Suchergebnisse

The aim of the article is to present two written traditions which are discernible in the Hungarian-Polish Chronicle. One of them is of the Hungarian and the other one of the Polish origin. The Le-genda sancti Stephani regis by Bishop Hartvich is one of them. It is also the simplest one to analyse. The text comparison shows that it could be regarded as the shorter text variant which served as the story basis for the chronicler, similarly to the text from the Seitz manuscript dated back to the second half of the 14th century. One of the variants of the now lost Gesta Ungarorum could be a source of information on the ancient history of Hungarians. One can observe traces of using a written source of the Polish origin as well. It could be a narrative form dating back to the beginning of the 13th century, in which the remnants of another, older text – possibly from the time of Bolesław II Large (the second half of the 11th century) – could be found.

The Blachi were mentioned several times by the anonymous notary of King Béla III, the author of the first Hungarian chronicle, which preserved until nowadays. They occurred as the enemies of the Hungarians and the inhabitants of local political structures. Once they were mentioned together with mysterious herds of the Romans. In my article I try to answer the question, who were the Blachi, if we can identify them with the Vlachs, the ascendants of the Romanians and who were the Romans and their shepherds. According to the common opinion of the scholars when he wrote about the Blachi, he really mentioned the Vlachs. However, there is no concordance in the question if pastores Romanorum were identical with the Vlachs. The use of the conjunction ac suggests that the anonymous notary treated the shepherds of the Romans as a separate group as the Vlachs. They occurred west of the Danube while the Vlachs were located east of Tisza. Some scholar interpreted the shepherds as the rest of the ancient Pannonian population, which was Romanized during the Roman rule, another connected them with the Papal collectors of tithes or the Walloon colonists from the chronicler's time. I propose to connect the notary's story with that of the Rus' Primary Chronicle's fragment named by Aleksey Shakhmatov as The Story of the Book Translation about the Volokh (i.e. Frankish) rule over the Pannonian Slavs. I think that the Hungarian chronicler used the local oral tradition of the Pannonian Slavs about the Frankish priests (pastores) from the Salzburg archbishopric, who acted among them. This tradition expressed the Frankish political and ecclesiastical domination over former Pannonia in the ninth century. ; Blachowie zostali parokrotnie wymienieni przez Anonimowego Notariusza króla Béli III, pierwszego kronikarza węgierskiego, którego dzieło dotrwało do naszych czasów. Pojawiają się jako wrogowie Rzymian oraz mieszkańcy lokalnych strukturpolitycznych. W jednym miejscu zostali wspomniani oni zostali wraz z tajemniczymi pasterzami Rzymian. W artykule próbuję odpowiedzieć na pytanie, kim byli Blachi, czy możemy ich utożsamić z Wołochami, przodkami Rumunów oraz kim byli Rzymianie i ich pasterze. Według powszechnej opinii badaczy Anonim, pisząc o ludzie Blachi, miał istotnie na myśli Wołochów. Jednakże takiej zgody już nie ma, jeśli chodzi o odpowiedź na pytanie, czy z Wołochami identyczni byli pastores Romanorum. Użycie w tekście kroniki spójnika ac sugeruje, że Anonim traktował pasterzy Rzymian jako oddzielną od Wołochów grupę ludności. Pojawiają się oni na zachód od Dunaju, podczas gdy Wołosi byli umiejscawiani na wschód od Cisy. W pasterzach widziano potomków resztek zromanizowanej ludności panońskiej, papieskich poborców dziesięcin lub walońskich kolonistów z czasów kronikarza. Opowiadanie kronikarza próbuję objaśnić w kontekście tzw. Powieści o przełożeniu ksiąg (termin Aleksieja Szachmatowa) będącej fragmentem Powieści lat minionych, a opowiadającej o władzy Wołochów (czyli Franków) nad Słowianami panońskimi. Wydaje mi się, że węgierski kronikarz wykorzystał tu miejscową tradycję Słowian panońskich o księżach (pastores) frankijskich z archidiecezji salzburskiej działających wśród nich. Tradycja ta przechowuje pamięć o frankijskim zwierzchnictwie politycznym i kościelnym nad dawną Panonią w IX w.

More than sixty friends and colleagues pay tribute to the distinguished professor János Bak's 70th birthday. Notable contributors from many countries dedicate previously unpublished essays and articles in this celebratory Festschrift. Reflecting the intellectual calibre of János Bak, scholars not only of medieval history, but also from the fields of modern history, philosophy, linguistics, art history and political science provide a broad range of perspectives on a wide range of disciplinary areas thus allowing a wide readership audience