Suchergebnisse

Artykuł opisuje najpopularniejsze wskaźniki (tzw. indeksy) oraz sposoby ich łączenia i interpretacji w politologicznych badaniach porównawczych. Przy ich pomocy analizować można wpływ systemu wyborczego na kształt struktury systemu partyjnego. Autor, na przykładzie mieszanych systemów wyborczych w Rosji i na Ukrainie oraz systemu proporcjonalnej reprezentacji w Polsce, przedstawia wpływ wybranych elementów systemów wyborczych na konfigurację systemów partyjnych mierzoną przy wykorzystaniu m.in efektywnej liczby partii politycznych. Zwraca także uwagę na poziom koncentracji systemu partyjnego jako jedną z konsekwencji systemu wyborczego. Artykuł weryfikuje wiele obiegowych poglądów na temat politycznych skutków systemów wyborczych oraz uczy jak przy pomocy metody indeksowej można weryfikować twierdzenia na temat wpływu poszczególnych elementów systemu wyborczego na system partyjny. Jednocześnie pokazuje jak interpretować uzyskane w toku badania wskazania indeksów. ; The article describes the most common indicators (so-called indices) and the methods of combining as well as interpreting them in the political science comparative studies. An employment of these indices allows the analysis of the impact of electoral systems on party ones. Using Russian and Ukrainian mixed electoral systems and Polish proportional representation as an example, the author expounds the impact of given elements of electoral systems on configuration of party systems. Proceeding so, he gauges the effects of the influence in question by deploying the so-called effective number of parties formula. The author points out that amongst others effects of this interconnection of systems there is also the impact on the concentration level of party systems. Additionally, this paper debunks a plethora of popular opinions concerning political effects of electoral systems and teaches how one can verify those opinions employing the index method and how to interpret the indices.

In some political and science circles (including Poland) there are articulated views on the crucial role of electoral systems in the process of political competition. Therefore they express the opinion about prevalence of certain electoral arrangements in terms of the implementation of certain political preferences. Often hopes for the reform of the political system are associated with the changes of the electoral systems. In the Great Britain (the United Kingdom) and other English-speaking countries citizens have formed community associations whose aim is the change from the majority to the proportional electoral system. In the effect we have more proportional election result and extension of real electoral bid to a larger number of political parties. On the other hand, in Poland, we have seen the opposite trend. Proponents of single-mandate constituencies depreciate the system of proportional representation. They express the belief in the positive effects of the majority system in the parliamentary elections. Radicals endorse the idea that only those electoral solutions are synonymous with electoral democracy and they are a way to reduce the pathologies of political life. In terms of these issues there have arisen many misconceptions and political myths. The main purpose of this article is to pay attention to trends in the areas of electoral reforms in the world. The author tries to answer the following research questions: 1) What electoral systems were popular in the world in individual periods from the 19th to the 21st centuries? 2) What tendencies appear in changes of electoral systems in the recent years? 3) What is the being of popularity phenomenon of mixed-member electoral systems? In the recent years the most popular electoral systems are: proportional representation with open lists and majority rules in single member-districts. ; W niektórych środowiskach politycznych (w tym w Polsce), a także naukowych artykułowane są poglądy o – decydującej w procesie rywalizacji politycznej – roli systemów wyborczych oraz w związku z tym wyrażane jest przekonanie o przewadze niektórych rozwiązań wyborczych w zakresie realizacji określonych preferencji politycznych. Często nadzieje w zakresie reformy systemu politycznego wiąże się ze zmianami systemów wyborczych. W Wielkiej Brytanii i innych krajach anglosaskich powstały stowarzyszenia społeczne, których celem jest zmiana systemu większościowego na proporcjonalny. Jego zwolennicy opowiadają się za proporcjonalnością wyniku wyborczego i rozszerzeniem realnej oferty wyborczej do większej liczby podmiotów partyjnych. Z kolei w Polsce można zauważyć odwrotną tendencję. Zwolennicy jednomandatowych okręgów wyborczych, deprecjonując system proporcjonalnejreprezentacji, wyrażają przekonanie o pozytywnych efektach systemu większościowego w wyborach do Sejmu. W wariancie radykalnym lansowana jest teza, że tylko powyższe rozwiązania wyborcze stanowią synonim demokracji i są sposobem na ograniczenie patologii życia politycznego. Wokół tej problematyki narosło wiele nieporozumień i mitów politycznych. Celem przedstawionego artykułu jest zwrócenie uwagi na tendencje w zakresie polityki reform wyborczych w świecie i odpowiedź na takie pytania badawcze jak: 1) Jakie systemy wyborcze były popularne w świecie w poszczególnych okresach od XIX do XXI wieku?; 2) Jakie są tendencje w zakresie zmian systemów wyborczych w ostatnich latach?; 3) Z czego wynika fenomen popularności mieszanych systemów wyborczych? W ostatnich latach najbardziej popularnymi rozwiązaniami wyborczymi są system proporcjonalny z listami otwartymi oraz system większościowy z jednomandatowymi okręgami wyborczymi.

The essence of democracy is the rule of the sovereign, that is the nation, today understood as all of the state's citizens. At present, the most common type of governance is representative democracy, exercised by representatives elected from the citizens themselves. Therefore, for the proper functioning of liberal democracy it is difficult to find a more important issue than the procedure for the election of those who govern us. The article presents two alternative electoral systems: an alternative voting system (AV) and the system of Single Transferable Vote (STV). ; The essence of democracy is the rule of the sovereign, that is the nation, today understood as all of the state's citizens. At present, the most common type of governance is representative democracy, exercised by representatives elected from the citizens themselves. Therefore, for the proper functioning of liberal democracy it is difficult to find a more important issue than the procedure for the election of those who govern us. The article presents two alternative electoral systems: an alternative voting system (AV) and the system of Single Transferable Vote (STV).

Electoral systems are one of the most important instruments via which political actors shape national politics. For some groups they are seen as a source of future reward, while for others they lead to their demise, eliminating them from any right to decide about the politics of the state. Th ere is no system that is able to combine both guaranteed stability of power with a faithful refl ection of the political solutions sought aft er by the voters. For this reason it is all the more justifi ed to look at electoral systems through the prism of the interests of political parties, especially of those who have the necessary majority to see various projects adopted. Th e change of the Polish Senate's electoral system in 2011 is an excellent example of how the interests of political parties can override those of the voters.

Zasadniczym celem artykułu jest przybliżenie prób reformy systemu wyborczego do Rady Najwyższej Ukrainy podejmowanych w okresie przypadającym po Euromajdanie. Analizie zostały poddane rozwiązania prawne zawarte w zarejestrowanych i poddanych pod głosowanie w parlamencie projektach ordynacji wyborczych. Przybliżono także stanowisko poszczególnych sił politycznych wobec potrzeby reformy systemu wyborczego, na co pozwoliła analiza programów wyborczych, zapisów umowy koalicyjnej zawartej w RN VIII kadencji, jak również wyników głosowania nad poszczególnymi projektami ustaw w parlamencie. Ponadto uwaga została skupiona na wynikach badań opinii publicznej, pozwalających ukazać, który z wariantów systemu wyborczego jest najbardziej pożądany przez ukraińskie społeczeństwo. ; The main aim of the article is to present the attempts to reform the electoral system for the Supreme Council of Ukraine in the period after Euromaidan. Legal solutions contained in the drafts of the electoral law that were registered and submitted to a vote in the parliament have been analyzed. Analysis of electoral manifestos, provisions of the coalition agreement concluded in the Supreme Council in its 8th term, and the results of voting on individual bills in the parliament allowed the position of particular political forces on the need to reform the electoral system to be presented. Additionally, analysis of the results of public opinion polls made it possible to determine the electoral systems most desired by the Ukrainian public.

Zasadniczym celem artykułu jest przybliżenie prób reformy systemu wyborczego do Rady Najwyższej Ukrainy podejmowanych w okresie przypadającym po Euromajdanie. Analizie zostały poddane rozwiązania prawne zawarte w zarejestrowanych i poddanych pod głosowanie w parlamencie projektach ordynacji wyborczych. Przybliżono także stanowisko poszczególnych sił politycznych wobec potrzeby reformy systemu wyborczego, na co pozwoliła analiza programów wyborczych, zapisów umowy koalicyjnej zawartej w RN VIII kadencji, jak również wyników głosowania nad poszczególnymi projektami ustaw w parlamencie. Ponadto uwaga została skupiona na wynikach badań opinii publicznej, pozwalających ukazać, który z wariantów systemu wyborczego jest najbardziej pożądany przez ukraińskie społeczeństwo. ; The main aim of the article is to present the attempts to reform the electoral system for the Supreme Council of Ukraine in the period after Euromaidan. Legal solutions contained in the drafts of the electoral law that were registered and submitted to a vote in the parliament have been analyzed. Analysis of electoral manifestos, provisions of the coalition agreement concluded in the Supreme Council in its 8th term, and the results of voting on individual bills in the parliament allowed the position of particular political forces on the need to reform the electoral system to be presented. Additionally, analysis of the results of public opinion polls made it possible to determine the electoral systems most desired by the Ukrainian public.

Przedmiotem artykułu są pokomunistyczne przemiany ustrojowe rozpatrywane w perspektywie politologii i ekonomii politycznej konstytucjonalizmu. Pierwsza część dotyczy występujących w literaturze założeń teoretycznych oraz hipotez empirycznych. Nacisk położono na wybór typu rządów, rodzaju ordynacji wyborczej i organizacji pionowej państwa. Część druga proponuje model teoretyczny służący wyjaśnieniu dróg przemian ustrojowych i ich skutków. Zawiera on czynniki wewnętrzne i zewnętrzne. Wśród pierwszych główną rolę odgrywa stopień zdominowania społeczeństwa przez komunistyczne monopaństwo: im jest większy, tym wyższe prawdopodobieństwo ustroju autorytarnego. Czynnik zewnętrzny to położenie kraju w stosunku do Zachodu (Bruksela) lub Wschodu (Moskwa): bliskość Moskwy podnosi prawdopodobieństwo opcji autorytarnej. Analiza strategii przemian ustrojowych skupia się na wyborze typu rządów oraz ordynacji wyborczej. Efekty transformacji mierzone są za pomocą zagregowanego indeksu ustroju politycznego. Uzyskane rezultaty odbiegają od przewidywanych na podstawie teorii przedstawionej w pierwszej części artykułu.JEL: A10; A12; B25; P10; P20; P21; P30 ; While there is a wealth of studies on selected aspects of economic and political transitions from communism, there are few, if any, analyses of the emergence of new political orders in terms of constitutional engineering, i.e. the adoption of the meta-rules governing the rules defining both the political structure and determining underpinnings of the ordinary law-making process. The paper begins with the review of menu of institutional choices related to type of government, electoral system and vertical organisation of the state and their impact on performance as reported in political science and constitutional political economy literature. It is posited that the binary outcome: democracy vs. autocracy is a function of two variables assuming two values: society (weak vs. autonomous sovereign citizen) and communist establishment (strong vs. weak). A strong communist state at the initial state of transition produces autocratic outcomes although proximity to Brussels may change political trajectory whereas a strong autonomous society generates trajectory leading to democracy. Surprisingly, the choice of the rules of political game bore little resemblance to what literature might suggest: ordinary political struggle has determinedthe choice of institutions with constitutions as a legal act being the result rather than a product of conscientious intellectual design.JEL: A10; A12; B25; P10; P20; P21; P30

The aim of this paper is a comparative analysis of legislative solutions and practical application of the direct democracy in Hungary and Albania after 1989. The legal changes that occurred during this period have guaranteed the citizens of both countries the tools to direct exercising the political power. Unfortunately, these tools have been almost immediately limited. The long-term political conflict, which effectively discouraged the public opinion to such activity, was responsible for this limitation in the case of Albania. Hungarians, on the other hand, have lost these rights as a result of unfortunate decisions of rulers, who were repeatedly changing the electoral law. The object of our attention will be especially institutional and legal differences determining the development (or regression) of the direct democracy in those countries. Main thesis of the article is the opinion that Hungary and Albania, regardless of their common experiences, represent two different models for adaptation of direct democracy solutions. ; Celem niniejszego artykułu jest odpowiedź na pytanie o miejsce instytucji referendum ogólnokrajowego w systemach politycznych Węgier i Albanii po transformacji ustrojowej 1989, zarówno w wymiarze legislacyjnym, jak i praktycznym. Zmiany prawne, które nastąpiły w tym okresie, zagwarantowały obywatelom obydwu państw narzędzia do bezpośredniego sprawowania władzy. Jednakże niemal natychmiast zmiany te były ograniczane. W przypadku Albanii zadecydował o tym wieloletni zamęt polityczny, który skutecznie zniechęcił społeczeństwo do aktywności referendalnej. Węgrom uprawnienia te stopniowo odbierały natomiast decyzje poszczególnych rządów zmieniających wielokrotnie ordynację wyborczą. Przedmiotem naszego zainteresowania będą różnice instytucjonalne i prawne determinujące stan demokracji bezpośredniej w obydwu państwach. Główna teza artykułu opiera się na opinii, że Węgry i Albania, niezależnie od ich wspólnych doświadczeń, reprezentują dwa różne modele adaptacji rozwiązań demokracji bezpośredniej.

Publikacja współfinansowana przez Uniwersytet Śląski w Katowicach ; The presented book provides a comparative analysis of new political parties in the party systems of the Visegrad Group countries. The primary aim of analysis is to define the factors which have impact on gaining parliamentary representation by new parties in Czech Republic, Hungary, Poland and Slovakia. Research on new political parties in these countries seems to be especially important for at least two reasons. Firstly, due to differences in social and political conditions, it is impossible to uncritically adapt the theoretical models made in western democracies. This stems from short tradition of functioning of democratic institutions in Central and Eastern Europe (also in V4 countries) which shaped the specific pattern of emerging of new political parties, diametrically opposed to patterns formed in consolidated democracies. On the basis of this pattern, two types of groupings can be distinguished: Old Regime parties and New Regime parties. The first type has personal or organizational ties to the previous communist regime, while the second one descends from anti-communist opposition. Secondly, in the case of the former Eastern bloc, indicators describing the party systems (e.g the electoral volatility index or the effective number of parties) do not provide full information about their real dynamics, because in conditions of weak institutionalization of political parties, changes in configuration on the political scene usually occur within the party system (as a result of mergers, splits or transformations of political parties). For this reason, it is worth analysing changes in the parliamentary arena resulting from the transfer of electoral preferences to new extra-parliamentary political entities.

An institution often associated with the concept of the local government electoral system is the demographic norm, which marks the boundary between the majority and proportional systems. The aim of this article was the analysis and evaluation of the course of legislative work devoted to the inclusion of the demographic norm in elections to municipal councils under the Electoral Code. The analysis allows for the assumption that the current model of appointing municipal councils is a compromise solution, partly taking into account the arguments of the supporters of the principle of majority and proportionality.

Czech and Hungarian Right: ODS and Fidesz in the party systems. An attempt of qualitative and quantitative analysis The analysis of article touches the strength and position that characterize the dominant rightist parties in the Czech Republic (ODS) and Hungary (Fidesz). There are three parts in the narrative structure of the article. The first one is connected with qualitative side of the proces of birth, development and contemporary situation of ODS and Fidesz. The second one refers the two parties to their native systems of parties. The third one takes quantitative analysis of the two parties' influence on public life: index of party participation in governments, index of governmental responsibility of a party and index of electoral support measured during parliamentary elections (takes into account a position of a party inside a family of conservative and Christian‑democratic parties as well). The role of ODS and Fidesz in the party systems of the Czech Republic and Hungary comes from the party strategic behaviour and programs and from the surrounding environment (other parties, institutions etc.). These factors are complementary and influence high position of Fidesz and low of ODS nowadays.

The article discusses the findings of the multilevel government school (MLG) which has been advancing since the beginning of the 21st century, studying regional elections. The concept defining regional elections as second-order elections has been recognized as critical, although it is reformulated by the MLG school to respond to changes in modern regional politics in Europe. Important recent political developments include the entrenchment of regional governments, the increase in the number of electoral appointments, expanded competencies of voters, the rise of non-state-wide parties and the empowerment of sub-national organizational levels of parties. Current MLG research focuses on identifying and explaining the cases where second-order election predictions do not appear to hold for regional elections, identifying states where it is still the case and, finally, identifying factors that increase or decrease this effect. An interesting theoretical development regarding regional elections as second-order elections is that this concept is supplemented and enriched by the theories of regional authority and territorial cleavages. The final part of the article reviews studies on regional elections and the applicability of the second-order concept to Central and Eastern European countries.

The purpose of the article is to turn the readers' attention to the threats and dangers of functioning of the democratic system. The starting point for the considerations is the conception of a famous Italian sociologist Gaetano Mosca (1858-1941), a co-author of the sociological theory of elites. Gaetano Mosca was opposed to the introduction of a general right to vote and was against granting the voting rights to women. Besides, he was a strong opponent of proportional electoral regulations, and he stressed the role of electoral committees and the significance of a strong middle, class as a support for the democratic government. The article points to the topicality of some Mosca's views on the system of representative democracy. However, the article's main concern is to indicate some dangers for the emerging Polish democracy. In particular, the author points to: 1) the danger of indifference and weak political understanding among the Polish electorate; 2) the necessity to put forth alternative programmes (to make it possible to vote for particular programmes rather than for particular persons); 3) advantages and disadvantages of proportional and majority electoral regulations (the author is in favour of proportional regulations with a minimum threshold); 4) the necessity of reconstructing the middle class. Besides, the author stresses the dangers specific for the functioning of democracy at a local level. The topicality of many Gaetano's views on the functioning of democratic systems is the best proof of advantages flowing from the studies on the classical sociological thought. ; Digitalizacja i deponowanie archiwalnych zeszytów RPEiS sfinansowane przez MNiSW w ramach realizacji umowy nr 541/P-DUN/2016

Autorka wskazuje, iż pełnią wybory wiele funkcji. Tą, na której skupia ona swą uwagę w artykule jest funkcja legitymizacyjna. W pierwszej części charakteryzuje krótko pojęcie legitymizacji, odnosząc się do klasycznej koncepcji Maxa Webera i nawiązuje do ustaleń Davida Eastona i Davida Beethama. W drugiej koncentruje się na problemie legitymizacji demokratycznej, w której istotnym elementem jest legitymizacja wyborcza. W ostatniej wykazuje, że frekwencja wyborcza jest jednym z najistotniejszych czynników legitymizujących władzę i to niezależnie od tego czy mamy do czynienia z systemem demokratycznym, czy niedemokratycznym. According to the author of the paper, elections perform many functions. The paper focuses on the legitimacy function. In the first part of the paper the concept of legitimacy is briefly characterized, with reference to the classic concept of Max Weber and the distinctions developed by David Easton and David Beethem. The second part focuses on the problem of democratic legitimacy for which electoral legitimacy is essential.In the last part of the paper, is also pointed out that no matter what the political system is – democratic or undemocratic – voting turnout is one of the most important legitimizing factors.