Suchergebnisse

The paper analyzes the process of constitution of the Movimento de Educação de Base – MEB –, reflecting about the dynamics of relations between Church and State in Brazil, at a time when education in the rural environment was disputed by diverse social groups. Its objective is to understand how, within an officially secular state, an agreement can be signed and justified in which the Brazilian Government financed a movement proposed and coordinated by the Catholic Church. Theoretically based on the notions of elite groups and influence, it investigates the approximations between governmental and religious agents involved in establishing the agreement. Finally, it analyzes the decree formalizing the agreement, relating some of its main points with the previous process. ; El artículo analiza el proceso de constitución del Movimento de Educação de Base - MEB -, reflexionando sobre la dinámica de las relaciones entre Iglesia y Estado en Brasil, en un momento en que la educación en el medio rural era disputada por diversos grupos sociales. Tiene por objetivo comprender cómo, en un Estado oficialmente laico, pudo ser firmado y justificado un convenio en el cual el gobierno financió un movimiento propuesto y coordinado por la Iglesia Católica. Fundamentado teóricamente por las nociones de grupos de élite e influencia, investiga los acercamientos entre los agentes gubernamentales y religiosos involucrados en la consecución del acuerdo. Finalmente, analiza el decreto del convenio, relacionando sus puntos principales con el proceso antecedente. ; O artigo analisa o processo de constituição do Movimento de Educação de Base – MEB –, refletindo sobre a dinâmica das relações entre Igreja e Estado no Brasil, em um momento em que a educação no meio rural era disputada por diversos grupos sociais. Tem por objetivo compreender como, no interior de um Estado oficialmente laico, pôde ser firmado e justificado um convênio no qual o governo federal brasileiro financiou um movimento proposto e coordenado pela Igreja Católica. Embasando-se teoricamente nas noções de grupos de elite e influência, investiga as aproximações entre os agentes governamentais e religiosos envolvidos na consecução do acordo. Finalmente, analisa o decreto de formalização do convênio, relacionando alguns de seus pontos principais com o processo antecedente.

Het proefschrift heeft als onderwerp de toekomst van de Vlaamse parochiekerken. Het definieert het kerkenprobleem als een vierledige uitdaging. (1) Er is een gebrek aan voorgangers voor de katholieke eredienst; (2) het kerkbezoek neemt gestaag af, maar voor bijzondere vieringen zoals doopsels en begrafenissen blijft de parochiekerk dienst doen voor een groot deel van de bevolking; (3) de kosten (zowel qua exploitatie als qua investeringen) met betrekking tot de parochiekerken stijgen; en (4) het risico op verval van de kerken neemt toe, hoewel dat via de doorgaans goede zorgen door de kerkfabrieken (een systeem dat quasi uniek in de wereld is) te overzien blijft. De volledige uitdaging echter is niet alleen via cijfers te begrijpen: politici en erfgoedexperts dreigen het kerkenprobleem te generaliseren en oplossingen, tot herbestemming toe, te projecteren die in feite geen antwoord zijn op de concrete situaties in de Vlaamse parochies. Vandaag is het daarom nodig om het kerkenprobleem te zien als een breed-maatschappelijk en steeds gesitueerd probleem. Het kerkenprobleem is te complex, te specifiek en telkens te lokaal om een generalistische aanpak voor te stellen die gebaseerd is op a priori categorieën. Dat leidt tot de volgende dubbele onderzoeksvraag: welke strategische aanpak van het bestaande kerkprobleem leidt tot zowel een architecturale herdefiniëring als een conviviale herwaardering van het kerkgebouw? Dit onderzoek tast een mogelijk spoor af; het vindt daarvoor inspiratie in de Actor-Network Theory en de spatial-agencypraktijk en - theorie (of: de expliciet maatschappelijk geëngageerde architectuur), twee kennisdomeinen die complexiteit, specificiteit en het lokale aspect steeds incalculeren en daarenboven theorie en praktijk niet zien als gescheiden werelden. Ook veldonderzoek speelt een belangrijke rol in dit onderzoek; er is gekozen voor de Schulense Sint-Jan de Doperkerk (Schulen is een deelgemeente van het Limburgse Herk-de-Stad) als casestudy. Het onderzoek werkt een strategie voor de Vlaamse parochiekerken uit die meer pragmatisch is en meer op de praktijk gericht dan wat verschillende experts ter zake voorstellen; het brengt aanknopingspunten, ' propositions' (naar de Franse filosoof en socioloog Bruno Latour), in kaart die het kerkgebouw zelf aanbiedt. Om dat te verwezenlijken bouwt het onderzoek eerst een brede definitie - een dikke beschrijving - op van wat het kerkgebouw is door na te gaan wat het kerkgebouw werkelijk doet of teweegbrengt (herdefiniëring). Aan de hand van de aanknopingspunten articuleert de tekst mogelijke invullingen voor het kerkgebouw (herwaardering). In hoofdzaak bestaat het proefschrift uit drie delen: (1) een status quaestionis met betrekking tot het debat over de toekomst van de parochiekerken, met de nadruk op Vlaanderen, (2) een nieuw (theoretisch) onderzoekskader dat voortkomt uit een kritiek op hoe experts denken over de parochiekerken en dat steunt op het spatial-agencydiscours en op hedendaagse sociale theorie, en (3) de uitwerking van een methodiek of een protocol om het kerkenprobleem praktisch te behandelen, gebaseerd op het nieuwe onderzoekskader en uitgewerkt als een constante wisselwerking van theorie en praktijk. Dat is de wijze waarop de dubbele onderzoeksvraag onderzocht werd. Doorheen het onderzoek verschijnt nevenbestemming, als een aanpak die (pragmatisch) voortbouwt op wat al voorhanden is, méér als oplossing dan harde herbestemming. Dat betekent niet dat het zinvol is om herbestemming op voorhand uit te sluiten. Via dorpsvergaderingen, enquêtes, publieke acties in het kerkgebouw en ontwerpend onderzoek en participatiesessies aan de hand van grote maquettes werd de maatschappelijke performance van de Schulense parochiekerk onderzocht en werden mogelijke toekomstige invullingen getest. De praktijk voedde in die zin de strategie evenveel als de theorie. Meer nog: de praktijk weerlegde belangrijke delen van de bestaande theorie rond de toekomst van de parochiekerken.

In a general view, this article considers the total of changing configurations of the religious sphere in Ibero-America during the eighteenth century. Specifically, this article intends to show how a not so visible order of processes around ecclesiastical and religious institutions such as parishes and confraternities impacted on the social and political structure. In addition, this article delves into the consequences of the Bourbon and Pombaline reforms in these events. ; El presente artículo considera de modo general el conjunto de las reconfiguraciones en el ámbito religioso que tuvieron lugar en Iberoamérica durante el siglo XVIII. De modo específico busca mostrar a partir de la bibliografía disponible un orden de procesos no demasiado visible en torno al papel de algunas instituciones eclesiásticas y religiosas – como las parroquias y las cofradías – en los procesos de estructuración social y política, así como las consecuencias de un tipo de intervención política como el que se verifica durante las reformas borbónicas y pombalinas. ; El presente artículo considera de modo general el conjunto de las reconfiguraciones en el ámbito religioso que tuvieron lugar en Iberoamérica durante el siglo XVIII. De modo específico busca mostrar a partir de la bibliografía disponible un orden de procesos no demasiado visible en torno al papel de algunas instituciones eclesiásticas y religiosas – como las parroquias y las cofradías – en los procesos de estructuración social y política, así como las consecuencias de un tipo de intervención política como el que se verifica durante las reformas borbónicas y pombalinas.