Suchergebnisse

Artykuł zwraca uwagę na istotne znaczenie kultury w procesie powstania, funkcjonowania, dysfunkcji i upadku państw. Definiuje kulturę jako jedno z najważniejszych i złożonych zjawisk społecznych, wskazując równocześnie, że wywiera ona wpływ na niemal każdy indywidualny i grupowy wymiar ludzkiej egzystencji. Zwraca także uwagę na złożoność i dynamiczny charakter relacji między kulturą i państwem oraz podkreśla, że każde państwo posiada swoją unikalną tożsamość kulturową. Pomimo faktu, iż kultura na gruncie prawa międzynarodowego i doktryny stosunków międzynarodowych nie jest zaliczana do kryteriów państwowości, artykuł podkreśla niezwykle istotną rolę kultury w procesie państwowotwórczym oraz jej wpływ na ontologiczny i funkcjonalny wymiar państwowości, stwierdzając, że należałoby uznać kulturę za dodatkowe i nietradycyjne kryterium państwowości. Autor artykułu zwrócił również uwagę na dwukierunkowy charakter relacji między państwem i kulturą, wskazując, że przez różnego rodzaju działania administracyjne, prawne, edukację oraz politykę kulturalną państwa świadomie kształtują krajobraz kulturowy, co prowadzi do kulturowej unifikacji populacji, tj. procesu budowania narodu politycznego, będącego charakterystycznym elementem narodowego i terytorialnie określonego państwa westfalskiego.

W artykule przeanalizowano szerokie uwarunkowania historyczne procesów dezintegracyjnych, jakie wystąpiły po zakończeniu zimnej wojny na terytorium byłej Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii. Podkreślono w nim, iż w ostatniej dekadzie XX w. na obszarze jugosłowiańskim doszło do swoistego "powrotu historii", wyrażającego się w dążeniach narodów bałkańskich do "odwrócenia" niekorzystnych procesów historycznych, "dokończenia" rozpoczętych jeszcze XIX w. procesów państwowotwórczych oraz zjednoczenia wszystkich terytoriów zamieszkiwanych współcześnie lub w przeszłości przez daną grupę etniczną w ramach własnego państwa narodowego. Wskazano także, iż skomplikowana historia regionu Bałkanów – w tym wielowiekowe rządy osmańskiej Turcji, nierozwiązane i sięgające mniej lub bardziej odległej przeszłości spory terytorialne, okresy otwartej, zbrojnej konfrontacji, ugruntowane w pamięci zbiorowej narodów Półwyspu negatywne doświadczenia wzajemnych relacji i wspólnej państwowości oraz wielokrotnie dająca o sobie znać w XIX i XX w. polityka zewnętrznego interwencjonizmu i paternalizmu – nie stanowiła wprawdzie głównego powodu dezintegracji SFRJ, ale mimo to w istotnym stopniu przyczyniła się do rozpadu federacji jugosłowiańskiej i wybuchu konfliktów zbrojnych na obszarze jej państw sukcesyjnych. Konkludując, można stwierdzić, iż "niedokończona historia" w dalszym ciągu przyczynia się do politycznej dezintegracji i niestabilności regionu oraz poważnej dysfunkcjonalności części państw pojugosłowiańskich.

The article supports the thesis that despite Cold War style oratory and criticism of the NATO's intervention against Yugoslavia, Russian policy on Kosovo armed conflict represented a realistic and pragmatic approach. It points that Russian leadership was conscious of the domestic political and economic problems as well as the unfavourable post Cold War shift of power and changes of the international system and knew that Russia could not reply to the unilateral NATO's air campaign against Yugoslavia. It argues that Moscow admittedly wanted to avoid NATO intervention at the Balkans which inevitably undermined the international position of Russia, but despite some political gestures and claims about the traditional Russo-Serbian friendship had no direct geopolitical interests at the Kosovo conflict, did not believe the Milosevic's 'truths' and actively participated at the high-level international peacemaking initiatives together with the West. It claims that Russia actually supported Western efforts aimed to stop the violence at the province and start political dialogue between Belgrade and Kosovo Albanians about the autonomy of the province. It finally argues that Russian constructive approach 'helped' the Alliance to end its war over Kosovo and stresses that peace proposals offered to Belgrade were collectively worked out and endorsed by the West and Russia.