Filmallegorien der Nationen. Über die Position der Zuschauenden ; National allegories in film. The viewers' perspective ; Narodowe alegorie filmowe. O perspektywie widza
Das Kino hat neue Formen der Kollektivität geschaffen, nämlich einen identitätspolitischen und affektiven Anschluss der Zuschauenden an einen Staat, eine Nation und die Macht der Geschichte. Dieser Anschluss wird zunächst mit dem Neologismus Staatsgenre diskutiert, um die sozialpolitische Hierarchisierung der Genres und deren Produktions- und Rezeptionsbedingungen zu konzeptualisieren. In Anlehnung an feministische Theorien der Zuschauenden wird daraufhin versucht, eine Sehperspektive zu erfassen, die an der Gemeinschaftsbildung beteiligt wird. In diesem Zusammenhang wird zum einen der narratologische Ansatz von Teresa de Lauretis interessant, mit dem Identifikationsprozesse mit dem Bild beschrieben werden. Zum anderen wird die Allegorie als eine affektive Figur gedacht, mit der die Zuschauenden performativ eine exzentrische Position erlangen bzw. mit der Abstrahierung des Bildes zur Allegorie die Umwandlung mitvollziehen. Diesen Prozessen können sich die Zuschauenden nicht entziehen, weil es um deren affektive Überwältigung durch die Bilder geht, die u.a. durch die Auflösung der Gendersemantiken bedingt wird. Als Beispiel fungiert der oscarprämierte Blockbuster Saving Private Ryan (USA 1998). ; Cinema has created new forms of collectivity, namely identity-political and affective connections between the viewers and the state, nation, and the power of history. The article discusses this connection using the "state genre" neologism. This enables the Author to place the film genre within the socio-political hierarchy and in the context of film production and reception. Based on feminist theories of spectatorship, an attempt is then made to capture a viewer's perspective as part of community formation. In this context, Teresa de Laurentis' narratological approach is of interest, as it describes the process of building identity through the image. As an affective figure, the allegory also seems relevant, as it enables the viewers to attain some perspective on the projected images – or to modify their opinions, as they perceive the images to form an allegory. The viewers allow for this process to happen, and to be overpowered by the images (this is conditioned, among others, by the dissolution of gender semantics). The Oscar-winning blockbuster Saving Private Ryan (USA 1998) is presented as an example. ; Kino stworzyło nowe formy wspólnotowe: związek z państwem, narodem i historią opierający się na politycznej i emocjonalnej tożsamości widzów. Związek ten rozpatrywany jest w artykule za pomocą neologizmu "gatunek narodowy". Umożliwia to usytuowanie gatunku filmowego w hierarchii społeczno-politycznej oraz w kontekście produkcji i recepcji dzieła filmowego. W oparciu o teorie feministyczne podjęta zostaje próba uchwycenia perspektywy widza w procesie tworzenia wspólnoty. Interesująca w tym kontekście okazała się propozycja interpretacji narratologicznej Teresy de Lauretis, opisującej proces budowania tożsamości pod wpływem mowy obrazów. Z drugiej strony jako figura afektywna rozumiana jest alegoria, dzięki której widzowie nabierają dystansu do oglądanej treści lub też modyfikują swą postawę, ponieważ traktują obraz jako alegorię. Widzowie ulegają temu procesowi, ponieważ chodzi w nim o afektywne poddanie się obrazom, co jest między innymi uwarunkowane rozpadem semantyki płci. Jako przykład służy nagrodzony Oskarem hit filmowy Szeregowiec Ryan (Saving Private Ryan, USA 1998).
