Search results

Barokowa, XVII-wieczna altana ogrodowa Słuszków, przez wielu niesłusznie uważana za Kaplicę Moskiewską, dotrwała jako ruina do 1953 r. Jej odbudowę zaprojektował Mieczysław Kuzma, ale mimo przyznania środków i przygotowania dokumentacji budowlę rozebrano 3 listopada 1953 r., znalazła się bowiem na liście warszawskich ruin przeznaczonych do rozbiórki. Listę tę załączono do niejawnego rozporządzenia Prezydium Rady Ministrów (nr 572/53), którego uchwalenie (29 lipca 1953) było świadomym aktem politycznym zmierzającym nie tylko do uporządkowania miasta, lecz także do symbolicznego zakończenia procesu odbudowy zabytków. W praktyce rozporządzenie stało się podstawą do zniszczenia wielu nadających się do odbudowy obiektów, których pozostałości uznano za zakłócające pozytywny odbiór inwestycji budowlanych dokonanych w Warszawie doby socrealizmu. Decyzje w tej kwestii zapadały w porozumieniu pomiędzy Bolesławem Bierutem i Józefem Sigalinem, a przygotowanie treści rozporządzenia przeprowadzano z pominięciem autorytetów z dziedziny ochrony i konserwacji zabytków.

The Harmony of the World and the Drying of Faeces. Juliusz Świecianowski and His Works

Juliusz Świecianowski (1834–1900) was a member of the Academia di San Luca, Academia di Belle Arti in Bologna and the Congregazione dei Virtuosi al Pantheon in Rome (today Pontificia Insigne Accademia di Belle Arti e Lettere). He was an architect by education but, above all, a theoretician and inventor. He published his universalistic aesthetic theories alluding to occultism and Kabbalah in many languages. At the same time, he described and patented practical technical devices – faecal dryers, crematoria, and disinfection furnaces – whose task was to free the world from harmful miasms. He was remembered as an eccentric and visionary, believing that the essence of the world's beauty lies in harmony resulting from the combining of all aspects of nature and human creation and that the salvation for this beauty is the development of the art of hygiene, which will free the world from the harmful fumes of civilization.

Od około stu lat w polskiej literaturze naukowej obowiązuje ustalenie, że architekt Antonio Corazzi został sprowadzony do Polski przez Stanisława Staszica. Tymczasem szczegółowe badania pozwoliły mi ustalić, że przekonanie to nie opiera się na jakimkolwiek potwierdzeniu źródłowym. Przyjazd Corazziego do Polski był efektem decyzji o sprowadzeniu z Włoch młodego, zdolnego architekta, gotowego realizować ambitne plany architektoniczno-urbanistyczne rządu polskiego. Zaproszenie z prośbą o wskazanie kandydata skierował najprawdopodobniej namiestnik Józef Zajączek pismem do księcia Toskanii. Na decyzję tę mógł mieć wpływ Stanisław Staszic, ale bardziej prawdopodobnym członkiem rządu, zaangażowanym w ten temat wydaje się Stanisław Kostka Potocki. Decyzja, że to Corazzi ma pojechać do Polski, była efektem wskazania go przez środowisko architektów z akademii florenckiej, którzy kierowali się zapewne nie tylko jego talentem, ale być może też osobistą niechęcią z powodu jego konfliktowego charakteru, który objawił się już pod koniec studiów. Decyzja Corazziego o wyjeździe do Polski – jak się wydaje – nie wynikła też z jego ambicji czy atrakcyjności oferty, ale z chęci uniknięcia konsekwencji prawno-finansowych, wynikających z niespłacenia weksla. Ostateczna odpowiedź na pytanie zadane w tytule artykułu wciąż jednak jawi się jako – mam nadzieję – dobrze wsparta, ale jednak tylko hipoteza.