Suchergebnisse

Autor w artykule podjął próbę charakterystyki podłoża współczesnego terroryzmu w Federacji Rosyjskiej. W jego opinii do rozwoju tego fenomenu przyczyniły się wyznaczniki kulturowo-polityczne, ideologiczne oraz społeczno-polityczne. Innymi czynnikami napędzającymi terroryzm są motywacje o charakterze religijnonacjonalistycznym, szczególnie widoczne na Kaukazie Północnym, z tendencją wzmacniania czynnika religijnego. W artykule przedstawiona została skrótowa charakterystyka organizacji terrorystycznych działających na terytorium Rosji. W tekście zawarto podstawowe dane statystyczne i charakterystykę typów zamachów terrorystycznych przeprowadzonych w ostatnich sześciu latach w Federacji Rosyjskiej. Czytelnik ma również możliwość poznania organizacji państwowego systemu zwalczania terroryzmu w Rosji. We wnioskach końcowych autor sugeruje konieczność zacieśnienia współpracy antyterrorystycznej z Rosją, co jest niezbędne dla bezpieczeństwa podczas organizowanych w Polsce mistrzostw Europy w piłce nożnej - Euro 2012, ale i potrzebne dla zapewnienia go w przyszłości. ; The author in his article has undertaken the task of tracing the origin of the modern terrorism in Russia. In his opinion cultural-political, ideological and socio- political factors contributed to the development of terrorism in Russia. Among other factors stimulating the growth of terrorism one needs to mention religiousnationalistic motivations, especially those present on the territory of The Northern Caucasus, with the special stress put on the increasing influence of the religious factor. The paper presents a brief outline of the terrorist organizations active on the territory of Russia. The author has included basic statistical data and typology of the kinds of terrorist attacks which have occurred in Russia over the past six years. The article provides its readers with the opportunity to gather the information concerning the organization of the state system aiming at fighting against terrorism. In the conclusion of the article the author suggests that a close antiterrorist cooperation be created with Russia, which proves to be essential for the safety of such events as Euro 2012 - The European Football Cup, as well as for the safety of any future events. ; В статье дана характеристика причин современного терроризма в Российской Федерации. По мнению автора, развитию этого феномена способствовали культурно-политические, идеологические и общественно-политические факторы. Немалое место в эскалации терроризма занимают националистические и религиозные причины, которые особенно ярко проявились на Северном Кавказе. В исследовании дано краткую характеристику террористических организаций действующих на территории России. Автор статьи приводит основные статистические данные и дает характеристику типов террористических актов, имевших место в Российской Федерации в течении последних шести лет. Рассмотрено также организацию государственной системы борьбы с терроризмом в России. Подводя итоги, автор обращает внимание на необходимость дальней шего укрепления антитеррористического сотрудничества с Россией, что особенно актуально в связи с организацией в Польше чемпионата Европы по футболу «Евро-2012», а также будет способствовать обеспечению безопасности в будущем.

We współczesnym świecie tożsamości ludzi nie są gotowe, lecz są w dużym stopniu konstruowane przez jednostki i grupy w procesie życia społeczno-kulturowego. Praktycznie wszystkie przejawy tego życia – postrzeganie własnych cech fizycznych, psychicznych i społecznych wraz z autorefleksją nad nimi, kontakty z innymi ludźmi, pamięć społeczna, władza, kultura masowa – mogą oddziaływać w procesie konstruowania tożsamości. Artykuł poświęcony jest wyodrębnieniu i scharakteryzowaniu tych czynników biorących udział w konstruowaniu tożsamości.

Artykuł podejmuje problematykę transformacji Finlandii w drugiej połowie XX wieku, której efektem jest osiągnięcie pozycji jednego z globalnych liderów w dziedzinie nowych technologii i rozwoju gospodarki opartej na wiedzy przy jednoczesnym znacznym podniesieniu jakości życia obywateli. Celem artykułu jest omówienie kombinacji wewnętrznych czynników związanych z działaniami fińskich elit, które umożliwiły tę transformację. Wykorzystując liczne źródła historyczne i odwołując się do koncepcji systemów-światów Wallersteina, artykuł koncentruje się w szczególności na specyfice XIX-wiecznego procesu narodowotwórczego, znaczeniu edukacji i systemu oświaty, orientacji na przyszłość oraz dominującego w społeczeństwie postrzegania nauki i wiedzy, jako kluczowych czynnikach definiujących proces modernizacji.

Zsfassungen der Beitr. und Inhaltsverz. in engl. Sprache

Bezplanowość i nieład w polskiej przestrzeni wynikają zarówno z bieżących uwarunkowań polityczno-prawnych, jak też z dużo ogólniejszych i trwalszych – związanych z narodową tożsamością i dziejami – czynników historycznych i kulturowo-mentalnych, które można zaliczyć do procesów "długiego trwania". Celem artykułu jest pokazanie, jak splot owych różnych zmiennych oddziałuje na kształt przestrzeni miejskiej, ze specjalnym uwzględnieniem przypadku współczesnej Warszawy i niektórych doświadczeń skandynawskich jako tła porównawczego. Autor zwraca uwagę na możliwy wpływ dwóch najnowszych aktów ustawodawczych – tzw. ustawy krajobrazowej z 2015 r. oraz tzw. lex deweloper z 2018 r. – na krajowy system polityki przestrzennej oraz na obciążony przeszłością i określonymi wzorcami kulturowymi chaotyczny pejzaż polskich miast.

The lack of planning and disorder of Polish space results from the current political and legal as well as cultural determinants. The latter are strongly associated with deeply-rooted factors such as national identity and past, collective mentality. One can recognize them as long term factors. The aim of the article is to show how the series of various above-mentioned variables affect the shape of urban space including modern Warsaw and selected Scandinavian experiences as the context. The author also pays attention to two latest pieces of legislation - so called Urban Landscape Act (2015) as well as the lex developer case (2018) and analyses their influence on the national spatial policy system as well as - burdened by the past and certain cultural patterns - chaotic landscape of Polish cities.

Cultural and Socio-political Factors Affecting the Occurrence of the Plague Epidemic in Right-bank Ukraine and South-western Provinces of Russia at the turn of the 19th Century

The plague epidemics in Right-bank Ukraine and south-western provinces of Russia at the turn of the 19th century were caused by deficiencies in maintaining social distance and inadequate crisis management. The inadequate social distancing was caused by ongoing wars and civil unrest. The first outbreaks of the plague occurred in the territory of the Turkish state, from where it spread to Right-bank Ukraine, as well as to the provinces of the Russian Empire as a result of mobility caused mainly by wars, trade and other phenomena causing population migration (such as mercenary work). After the annexation of the Black Sea territories to Russia, returning soldiers and sailors often unwittingly brought plague from the infected south to the cities and towns of central Russia. The spread of the plague epidemic was facilitated by the efforts of the Russian commanders to limit supply disruptions to the army fighting the Turks. With the effective work of the various branches of the modern administration and the centralized management of the crisis in Right-bank Ukraine, the outbreaks were quickly contained to only a few areas. These circumstances were even more evident in the southwestern provinces of Russia, with a strong central government and its local ties.

Przedmiotem artykułu są zmiany zachodzące w badaniach nad przestrzeniami kulturowymi wywołane kryzysem teoriopoznawczym w obszarze badań nad kulturą i przebiegające równolegle z dyskusjami dotyczącymi nowych teorii miejskich. W artykule postawiono cztery tezy: 1) nauka poznaje i performuje przestrzenie; 2) studia kulturowe rozwijają zwrot przestrzenny, zwrot topograficzny i zwrot geograficzny; 3) zwrot przestrzenny uaktywnia pułapki w badaniach transdziedzinowych; 4) urbanizacja jest planetarną praktyką kulturalizacji przestrzeni. Wychodząc z założenia, że przestrzeń stanowi nie tylko przedmiot poznania, lecz także konstrukt badań naukowych (zwroty: przestrzenny, geograficzny, topograficzny i ekologiczny), poszukuje się odpowiedzi na pytanie, jakie miejsce zajmują czynniki i przestrzenie kulturowe w nowych epistemologiach miejskości.

W artykule przedstawiono i omówiono zjawisko portretowania zmarłych dzieci w sztuce holenderskiej (malarstwo i rysunek) od XVI do XIX wieku (łącznie 75 przykładów). Wyodrębniono i przeanalizowano rozmaite typy ikonograficzne w ramach omawianego gatunku. Zjawisko to, niemające precedensu w Europie, starano się wyjaśnić i ująć w szerokim kontekście, obejmującym np. czynniki kulturowe i społeczne, stosunek siedemnastowiecznych Holenderek i Holendrów do dzieci, piśmiennictwo, zwyczaje i wartości rodzinne.

Na ekonomiczną sytuację koniunktury w polskich makroregionach rolniczych mają wpływ następujące czynniki: warunki przyrodnicze (położenie geograficzne, ukształtowanie pionowe, stosunki wodne, jakość gleby itd.), zaszłości historyczne (struktura agrarna, struktura produkcji), kulturowe (umiejętności, nawyki, przedsiębiorczość), polityka rolna (głównie wsparcie finansowe gospodarstw), stosunki rynkowe w postaci podaży i popytu, ceny na podstawowe produkty rolne. Prowadzone w Instytucie Rozwoju Gospodarczego Szkoły Głównej Handlowej badania koniunktury od 1992 r. uwidaczniają wpływ tych czynników w poszczególnych latach i porach roku za pomocą przyjętych wskaźników. Można na ich podstawie określić lepszy stan koniunktury w gospodarstwach o większym obszarze gospodarstw prowadzonych przez rolników młodszych wiekiem i lepszym wykształceniu położonych we wszystkich regionach.

Teza. Współcześnie dostęp do edukacji muzułmańskich kobiet jest utrudniony, na co wpływ mają różnorodne czynniki, w tym m.in. religia, bieda, system patriarchalny oraz system polityczno-społeczny danego państwa.
Omówione koncepcje. Artykuł jest próbą przedstawienia aktualnych danych dotyczących dostępu do edukacji muzułmańskich kobiet oraz zwrócenia uwagi na czynniki, które mogą go ograniczać. Dla uprawdopodobnienia wniosków autorka przytacza liczne przykłady ze świata muzułmańskiego. Zastosowane w artykule metody badawcze to metoda historyczna oraz formalno-dogmatyczna obejmująca analizę tekstów prawnych oraz raportów organizacji międzynarodowych.
Wyniki i wnioski. Autorka dokonała przeglądu oraz analizy raportów organizacji międzynarodowych dotyczących problematyki dostępu do edukacji kobiet, w celu uzasadnienia konieczności badań nad tym zagadnieniem. Autorka doszła przy tym do wniosku, że głównymi problemami warunkującymi gorszy dostęp muzułmanek do edukacji wcale nie muszą być bieda i związany z tym analfabetyzm, a system patriarchalny świata muzułmańskiego i sama religia. Artykuł nie ma jednak na celu krytyki islamu ani systemu patriarchalnego świata muzułmańskiego, gdyż nie da się tych dwóch aspektów od siebie oddzielić. Autorka zwróciła też uwagę, na zbyt małe przykładanie uwagi do roli edukacji ponadgimnazjalnej oraz programów nauczania w świecie muzułmańskim.

Celem artykułu była analiza wyborczej specyfiki województwa podkarpackiego, a także zróżnicowanych preferencji politycznych mieszkańców ze szczególnym uwzględnieniem lat 1989–2015. Podstawę do zaprezentowania rozważań stanowiły wyniki wyborów do Sejmu, a także wyniki elekcji do Parlamentu Europejskiego, za pomocą których można było wskazać powtarzającą się cykliczność prawicowych sympatii politycznych mieszkańców tego obszaru.
Analizie poddano również wysoką frekwencję wyborczą na Podkarpaciu w porównaniu z frekwencją ogólnokrajową. Najważniejszą częścią przeprowadzonych rozważań była odpowiedź na pytanie o to, jakie czynniki determinowały zmianę sympatii politycznych mieszkańców województwa podkarpackiego oraz czy współczesna aktywność wyborcza podmiotów uczestniczących w rywalizacji politycznej odzwierciedlała historyczne i kulturowe uwarunkowania historycznych podziałów Polski z okresu zaborów.

Stanowisko zostało zlokalizowane na piaszczystym pagórku, na obszarze zalesionym. Przeprowadzone w latach 1997–1999 prace archeologiczne miały na celu zabezpieczenie niszczonego wybieraniem piasku obszaru stanowiska. Łącznie przebadano powierzchnię 4 arów, w obrębie których odsłonięto 16 obiektów, a także warstwę kulturową. Na podstawie analizy materiału zabytkowego wydzielono dwa horyzonty osadnicze związane z pradziejami. Z pierwszym (starszym) horyzontem osadniczym łączyć należy ślad osadnictwa z epoki kamienia. Drugi (młodszy) horyzont osadniczy odpowiada istnieniu na badanym terenie osady ludności kultury łużyckiej z okresu halsztackiego D. Z tym etapem osadniczym łączyć należy przeważającą część materiału zabytkowego, pozyskanego w toku prac wykopaliskowych.
Obecność na stanowisku warstwy kulturowej oraz obiektów mieszkalnych, zagłębionych w podłoże, wskazywałaby na dłuższą, zapewne stabilną egzystencję na tym terenie społeczności kultury łużyckiej. Stopień zniszczenia stanowiska, jak również niewielki zasięg badań wykopaliskowych utrudnia odpowiedź na pytanie o rzeczywistą skalę tego osadnictwa. Nie sposób w świetle wyników tych badań stwierdzić, jakie czynniki decydowały o charakterystycznym rozmieszczeniu domostw. Nie można odrzucić poglądu, w myśl którego zadecydowały w tym przypadku czynniki wewnętrzne (np. kulturowe lub społeczne) lub też uzależnione było to od ukształtowania terenu osady.