Suchergebnisse

In August 1920 the turning-point operations of the Polish-Soviet war took place. A battle was fought at the Wkra, Vistula and Wieprz rivers, which led to pushing back the Western Front troops of komandarm Mikhail Tukhachevsky from Warsaw and breaking up of part of his forces. The same month, in the southern section of the front, the Polish Army defended Lviv against the attempts of komandarms Alexander Yegorov and Semyon Budyonny. In the fights for Lviv, the Polish troops confronted the forces of the South-Western Front, including the legendary 1st Cavalry Army, which was the main force of the Bolsheviks intending to conquer the capital of Galicia. The Polish command, having no reserves at its disposal, directed the 3rd Air Squadron of Major Pilot Cedric Faunt le Roy to fight against the "Horsearmy". Despite the strength of even four escadrilles at its peak (5th and 6th Reconnaissance Escadrilles, 7th Fighter Escadrille and, with time, 15th Fighter Escadrille), between 9–19 August it had in fact only a few operational planes. In spite of this, the Polish crews were tirelessly performing their tasks: reconnoitering enemy forces – their intentions and composition – and, most importantly, delaying their march. In this article the author describes the composition and tasks of the 3rd Air Squadron, and the course of its fights against the 1st Cavalry Army in August 9–19, 1920. He also drew attention to the combat tactics of Polish aviators, which he analyzed accordingly

Celem artykułu jest przedstawione podejścia władz Republiki Białoruś wobec pandemii COVID-19. Główna hipoteza badawcza przyjęta przez autora głosi, iż Białoruś od początku pandemii zdecydowała się na świadome ignorowanie pojawiającego się zagrożenia epidemiologicznego, przyjmując strategię uspokajania społeczeństwa i bagatelizowania globalnego niebezpieczeństwa. Na podstawie analizy danych dowiedziono, iż większość Białorusinów podczas pandemii COVID-19 całkowicie utraciło zaufanie do państwa i jego organów, które ich zdaniem okazały się niezdolne do podjęcia ochrony swoich obywateli przed negatywnymi skutkami (zdrowotnymi, ekonomicznymi) pandemii.

Polityka zagraniczna Republiki Białoruś zmieniła się zasadniczo w wyniku kryzysu społeczno-politycznego, który nastąpił po wyborach prezydenckich w 2020 r., pod wpływem wyjątkowego zaostrzenia polityki represyjnej państwa białoruskiego wobec własnego społeczeństwa oraz nałożenia sankcji ze strony państw demokratycznego Zachodu. Jeszcze bardziej ta polityka uległa zmianie po wybuchu wojny na Ukrainie. Udział Białorusi w tej wojnie po stronie rosyjskiej jest wskaźnikiem słabości reżimu Alaksandra Łukaszenki "uwięzionego" w sojuszu z Rosją. Artykuł zawiera wnioski odnośnie do korzyści, kosztów i zagrożeń obecnej polityki zagranicznej Republiki Białoruś.

Rozwój regionów transgranicznych w Europie stanowi ważny element zarówno europejskich, jak i narodowych polityk poszczególnych państw. Szczególnym wyzwaniem działań w tym zakresie są regiony położone na zewnętrznej wschodniej granicy UE, zwłaszcza wzdłuż granic z Białorusią i Ukrainą. Wynika to z uwarunkowań geopolitycznych, asymetrii systemów gospodarczych oraz różnic ustrojowo-politycznych. Sytuacja ta istotnie ogranicza wiele procesów rozwojowych oraz możliwości wykorzystania endogennych potencjałów rozwojowych. Jednym z celów polityk spójności UE jest europejska współpraca terytorialna, która ma za zadanie wspierać przezwyciężanie tych ograniczeń oraz przeciwdziałać peryferyzacji regionów przygranicznych. W artykule podjęto próbę analizy i oceny przyjętej polityki i wykorzystania Programu Współpracy Transgranicznej PBU na lata 2007–2013 oraz próbę oceny przygotowania do nowej edycji programu na lata 2014–2020. Wskazano zarówno na pozytywne, jak i negatywne aspekty funkcjonowania tego instrumentu, a także zasadność uwzględniania tej problematyki w celach polityki spójności, celowość jej współfinansowania z poziomu UE, wzmacniania pozycji i rangi współpracy transgranicznej pomiędzy regionami z państw UE oraz spoza tej organizacji. We wnioskach i rekomendacjach stwierdza się, że uzyskane efekty rozwojowe, wynikające z tej interwencji dla wskazanego w artykule regionu transgranicznego, co do ich istotności, są małe i nieadekwatne do potrzeb tego obszaru. Dla uzyskania tzw. "efektu skali" w tym zakresie wymagana jest większa koncentracja i ukierunkowanie interwencji oraz program o zdecydowanie większym wymiarze finansowego wsparcia z pozycji KE.

The Republic of Belarus is an authoritarian country in Europe, which level of the political system's transition is defined as consolidated authoritarianism. Belarus claimed it was a democratic state after 1991, but in 1995 changed its course towards authoritarianism. From the theoretical aspect, as well as political practice, it is important to assess the internal and external political conditions affecting the multifaceted nature of the state. It is also important to establish the conditions allowing the state's transition from consolidated authoritarianism to democracy. The direction and extent of the political system's transition is influenced not only by political elite or society, although they play a dominant role, but also by history, religion, political culture or axiomatic system, which in large is still a continuation of the Soviet system. Therefore in the case of Belarus, there is a need for analysis of the conditions shaping authoritarianism on the normative and functional levels. A lack of conditions conducive to the flourishing of civil society impedes the democratization building process, which in accordance with the third wave of democratization should have been anchored in Belarus after the collapse of the bipolar system ; Republika Białoruś jest ostatnim państwem autorytarnym w Europie, którego poziom przemian ustrojowo-prawnych można określić jako autorytaryzm skonsolidowany. W przypadku Białorusi, która po w 1991 roku pretendowała do grona państw demokratycznych, a po 1995 zmieniła kurs w kierunku autorytaryzmu. Istotne jest zatem z punktu teorii, jak i praktyki politycznej ocena uwarunkowań wewnętrznych i zewnętrznych, które oddziałują na charakter państwa. Ważny aspekt stanowi określenie warunków, które pozwolą na wyjście z autorytaryzmu skonsolidowanego w kierunku demokratyzacji państwa. Na kształt i zakres przemian ustrojowo-prawnych i politycznych wpływają nie tylko elity polityczne czy społeczeństwo, choć one są dominujące, ale także historia, religia, kultura polityczna, system aksjologiczny, będący w znacznym stopniu kontynuacją systemu sowieckiego. Bardzo znaczące w przypadku Białorusi są uwarunkowania kształtowania się autorytaryzmu na poziomie normatywnym i funkcjonalnym. Brak uwarunkowań do powstania aktywnego społeczeństwa obywatelskiego uniemożliwia, na obecnym etapie rozwoju przemian ustrojowo-prawnych, tworzenie i budowanie demokratyzacji, która zgodnie z duchem III fali powinna zakotwiczyć się w Białorusi już po rozpadzie systemu bipolarnego.

Wiek XIX i początek XX wieku zaznaczyły się w Europie dużymi zmianami gospodarczymi, technicznymi i oświatowymi, których rezultatem był rozpad starych struktur społecznych i budowa nowych podstaw funkcjonowania społeczeństwa. Z różnym powodzeniem starano się wcielić w życie hasła równości wobec prawa, dążąc do zniszczenia drogą pokojowych przemian lub rewolucji podstaw systemu hierarchicznego, opartego na pochodzeniu stanowym. Wraz z zachodzącymi zmianami malało gospodarcze oddziaływanie dworu szlacheckiego i siedziby ziemiańskiej. Owe procesy społeczne, nabywanie praw przez mieszczan i chłopów, prowadziły do demokratyzacji społeczeństwa, czemu towarzyszyło przebudzenie narodowe i poszukiwanie tożsamości zarówno w wymiarze jednostkowym, jak i zbiorowym. Emancypacja społeczna i narodowościowa nie ominęła także mieszkańców zachodnich guberni Cesarstwa Rosyjskiego. Zachodziły one tam silniej i wyraźniej, bo Litwa i Białoruś były obszarem wielowyznaniowym i wielonarodowościowym, gdzie podziały społeczne silnie łączyły się z kwestią narodową. Zjawiska te analizują badacze z polskich, litewskich i białoruskich ośrodków naukowych: Tamara Bairašauskaitė, Lilia Kowkiel, Vitaly Makarevich, Dorota Michaluk, Jolanta Sikorska–Kulesza, Aleksander Smalianczuk, Ina Sorkina, Darius Staliūnas, Siarhiej Tokć.

"Tom, który oddajemy w Państwa ręce, zawiera osiemnaście artykułów autorstwa naukowców z Polski, Rosji i Ukrainy. Inspiracją do ich przygotowania była V Międzynarodowa Konferencja Naukowa "Oblicza Wojny", która odbyła się w Formie online w dniach 26-27 listopada 2020 r., zorganizowana przez historyków z Instytutu Historii Uniwersytetu Łódzkiego. Jej temat przewodni brzmiał: Miasto i wojna. Zaproponowana problematyka spotkała się z dużym zainteresowaniem badaczy reprezentujących różne dyscypliny naukowe. W zamieszczonych w tym tomie artykułach wpływ wojen I wojska na funkcjonowanie miast i ich mieszkańców przedstawiony został wieloaspektowo. Autorzy ukazują teren zurbanizowany jako miejsce walk, prezentują sposoby zdobywania miast, omawiają umiejscowione w miastach obozy, w których przetrzymywano jeńców i internowanych. W tomie znalazły się artykuły opisujące wpływ na miasta stacjonujących w nich garnizonów, które z jednej strony przyczyniały się do rozwoju tych miejscowości, z drugiej natomiast - bywały dla mieszczan uciążliwe. Nie zabrakło też tekstów, w których przedstawione zostało życie mieszkańców miast w okresie wojen - głód, choroby, przesiedlenia były ich codziennością. Poruszono również problematykę powojennej odbudowy Warszawy, na którą wpływ miała również komunistyczna ideologia. Artykuły te, choć różnorodne pod względem podejmowanej tematyki, łączy solidny warsztat autorów oraz oryginalność prezentowanych treści. W większości przypadków wykorzystano bowiem nieprzebadane dotąd źródła. Jeśli natomiast badacze sięgali po te już znane, potrafili wydobyć z nich treści dotychczas niedostatecznie zgłębione czy wręcz pominięte. Wszystko to czyni z tego tomu pozycję godną polecenia zarówno profesjonalistom, jak i miłośnikom historii. Tadeusz Grabarczyk Magdalena Pogońska-Pol."--

Autor analizuje przebieg wyborów na Białorusi w 2020 r. oraz protesty społeczne wywołane fałszerstwami wyborczymi. Na podstawie anomalii zaobserwowanych w działaniach sektora siłowego Republiki Białoruś wysuwa hipotezę o możliwym udziale rosyjskich służb specjalnych w wywołaniu kryzysu powyborczego w celu zmniejszenia marginesu manewru politycznego dla reżimu Aleksandra Łukaszenki.

ABSTRACT
Post-election protests in Belarus as a tool of political technology. Working hypothes

The author analyzes the course of the elections in Belarus in 2020 and the socio-political protests caused by election fraud. On the basis of the anomalies noted in the activities of the security service of the Republic of Belarus the author puts forward a hypothesis about the possible involvement of the Russian secret services in provoking the post-election crisis in order to reduce the margin of political maneuver for the Lukashenka regime.

Treści artykułu koncentrują się wokół problemu budowy odporności, która jest istotnym elementem bezpieczeństwa państwa. Stanowi fundament odstraszania i obrony, przez co pozwala na skuteczne przeciwstawienie się zagrożeniom. Celem artykułu była identyfikacja obecnych i przyszłych zagrożeń hybrydowych kreowanych przez Rosję i Białoruś, a także przedstawienie zaleceń i rekomendacji dla Polski w zakresie wzmacniania odporności na te zagrożenia. W świetle zmiany architektury bezpieczeństwa w sąsiedztwie Polski wynikającej z neoimperialnej polityki Rosji i będącej pod jej wpływem Białorusi, podjęta problematyka stanowi wartość dodaną. W procesie badawczym zastosowano ogólne metody poznania naukowego, które opierały się głównie na analizie i krytyce literatury, wnioskowaniu i własnej ocenie faktów.

The article focuses on the contemporary images and associations of Polish university students with their Eastern neighbours – Belarus and Belarusians. At the beginning of the article I argue that Belarusians for a long time remained a relatively unknown nation, not only for the distant Western Europeans or Americans, but also for the neighbouring states. An overview of Polish public opinion research concerning the national stereotypes and attitudes towards Belarusians is provided. 150 surveys with Polish university students in Warsaw and Krakow have been conducted. The analysis of the results shows that an overwhelming majority of university students associate Belarus and Belarusians with its contemporary political situation. Associations with people, their culture and customs are marginal. Moreover, Belarusians were neither familiar, nor interesting, to the majority of Polish students. Thus, the stereotypical image of Belarusians is not well shaped in Poland – until today they remain rather unknown and vague to Poles. ; Artykuł jest poświęcony współczesnym obrazom i skojarzeniom polskich studentów z ich wschodnimi sąsiadami – Białorusinami. Na początku artykułu zwracam uwagę na to, iż Białorusini przez długi czas pozostawali stosunkowo nieznani jako naród nie tylko dla odległej Europy Zachodniej czy Ameryki, ale również dla państw sąsiednich. Dalej jest przytoczony przegląd polskich badań opinii publicznej, dotyczących stereotypów narodowych i postaw wobec Białorusinów. Badanie własne zawiera analizę 150 ankiet przeprowadzonych ze studentami w Warszawie i Krakowie. Analiza wyników pokazuje, że zdecydowanej większości polskich studentów Białoruś i Białorusini kojarzą się ze współczesną sytuacją polityczną w tym kraju. Skojarzenia z ludźmi, ich kulturą oraz obyczajami są bardzo nieliczne. Ponadto dla większości polskich studentów Białoruś oraz Białorusini nie są ani dobrze znani, ani interesujący. W ten sposób można stwierdzić, że stereotypowy obraz Białorusinów nie jest dobrze ukształtowany w Polsce. Do dziś Białorusini pozostają raczej mało znani Polakom.