Changing nature of reations between media and politics during Turgut Özal Era
ÖZET1980 yılında, 12 Eylül askeri müdahalesi sadece Türkiye'deki sosyal ve siyasi yapıyıdegil, medyayı da etkilemistir. Özellikle Turgut Özal hükümetleri tarafındanuygulamaya konan neo-liberal politikalar yeni ekonomik ve sosyal yapıyı etkilemistir.Ayrıca, 1980'li yılların baslarından itibaren baslayan neo-liberal sosyal ve ekonomikdegisimler nedeniyle, Türk medyası, özellikle de basın, sosyal sorumluluk prensibindengiderek uzaklasmaya baslamıstır. Bu dönemde Türk medyasında, köse yazarlarıarasındaki entelektüel polemikler, arastırmacı gazetecilik ve fikir gazeteciligi, magazingazeteciligi ile yer degistirmistir. Dahası, medyanın sahiplik yapısındaki degisimolgusu, Türkiye'deki neo-liberal dönüsümün sonuçlarından biridir. 1950'li yıllardanitibaren birçok Türk isadamının pekçok gazete satın almıs olmasına karsın, 1980'lerinsonu ve 1990'ların baslarından itibaren sermayenin genis ölçüde medya sektörünegirmesinden bahsetmek mümkündür. Bu noktada, Basbakan Turgut Özal'ın isadamıAsil Nadir'i, Günaydın ve Günes gibi gazeteleri satın alması konusundacesaretlendirdigini söylemek gereklidir. Medyadaki diger bir önemli gelisme de basınisletmelerinin, 1990'lı yıllarda medya holdinglerine dönüsmesidir. Türk isadamlarınıngazete, dergi satın alıp özel televizyon kanalları kurmaları, yogun tekellesmeegilimlerine neden olmustur. Bu durum medya ve siyaset arasındaki iliskiyi etkilemistir.Ardından, medya isletmeleri artık özel sirketler gibi yönetilmeye baslamıstır. Vehükümete yönelik olarak, televizyon kanallarının yayın politikaları ile gazetelerinyayımcılık politikalarında medya patronlarının hükümetten ekonomik çıkar saglamalarıönemli ve belirleyici bir unsur olmustur. ABSTRACTIn 1980, the 12 September military intervention not only affected social and politicalstructure, but also madia and its structure in Turkey. Especially the neo-liberal policieswhich were put in practice by Turgut Özal's governments influenced new economic andsocial structure. Besides, because of the neo-liberal social and economic policiesbeginning from the early 1980s, Turkish media, especially the press, drew from itssocial responsibility concept. In this era, intellectual polemics between the columnists,investigative and opinion journalism were replaced by the magazine coverage in themedia. Furthermore, the phenomenon of the changes in the media ownership was alsoone of the results of the neo-liberal transformation in Turkey. Although some Turkishbusinessmen purchased several newspapers since the 1950s, it can be argued that asfrom the late 1980s and early 1990s, the business capital widely penetrated into themedia. Here, it is important to underline that Turgut Özal, the Prime Minister,encouraged Asil Nadir to purchase various newspapers such as Günaydın and Günes.Another important development in the media was that the media managements turnedinto the media holdings during the 1990s. That Turkish businessmen purchasednewspapers, magazines, even founded television channels caused a huge monopolistictrends. This circumstance influenced the relations betwen media and the politics. Thenmedia corporations were now started to be managed as the business companies. And, inthe broadcasting policies of the television channels or publishing policies of thenewspapers towards the government, media bosses' attempt of gaining economicbenefit from the government became a determinant element.