Suchergebnisse

Artykuł zawiera wyniki badań nad konfiguracją przestrzeni małych miast wschodniej Wielkopolski. Postępowanie badawcze oraz wnioskowanie oparte zostało na teorii i narzędziach składni przestrzeni (space syntax). Dotychczasowe badania utrzymane w tym nurcie wskazują, że ujęcie charakterystyczne dla składni przestrzeni wprowadza wartościowe wątki do badań nad funkcjonowaniem społeczeństw miejskich. Dowiedziono m.in. związków pomiędzy konfiguracyjnymi własnościami przestrzeni a ruchem pieszym, segregacją przestrzenną mieszkańców oraz lokalizacją przedsiębiorstw i aktywnością gospodarczą. Na arenie polskiej takie podejście do morfologii osiedli miejskich jest stosunkowo rzadkie. Prezentowany artykuł stanowi próbę wypełnienia tej luki. Przedstawione rozważania koncentrują się na konfiguracji przestrzeni najmniejszych miast wschodniej Wielkopolski oraz ocenie zmian ich rozplanowania w okresie ostatnich 100 lat, w świetle integracji, jednej z kluczowych miar składni przestrzeni. Analizy wykazały, że w rozplanowaniu badanych miast zaszły w analizowanym okresie istotne zmiany. Niemal wszystkie badane ośrodki rozwinęły swoje układy, niezależnie od zmiany stanu ludnościowego. Skala przeobrażeń przestrzennych nawiązuje do sytuacji demograficznej, zwłaszcza w miastach, które powiększyły swój potencjał ludnościowy.

Artykuł poświęcony jest przestrzennemu wymiarowi ubóstwa w Łodzi. Podstawą przeprowadzonych analiz są dane Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Łodzi, zawierające informacje o rozmieszczeniu zasiłkobiorców, zagregowane przestrzennie do poziomu kwartałów. Zmienność przestrzenną poziomu ubóstwa badano za pomocą wskaźnika lokalizacji oraz lokalnej statystyki Morana (LISA). Wyniki badań pozwoliły wskazać wyraźny wzorzec przestrzenny manifestujący się w postaci podwyższonego poziomu ubóstwa w centrum Łodzi. Wyróżniono także szereg klastrów, tj. skorelowanych przestrzennie kwartałów o wysokim udziale zasiłkobiorców oraz towarzyszące im obszary wysokich kontrastów analizowanego zjawiska.

Rozważania podjęte w prezentowanym artykule koncentrują się na problemie starzenia się mieszkańców śródmiejskiego obszaru Łodzi. Miasto to należy do grona jednostek osadniczych szczególnie mocno dotkniętych procesem depopulacji. Jednocześnie populację Łodzi cechuje znaczący wzrost udziału osób najstarszych wśród mieszkańców. Skala tych zjawisk wymaga poszukiwania i wdrażania rozwiązań poprawiających m.in. jakość życia obecnych i nowych mieszkańców miasta. Celem badań jest analiza przestrzennego rozkładu populacji osób w wieku 60+ w centralnej części Łodzi. Jej wyniki wskazują m.in., że ta stosunkowo niewielka część terytorium miasta cechuje się istotnym wewnętrznym zróżnicowaniem populacji wg wieku, a dysproporcje w udziale osób najstarszych wśród ogółu populacji mogą wskazywać na kształtujące się procesy segregacji przestrzennej tej grupy wiekowej.

Celem prezentowanych badań jest próba zastosowania i oceny wybranych narzędzi składni przestrzeni w analizie konfiguracyjnej ciągów pieszych na terenie wielorodzinnego osiedla mieszkaniowego. Zakres przestrzenny badań obejmuje Teofilów B, jedną z trzech części wielorodzinnego osiedla mieszkaniowego Teofilów w Łodzi. Realizacja celu składała się z trzech etapów: konstrukcji teoretycznej reprezentacji ciągów pieszych na obszarze badań oraz obliczenia ich wybranych parametrów konfiguracyjnych, obserwacji rzeczywistego ruchu pieszych na obszarze badań oraz oceny zgodności pomiędzy realnie występującym ruchem pieszych a miarami teoretycznymi. Otrzymane wyniki wskazują na istotną korelację pomiędzy wartościami teoretycznymi a rzeczywistym ruchem pieszych na badanym obszarze. Świadczy to o tym, że model teoretyczny sieci ciągów pieszych oraz zastosowane miary wypracowane na gruncie składni przestrzeni cechują się wysokim dopasowaniem do realnego natężenia ruchu pieszego. Dzięki temu są one wartościowym narzędziem wspomagającym planowanie i organizację układów urbanistycznych, pozwalając nie tylko testować rozwiązania przestrzenne w fazie projektowej, ale także uzasadniać reorganizację istniejących układów.

The attempt to make a comparative study of Lviv and Łódź in search of certain regularities seems at the first glimpse rather farfetched, because apparently there are rather few analogies between the city of Lviv with its long history and multifunctional tradition and the monofunctional, rather young, industrial city of Łódź. But deeper analysis shows that despite many differences in the course of the history of both cities, some common tendencies can be traced, such as dynamic demographic and spatial development in the second half of the 19th century based on introduction of railway transport, the building of socio-economic and spatial structures of these cities by multi-cultural local communities, and going through half-a-century period of centralized socialist economy after the Second World War. Lviv and Łódź regained political independence almost at the same time (1989 in Poland and 1991 in Ukraine) and entered the route of democratic development, undergoing political and socio-economic transformations during the last 20 years. As a result of these processes as well as the influence of globalization, today we can observe in Łódź and in Lviv similar problems and phenomena, influencing their spatial development and functional restructuring. ; Udostępnienie publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego finansowane w ramach projektu "Doskonałość naukowa kluczem do doskonałości kształcenia". Projekt realizowany jest ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój; nr umowy: POWER.03.05.00-00-Z092/17-00.