Otizmli Çocuğu Olan Anne-Babaların Evlilik Uyumu ve Duygu Düzenleme Güçlükleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi ; The Relationship Between the Marital Adjustment and Emotion Regulation Difficulties of Parents Who Have Children With Autism
Yazar:NURHAN NAZ Danışman: DR. ÖĞR. ÜYESİ YASEMİN YULAF Yer Bilgisi: İstanbul Gelişim Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Psikoloji Anabilim Dalı / Klinik Psikoloji Bilim Dalı Konu: Psikoloji = Psychology ; Günümüz dünyasında otizm kavramı hala tam anlamıyla açıklanamamaktadır fakat her otizm tanılı bireyin diğerinden değişik olan bir niteliği barındırdığı söylenmektedir. Otizm kavramı incelendiğinde idrak ve algı bozukluğuna yol açan organik bir bozukluktur. Otizm tanılı çocuğa sahip ebeveynlerin karşılaştıkları problemlerden biriside evlilik uyumudur. İnsanın dünyada var olması kadar uzun ve köklü bir geçmişe sahip olan evlilik kurumu, kişilerin hayatlarına yön veren bir süreci temsil etmektedir. Evlilikle birlikte kişilerin kazandıkları toplumsal ve duygusal güçler partnerlerin, bedensel, psikolojik ve toplumsal iyiliklerini de olumlu bir şekilde etkilemektedir. Bununla birlikte, partnerlerin evliliklerindeki neşe ve uyum sayesinde birbirlerinden farklı iki insan bir bütün haline gelecektir. Duygu düzenleme, bireyin maksadı yönünde duygularını kontrol altına alabilmesi ve yönetebilmesini ve denetim kurabilmeyi açıklamaktadır. İçsel ve dışsal süreçler sonucunda form değiştirebilen bilinçli veya bilinçsiz şekilde meydana gelen bir beceri şeklidir. Amaç: Yaptığımız araştırmanın amacı otizm tanılı çocuğu olan anne-babaların evlilik uyumu ve duygu düzenleme güçlükleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Metod: Çalışmada basit-rastgele örneklemler seçilmiş olup, çalışma evreni İstanbul'da ikamet eden ebeveynlerden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise 40 otizm tanısı almış çocuğu olan anne-babalar ile 40 otizm tanısı almamış anne-babalardan meydana gelmektedir. Bulgular: Otizm tanılı çocuğa sahip olan bireylerin duyguları düzenleme güçlüklerinin daha yüksek olduğu görülmektedir. Duygu düzenleme güçlüğü alt boyutu olan farkındalığın otizm tanılı çocuğa sahip olmayan bireylerde daha yüksek olduğu görülmektedir. Duygu düzenleme güçlüğü alt boyutu olan açıklığın otizm tanılı çocuğa sahip olmayanlarda daha yüksek olduğu görülmektedir. Duygu düzenleme güçlüğü olan kabul etmemenin otizm tanılı çocuğa sahip olan bireylerde daha yüksek olduğu görülmektedir. Duygu düzenleme güçlüğünün alt boyutu olan dürtünün otizm tanılı çocuğa sahip olan katılımcılarda daha yüksek olduğu görülmektedir. Duygu düzenleme güçlüğünün alt boyutu olan amaçların otizm tanılı çocuğa sahip olan katılımcılarda daha yüksek olduğu görülmektedir. Otizm tanılı çocuğa sahip olmayan bireylerin evlilik uyumunun daha yüksek olduğu görülmektedir. Evlilik uyumu alt boyutu olan genel uyumun otizm tanılı çocuğa sahip olmayan bireylerde daha yüksek olduğu görülmektedir. Evlilik uyumu alt boyutu olan ilişki tarzının otizm tanılı çocuğa sahip olmayan bireylerde daha yüksek olduğu görülmektedir. Duyguları düzenleme güçlüğü ile ilişki tarzı alt boyutu arasında olumsuz bir anlamlı ilişki olduğu görülmüştür. Duyguları düzenleme güçlüğü puanları yükseldikçe, ilişki tarzı alt boyutu puanları düşmektedir. Farkındalık alt boyutu ile evlilik uyumu arasında olumlu bir anlamlı ilişki olduğu görülmüştür. Farkındalık puanları yükseldikçe, evlilik uyumu puanları yükselmektedir. Farkındalık alt boyutu ile genel uyum alt boyutu arasında olumlu bir anlamlı ilişki olduğu görülmüştür. Farkındalık alt boyutunun puanları arttıkça, genel uyum puanları da yükselmektedir. Amaçlar alt boyutu ile evlilik uyumu arasında olumsuz bir anlamlı ilişki olduğu görülmüştür. Amaçlar alt boyutu puanları yükseldikçe, evlilik uyumu puanları düşmektedir. ; In today's world, the concept of autism is still not fully explained, but it is said that each individual with autism disorder has a different quality from the other. When the concept of autism is examined, it is an organic disorder that causes perception and perception disorder. One of the problems faced by parents who have children with autism is marital adjustment. The marriage institution, which has a long and long-established history as long as human beings exist in the world, represents a process that guides the lives of individuals. Together with the marriage, the social and emotional powers that people gain have a positive impact on the physical, psychological and social well-being of the partners. Thanks to the joy and harmony of partners' marriages, two different people will become a whole. Emotion regulation describes the ability of an individual to control and manage his emotions in the direction of his or her purpose and to establish control. It is a form of skill that can be changed consciously or unconsciously as a result of internal and external processes. Aim: The aim of this study is to investigate the relationship between the marital adjustment and emotion regulation difficulties of parents who have children with autism. Method: Sample selection was made by simple - random sample selection. The universe of the research consists of parents living in Istanbul. The sample of the study consisted of 40 parenst whose children autism-diagnosed and 40 parenst whose children non-autism-diagnosed parents. Results: Individuals with autism were found to have higher difficulty in regulating emotions. It is seen that the awareness with difficulty in emotion regulation is higher in individuals who do not have autism. It is seen that the aperture, which is the sub-dimension of difficulty in regulating emotion, is higher in those who do not have autism. It is observed that the inability to accept emotion regulation is higher in individuals with autism. It is seen that the impulse, which is the sub-dimension of the difficulty in regulating emotion, is higher in the participants with autism. It is seen that the goals which are the sub-dimension of the difficulty in regulating emotion are higher in the participants with autism. It is seen that the marital adjustment of individuals who do not have a child with autism is higher. It is observed that the general harmony which is the sub-dimension of marital adjustment is higher in individuals without autism. It is observed that the relationship style, which is the sub-dimension of marital adjustment, is higher in individuals without autism. A negative correlation was found between the difficulty of regulating emotions and relationship style sub-dimension. As the difficulty of regulating emotions increases, the relationship style decreases. A positive correlation was found between the awareness subscale and marital adjustment. As awareness scores increase, marital adjustment scores increase. A significant positive correlation was found between the awareness sub-dimension and the general fit subscale. As awareness increases, overall compliance is increasing. A significant negative correlation was found between marital adjustment and goals sub-dimension. As the goals increased, marital adjustment was reduced.