Suchergebnisse

AbstractThe discussion of the need to establish a 'right to the internet', ongoing now for over thirty years, has not brought about a clear resolution. Despite the growing importance of online services to both the economy and social life, there is no consensus on the limits of such a right, nor on the need to define it at all—not to mention controversy over its inclusion in the catalogue of fundamental rights.However, the discussion about the right to internet access in the context of the EU legal system now seems obsolete. This is so, because—not through the direct modernisation of the Charter of Fundamental Rights but as part of new telecommunications legislation—a new subjective right, called the right to open internet, has emerged.The aim of this Article is to clarify the content of this right and its relationship to the principle of network neutrality. Against this background, recent judgments of the Court of Justice will be examined and discussed. Although closely related to the telecommunications market, these judgments may serve as a starting point for further discussion on the meaning of the right to open internet in the EU legal system, including its relation to the protection of human rights.

W trwającej od dwudziestu lat dyskusji na temat granic dopuszczalnej inwigilacji w państwach demokratycznych nadal nie wypracowano jednego, powszechnie akceptowalnego stanowiska. Problem ten zajmuje badaczy z różnych dziedzin nauki — zarówno prawa, jak i socjologów czy filozofów. W istocie bowiem pytanie o granice inwigilacji jest pytaniem o definicję państwa, jego ustroju i formy sprawowanej władzy. W ostatnich latach szczególnego znaczenia nabiera dyskusja dotycząca masowej inwigilacji elektronicznej, a więc formy nadzoru, w której gromadzone są hurtowe ilości danych w celu ich dalszej analizy. Masowa inwigilacja w ocenie Komisji Weneckiej musi budzić uzasadnione skojarzenia z formą rządów niedemokratycznych. Jed-nocześnie jednak zwolennicy stosowania tego środka wskazują na nieuchronność jego stosowania, uwzględniając nowe wyzwania związane z zapewnieniem bezpieczeństwa w cyfrowym świecie.Celem artykułu jest podjęcie wskazanej tematyki z innej perspektywy badawczej — w szczególności próba odpowiedzi na pytanie, czy niezależnie od wdrożonych zabezpieczeń prawnych sama koncepcja stosowania masowych środków inwigilacji elektronicznej może zostać pogodzona ze sposobem funkcjonowania państwa demokratycznego. Przyczynkiem do tych rozważań jest obserwacja, że inwigilacja tego typu naturalnie może być zastosowana jako mechanizm kontroli społecznej, ograniczania wolności słowa czy wpływania na preferencje wyborcze, to jest do celów, które choć bliskie państwom autorytarnym, są obce demokracji.

Unijny model ochrony prywatności jest powszechnie uznawany za najbardziej rozbudowany i kompleksowy, zarówno pod względem zakresu ochrony praw osób, których dane dotyczą, jak i spójności obowiązków nałożonych na podmioty zobowiązane. Coraz wyraźniej dostrzegalna jest jednak niespójność unijnych przepisów z regulacjami stosowanymi przez Stany Zjednoczone Ameryki, a więc jednego z głównych partnerów handlowych UE. Zarówno amerykańskie przepisy federalne, jak i normy konstytucyjne nie wprowadzają równie silnego reżimu w zakresie ochrony prywatności. Co więcej, prawodawca amerykański inaczej wyważa znaczenie ochrony praw podstawowych z uwagi na potrzeby związane z zapewnieniem bezpieczeństwa narodowego. Niezgodność przepisów UE i USA dotyczących różnych relacji między prawem do prywatności a celami bezpieczeństwa ogólnego jest praktycznym i aktualnym problemem w budowaniu partnerstwa transatlantyckiego. Celem artykułu jest przedstawienie rozważań dotyczących potencjalnego konfliktu między prawami jednostek a celami bezpieczeństwa narodowego, wraz z przedstawieniem najważniejszych przepisów UE i USA w tej dziedzinie oraz wyjaśnieniem przyczyn ich wzajemnej niezgodności.

Po ponad stu latach od wprowadzenia pierwszych definicji prawa do prywatności treść tego prawa i tym samym granice jego ochrony są wciąż analizowane i dyskutowane w doktrynie. W systemach ochrony praw człowieka dominuje podejście do definiowania prywatności przez wprowadzanie katalogu chronionych wartości. Jednocześnie w prawie ochrony danych zakres regulacji wyznaczany jest terminami "dane osobowe" i "specjalne kategorie danych". Definicja tych pojęć jest stosowana w niemal niezmienionej formie od ponad trzydziestu lat. Podział zagrożeń dla prywatności na wertykalne i horyzontalne nie jest aktualny w odniesieniu do zdarzeń zachodzących w cyberprzestrzeni. Działania organów publicznych i wyspecjalizowanych podmiotów, takich jak brokerów danych, w coraz większym stopniu się uzupełniają. Gromadzenie ogromnej ilości danych na temat setek milionów użytkowników może prowadzić do naruszenia prywatności nie tylko jednostek, lecz także całych społeczeństw. Celem niniejszego artykułu jest próba analizy, czy obowiązujące przepisy prawne bazujące na koncepcjach ukształtowanych w erze przedinternetowej posiadają potencjał do skutecznej ochrony przed zagrożeniami związanymi z nowoczesnymi formami przetwarzania danych, takimi jak big data. W tym celu omówiono najważniejsze cechy big data, takie jak algorytmiczne budowanie wniosków czy efekt przyrostowy, a także wyjaśniono, w jaki sposób technologia ta pozwala na omijanie ograniczeń prawnych związanych z przetwarzaniem różnych kategorii danych osobowych. W podsumowaniu sformułowano postulat opracowania przepisów dotyczących regulacji rynku przetwarzania dużych zbiorów danych.