорегіональну відмінність. Автори переконані у тому, що, будучи випадковим творінням історії, монархія Габсбургів тривалий час поєднувала духовно-культурний потенціал народів імперії з політичною практикою австрійської правлячої династії. З другої половини ХVІІІ ст. Габсбурги, маючи на меті прагматично пристосовувати бюрократичну машину макросистеми до рівня зростаючих національних настроїв периферій, стали проводити тактику поміркованих компромісів. Подібний підхід не міг до кінця розв'язати національну проблему, але гарантував подальше існування цілісної держави Габсбургів. До того ж, схильність представників центральноєвропейської династії до «згладжування протиріч», а не до агресивного знищення національних регіональних сил, варто вважати позитивною рисою їх внутрішньої політики. Проте навіть враху¬вання владою Дунайської монархії чинника мультиетнічного складу населення, що сприятливим чином позначилося на розвитку національної культури чехів, словаків, угорців, поляків, українців, хорватів та інших етнічних груп, що водночас, стала підґрунтям для формування національно-державних утворень нетитульних народів імперії, було неспроможним зупинити процес дезінтеграції Австро-Угорської імперії на завершальній фазі Першої світової війни.

The purpose of the study is to show the influence of the national awakening of non-titular ethnic groups in the Habsburg monarchy on the development of disintegration processes in the state. The methodology of the research is based on the principles of historicism, systemicity, author's objectivity, as well as on the use of general scientific (analysis, synthesis, generalization) and special-historical (historical-genetic, historical-typological, historical-system) methods. The scientific novelty consists in a comprehensive study of the main factors influencing the process of national-state revival of non-titular peoples of the Austro-Hungarian Empire. This is, in particular, the study of the impact on the processes of national consolidation of the territorial-political organization of the monarchy, locally-provincial or land-regional representative institutions, the place and social significance of the national elite of the non-titular peoples of the Habsburg monarchy in the formation of a national idea. The Conclusions. The authors are convinced that, being a random creation of history, the Habsburg monarchy for a long time combined the spiritual and cultural potential of the peoples of the empire with the political practice of the Austrian ruling dynasty. However, even taking into account the authority of the Danube monarchy as a factor in the multi-ethnic composition of the population, which had a beneficial effect on the development of the national culture of the Czechs, Slovaks, Hungarians, Poles, Ukrainians, Croats and other ethnic groups, which, at the same time, became the basis for the formation of national-state formations of non-titular peoples of the empire , was unable to stop the process of disintegration of the Austro-Hungarian Empire in the final phase of the World War I.

The article provides a comprehensive analysis of the humanitarian components of the latest Russian-Ukrainian war, which is qualified by its authors as a hybrid war. In principle, it is about the ideological basis, historical and religious mythology, and the information support of Russia's revanchist policy in Ukraine, which the current Russian regime uses in its armed aggression against Ukraine. The authors convincingly and argumentatively prove that non-military instruments in Russia's war against Ukraine are subordinated to a single goal – the restoration of the Russian empire and its international political influence. In order to achieve this goal, the Putin regime uses all the means available to it, including the spread of pseudo-historical myths and fakes that justify the expansionist policy of the Kremlin in Ukraine and in the countries of the post-Soviet space. Using a widely sourced base, the authors of the article refute the most common Russian pseudo-historical narratives.