Suchergebnisse

Het vorig jaar verschenen boek Kwalitatief interviewen: kunst én kunde, onder redactie van Jeanine Evers, neemt de lezer mee in de theorie en praktijk van kwalitatief interviewen. Kwalitatief interviewen omschrijft Evers als een vorm van informatieverzameling waarbij de interviewer uitgaat van een onderzoeksvraagstelling en probeert de leefwereld van respondenten te doorgronden. De respondenten hebben hierin ruimte om hun beleving over het onderzoeksonderwerp weer te geven en hierover uit te wijden. Zoals de titel van het boek aangeeft, is volgens Evers voor kwalitatief interviewen zowel 'kunde' als 'kunst' noodzakelijk. De kunde duidt op de vaardigheden of technieken die de interviewer nodig heeft. Deze komen met name in het eerste deel van het boek aan bod. De kunst betreft het 'kunstig hanteren' van deze vaardigheden. De nadruk ligt dan op improvisatie en het soepel laten verlopen van het interview. Deze kunst kan de lezer vervolgens 'afkijken' bij verschillende ervaren onderzoekers die in het tweede deel van het boek aan het woord komen.

Zo'n 900 onderzoekers uit 55 verschillende landen zochten elkaar op in de University of Illinois om de conferentie Qualitative Inquiry bij te wonen. Het congres, dat sinds 2005 jaarlijks door de International Association of Qualitative Inquiry (IAQI) georganiseerd wordt, stond dit jaar in het teken van Qualitative inquiry and the politics of evidence, ofwel de zoektocht naar meer erkenning van en waardering voor een alternatieve manier van bewijsvoering door kwalitatief onderzoek binnen academische instellingen en faculteiten, beoordelingscommissies, onderzoeksfondsen, professionele organisaties en wetenschappelijke tijdschriften. Ik was er als junior onderzoeker op het terrein van patiëntenparticipatie in wetenschappelijk onderzoek voor het eerst bij en zal verslag doen van de bijgewoonde lezingen en workshops.

Recent is er in onderzoek steeds meer aandacht voor de participatie van cliënten. In participatieve studies kunnen cliënten geconsulteerd worden over onderzoek, of optreden als adviseurs ten aanzien van onderzoek. Voorbeelden zijn studies waarin cliënten geconsulteerd worden over onderwerpen die zij belangrijk vinden voor onderzoek (Caron-Flinterman, 2005; Welfare, 2006) of bijvoorbeeld over het design van clinical trials (Marsden et al., 2004; Bradburn et al., 1995). In dit opzicht gaat het bij participatief onderzoek dus om het inventariseren van ervaringen en mogelijke vragen of onzekerheden van cliënten als startpunt voor wetenschappelijk onderzoek. Cliënten worden binnen participatief onderzoek gezien als een bron van kennis, en hun perspectief is dan (mede) sturend voor het onderzoek.

Asymmetric relations among stakeholders create challenges in participatory evaluation processes. Power and conflict may hinder equal and genuine communication about the value of the practices evaluated. Guidelines to deal with these sociopolitical challenges are scarce and usually focus on the need for evaluators to remain distant or to handle resistance. In this article we discuss the use of a specific interpretation of responsive evaluation as an approach to foster dialogues among stakeholders in politically laden contexts. We aim to illustrate how asymmetric relations can be dealt with constructively, focusing on inclusion of marginalized groups, mutual learning and good dialogue. Two reflective case narratives are presented of responsive evaluation projects in settings with marginalized groups (client councils in elderly care and psychiatric clients with severe drug abuse). We reflect on the role of the evaluator in these contexts and discuss the justification for the active engagement of evaluators to enhance practice improvements.