Suchergebnisse

The article presents, in a synthetic manner, the mechanism of introducing the Stalinist system in Poland and describes its essence. It points to the importance of – until now given less value in the relevant literature – the mechanism of elimination of institutions and persons representing the constitutional order and state-creating social fabric, as well as introducing in their place representatives of the lowest social classes and institutions impersonating Polish centres of power, but in fact fully dependent on the USSR. The text focuses on political and social issues, as well as on the extensive ­repression apparatus. ; The article presents, in a synthetic manner, the mechanism of introducing the Stalinist system in Poland and describes its essence. It points to the importance of – until now given less value in the relevant literature – the mechanism of elimination of institutions and persons representing the constitutional order and state-creating social fabric, as well as introducing in their place representatives of the lowest social classes and institutions impersonating Polish centres of power, but in fact fully dependent on the USSR. The text focuses on political and social issues, as well as on the extensive ­repression apparatus.

The turn of the 20th and 21st century was the time when the notion of the demise of geopolitics and the triumph of globalization was very popular. However, the conflict in Ukraine and the intensification of Russian Federation's imperial ambitions proved this belief wrong. Geopolitics has certainly not become less meaningful and the situation across our eastern border serves to remind us that war - as a social and political phenomenon - is a permanent element of international relations and Europe, which seemed certain of its stability and security, is no exception. The hybrid war initiated in Ukraine in 2014 is still being waged and there are few signs of this conflict, which is destabilizing Europe, coming to an end.

Artykuł omawia dyskusję dotyczącą dwóch wątków związanych z końcem systemu komunistycznego w Polsce: symbolicznego – toczonego wokół daty, którą należy uznać za koniec PRL oraz związanego z mechanizmem zmiany i intencją obozu władzy. Celem tekstu jest usystematyzowanie dyskusji o końcu "ludowej" Polski przez wskazanie zarówno uzasadnionej merytorycznie daty mogącej symbolizować początek rozpadu systemu, jak i poprzez zrekonstruowanie rzeczywistych intencji ekipy Wojciecha Jaruzelskiego oraz rozpatrywanych przez nią wariantów rozwoju sytuacji. Porozumienia Okrągłego Stołu, nie miały bowiem prowadzić do demokratyzacji i osłabienia systemu, ale do jego wzmocnienia, jednak koncepcję tę przekreśliły wyniki kontraktowych wyborów z czerwca 1989 r.The article presents the two discussion threads that are related to the end of the communist system in Poland – the symbolic one, referring to the date that should be recognized as the end of the communist Poland and the one that concerns the transformation mechanism and the intentions of the ruling camp. The aim of the article is to systematize the discussion about the end of the "people's" Poland by recognizing the date that could be the symbol of the beginning of the end of the system as well as by reconstructing the real intentions of Wojciech Jaruzelski's group and the options of possible developments that it was taking into consideration as the Round Table Agreement was not supposed to introduce democracy and weaken the system but to strengthen it. However, that idea was thwarted by the results of the contract election of June 1989.

Tekst stanowi odpowiedź na recenzję tomu źródłowego "Dialog należy kontynuować…" Rozmowy operacyjne Służby Bezpieczeństwa z ks. Henrykiem Gulbinowiczem z lat 1969–1985. Studium przypadku, wybór, wstęp, oprac. Rafał Łatka, Filip Musiał, Warszawa– Kraków 2020, a właściwie wprowadzenia do niego, przygotowaną przez Wojciecha Polaka i Włodzimierza Suleję. Autorzy tekstu podważają tezy recenzji, bagatelizujące trwający 16 lat dialog operacyjny ks. Gulbinowicza z SB. Wzmacniają kwestionowane przez Polaka i Suleję tezy z książki "Dialog należy kontynuować…", w oparciu o niewykorzystane wcześniej materiały źródłowe, wskazując, że obraz niezłomnego hierarchy, który funkcjonował przez lata w sferze publicznej, wymaga skorygowania.