Suchergebnisse

A tanulmány a "parancsra tettem"-mentalitásnak és az "engedelmes állampolgár" kérdéskörének az 1960-as évekbeli amerikai recepcióját tekinti át. Bemutatja, hogy a leggyakrabban vizsgált példákon (az Eichmann-per eseményein, Hannah Arendt könyvén, valamint Stanley Milgram szociálpszichológiai kísérletein) kívül milyen kulturális szférákban tematizálódott még a felsőbb parancsnak való engedelmesség kérdése, ezek hogyan kapcsolódtak egymással össze, alkottak olyan analogikus hálózatot, amelyben a különböző történelmi események és értelmezések egymást erősítve mutattak rá a vak engedelmesség emberi jelenségére. A szöveg arra igyekszik rávilágítani, hogy a második világháború után több oldalról is megjelent az engedelmesség problémája – a nácizmus magyarázata mellett többek közt a hidegháború, az amerikai polgárjogi mozgalmak, valamint a vietnámi háború is erősítette –, és ezek együttesen alkotják azt a kontextust, amelyben például az Arendt-könyv vagy a Milgram-kísérletek korabeli populáris fogadtatástörténete kibontakozott.

One can describe the contemporary Hungarian collective memory as an interpretational field of some traumatic historical events of the twentieth century. The essay aims to sketch some important tendencies of the literary representation of these events after the millennium. At first, it outlines the wider social and political contexts of these literary works. Secondly, it models the current Hungarian cultural field as an opposition between two strategies of memory labeling them in Michael Rothberg's terminology as competitive and multidirectional ones. These approaches to the past are also associated with different ideological implications and literary canons. Finally, with a brief overview of some recent novels, the essay demonstrates some pathways of representing multidirectional attitudes to the past in the Hungarian literary fiction of the 2000s. ; Współczesną węgierską pamięć zbiorową można opisać jako pole interpretacyjne kilku traumatycznych wydarzeń historycznych XX w. Artykuł ma na celu wskazanie ważnych tendencji w reprezentacji literackiej tych wydarzeń w nowym tysiącleciu. Na początku autor szkicuje konteksty społeczne i polityczne utworów literackich. Następnie przedstawia współczesną kulturę węgierską jako przeciwieństwo dwóch strategii pamięci, posługując się terminologią Michaela Rothberga – rywalizacyjnej i wielokierunkowej. Takie podejście do przeszłości wiąże się z różnymi implikacjami ideologicznymi, jak również kanonami literackimi. Wreszcie, wraz ze wskazaniem wybranych najnowszych powieści, autor pokazuje kilka sposobów reprezentacji wielokierunkowego podejścia do przeszłości w węgierskiej literackiej prozie nowego tysiąclecia.