Staropolskie ekshorty (ekscytarze) – geneza, cechy i odmiany (zapowiedź monografii)
In: Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio FF, Philologiae, Band 38, Heft 1, S. 15
ISSN: 2449-853X
<p>Celem studium jest określenie w oparciu o dotychczasowy stan badań zakresu problemowego przyszłej monografii, która poświęcona byłaby staropolskim ekshortacjom i pokazywała węzłowe dla niej zagadnieia. Przedmiotem refleksji jest literatura polska XVI i XVII wieku: epika bohaterska, poezja i proza okolicznościowa, oratorstwo. Punkt wyjścia dla rozważań stanowi antyczna geneza ekshortacji jako formy spotykanej w epice bohaterskiej i dziełach historycznych. W dalszej części rozważań przedstawia się stanowiska polskich badaczy, którzy pisali o ekshortacjach, między innymi: Juliusza Nowaka-Dłużewskiego, Alojzego Sajkowskiego, Jadwigi Kuczyńskiej, Romana Krzywego i Renaty Gałaj-Dempniak. W oparciu o ustalenia Teresy Michałowskiej z zakresu genologii stawia się tezę, iż ekshortacja jest osobnym gatunkiem literackim posługującym się zespołem toposów. Przyszła monografia ma ukazać funkcjonowanie ekshortacji w traktatach z zakresu poetyki i retoryki, jako osobnego gatunku literackiego, jej obecność w liryce, epice i oratorstwie, jako wypowiedź samoistną i niesamoistną poligraficznie i treściowo, jak też zmienną swoistość topiki ekshortacyjnej, która służyć miała skutecznemu formowaniu rzeczywistości w ramach parentezy.</p>