Suchergebnisse

The system of protection of historical monuments in Poland, including Monuments of History, is not fully adapted to the political changes after 1989. An underestimated, important element of this system determining effective protection is professional architectural heritage management combining conservation with contemporary use of historical buildings. Interdependencies between conservation and non-conservation conditions force us to perceive the protection of monuments as a complex and interdisciplinary process – mutually correlated interactions on the historic object, in which conservation measures are the key, but not the only, activity. The organizational entirety of these activities is management. Monuments of History as the most valuable heritage should be a model of management of the national, historical resources. Fifteen years of experience of the Srebrna Góra (Silver Mountain) Fortress monument allow us to bring closer the objectives and complex conditions of related management activities as well as applications addressed to national authorities responsible for the protection of cultural heritage. ; System ochrony zabytków w Polsce, w tym pomników historii nie jest w pełni dostosowany do zmian ustrojowych po 1989 roku. Niedocenianym, istotnym elementem tego systemu determinującym skuteczną ochronę jest profesjonalne zarządzanie architektonicznym dziedzictwem łączące konserwację ze współczesnym użytkowaniem historycznych obiektów. Współzależności konserwatorskich i pozakonserwatorskich uwarunkowań wymuszają dziś postrzeganie ochrony zabytków jako złożonego i interdyscyplinarnego procesu – skorelowanych ze sobą oddziaływań na zabytkowy obiekt, w którym zabiegi konserwatorskie są kluczową, ale nie jedyną działalnością. Całością organizacyjną tych działań jest zarządzanie. Pomniki historii jako najcenniejsze dziedzictwo powinny być wzorem zarządzania dla krajowego, zabytkowego zasobu. Piętnastoletnie doświadczenia pomnika Twierdza Srebrna Góra pozwalają przybliżyć cele i złożone uwarunkowania powiązanych ze sobą działań zarządczych oraz wnioski adresowane do władz krajowych odpowiedzialnych za ochronę kulturowego dziedzictwa.

The word "Holocaust" functions as a keyword in reading of the contemporary history in the Web services (which contain video files). Very often this word is used in the context of some historical truth which concerns the second world war. There are mainly some newsreels or audiovisual documents which confirm the atrocities of the war. The forms of the provocation are rather rarely. In this perspective the authors want to notice some peculiar problems or phenomenona. Sometimes the word "Holocaust" is used by some communities to support their ideologies (for example in the political background) – and in this context the interpretation of this word exceeds the ethical taboo. ; Truth, provocation, propaganda. Images of the Holocaust in the Web services The word "Holocaust" functions as a keyword in reading of the contemporary history in the Web services (which contain video files). Very often this word is used in the context of some historical truth which concerns the second world war. There are mainly some newsreels or audiovisual documents which confirm the atrocities of the war. The forms of the provocation are rather rarely. In this perspective the authors want to notice some peculiar problems or phenomenona. Sometimes the word "Holocaust" is used by somecommunities to support their ideologies (for example in the political background) – and in this context the interpretation of this word exceeds the ethical taboo.

The history of the Polish parliamentarianism has aroused numerous disputes since long due to many factors, causing difficulties in determining the beginnings of existence of this institution in the former Poland. The basic problem emerged in the distinction of the term "Sejm" ("Polish Parliament") from the earlier rallies, court veches, local conventions or those covering larger areas of the country, or even all-state conventions, summoned by the particular regional dukes and after the unification of the state by monarchs. The disputes were related to the critical look at the role of Parliament in the history of the state: some glorified it, others expressed their critical view, determined by the historical school which the particular author belonged to. During those disputes, the final form was gained by the Polish Parliament as a bicameral parliament with the king, as one of the states, with the Senate and the Chamber of Deputies in the years 1493–1505. ; The history of the Polish parliamentarianism has aroused numerous disputes since long due to many factors, causing difficulties in determining the beginnings of existence of this institution in the former Poland. The basic problem emerged in the distinction of the term "Sejm" ("Polish Parliament") from the earlier rallies, court veches, local conventions or those covering larger areas of the country, or even all-state conventions, summoned by the particular regional dukes and after the unification of the state by monarchs. The disputes were related to the critical look at the role of Parliament in the history of the state: some glorified it, others expressed their critical view, determined by the historical school which the particular author belonged to. During those disputes, the final form was gained by the Polish Parliament as a bicameral parliament with the king, as one of the states, with the Senate and the Chamber of Deputies in the years 1493–1505.

Mimo ścisłych związków między technologią i stosunkami międzynarodowymi istnieje niewiele prac w nauce o stosunkach międzynarodowych, które podejmują próbę teoretycznego połączenia obu tych sfer rzeczywistości społecznej. Podstawowym celem artykułu jest historyzacja technologii militarnej w społecznej historii stosunków międzynarodowych. Autor przedstawia proces historycznego wzrostu znaczenia technologii militarnej w funkcjonowaniu społeczeństw i jej destruktywny wpływ na życie społeczne. Przekonuje, że nowe technologie rozwinaje są przez istoty ludzkie, a nie "odkrywane". Dokonane wynalazki odzwierciedlają określone interesy, posiadanie adekwatnych zasobów do ich dokonania i istnienie określonego instytucjonalnego wsparcia. W takim rozumieniu nauka, technologia i innowacje są funkcją ludzkich wyborów, interesów, idei, instytucji i zasobów. ; Despite close connections between technology and international relations, there are few works in international relations studies that would make an attempt to theoretically connect both of these two spheres of social reality.The main aim of the article is a historization of military technology in a social history of international relations. The author presents the process of historical growth of importance of military technology in functioning of societies and its destructive influence on social life. He convinces one that new technologies are developed, not "discovered" by human beings. Inventions reflect specific interests, owning proper resources to develop them and the existence of determined institutional support. In this understanding, science, technology and innovations are functions of human choices, interests, ideas, institutions and resources.In the first part of the article, the author presents relations between science, technology and innovations, as well as main attitudes in international relations studies in the context of comprehending these relations. Problems caused by technological development are also discussed. In the second part of the article, the author presents the meaning of military technology in international relations through its historization. By showing different contexts of "war machines" (horse, chariot, cavalry, cannons, conventional and nuclear weapon, information technology),one can observe the influence of military technology on international relations in the process of uneven and related development of different societies in different times from antiquity to the present day. In particular, the results of transformation of relations between armed forces and scientific institutions after World War II into permanent structures of society and government are shown. On the example of United States of America, the author points negative consequences of forming bureaucratic national security services for many aspects of social life. Finally, referring to James Der Derian's analysis, the author presents transformative influence of information technology on international relations.

Kościuszko Mound, built in 1820-1823 by the Polish Nation as a symbolic grave and monument to Tadeusz Kościuszko, is the second significant sub-dominant feature in the cultural landscape of Cracow, next to Wawel Castle. In the mid-19th century, a citadel fort with neo-style features was built around the Mound, considered a masterpiece of architecturae militaris. In 1936, the Mound was entered into the register of monuments and in 2017, by decree of the President of the Republic of Poland, together with its surroundings, it was declared a Monument of History. As an earthen structure, the Mound is subject to constant processes of destruction caused by the forces of nature. The Committee of the Kosciuszko Mound established in 1820 is responsible for its permanent conservation. The Committee also takes care of the surroundings of the Monument by restoring components of the fort. The great success of the conservation and adaptation works is the transformation of the southern curtain (i.e. the earth rampart fortified with a wall, with a ramp for rolling out cannons) into a multi-cubature, two-storey conference and exhibition centre. The Committee also led to thinning the canopy of the self-seeding forest around the Mound and in the foreground of the fort, in order to expose this historic complex. In other parts of the fort, subordinate to the Committee, Kościuszko exhibitions are held, and ultimately the Kościuszko Museum is to be established here. Among the projects aimed at promoting the Kosciuszko Mound with its surroundings as an object of historical, architectural and landscape values - material and immaterial – there are numerous publications in Polish and foreign languages, lectures given in Poland, but also in the United States, France, Switzerland and Australia. The best evidence of the well-established place of Kosciuszko Mound in the Polish space and geography of the Globe and in the consciousness of Poles and many foreigners is the huge and steadily growing visitor turnout. ; Kopiec Kościuszki zbudowany w l.1820-1823 przez Naród Polski jako symboliczna mogiła za pomnik dla Tadeusza Kościuszki jest drugą obok Wawelu znacząca subdominantą w krajobrazie kulturowym Krakowa. W poł. XIX w. wokół Kopca zbudowano fort cytadelowy o cechach neostylowych, uznany za arcydzieło architecturae militaris. W r. 1936 Kopiec został wpisany do rejestru zabytków a w 2017 r. rozporządzeniem Prezydenta RP wraz z otoczeniem został uznany za pomnik historii. Jako budowla ziemna Kopiec podlega nieustannym procesom destrukcji, powodowanym siłami natury. Stałą pieczę konserwatorską nad nim sprawuje Komitet Kopca Kościuszki ustanowiony w 1820 r. Komitet też troszczy się o otoczenie Pomnika restaurując podległe mu części fortu. Sukcesem konserwatorsko-adaptacyjnym jest przekształcenie kurtyny południowej (czyli wału ziemnego umocnionego murem, z pochylnią do wytaczania dział) w wielokubaturowe, dwukondygnacyjne centrum konferencyjno-wystawowe. Wpływa też Komitet na prześwietlenie samosiewnego lasu, wokół Kopca i na przedpolu fortu, w celu odsłonięcia tego zabytkowego zespołu. W pozostałych, podległych Komitetowi częściach fortu organizowane są wystawy kościuszkowskie a docelowo ma tu powstać muzeum Kościuszki. Pośród przedsięwzięć mających promować Kopiec Kościuszki z otoczeniem, jako obiekt o wartościach historycznych, architektonicznych i krajobrazowych – materialnych i niematerialnych są liczne publikacje polsko i obcojęzyczne, wykłady głoszone w Polsce, ale też w Stanach Zjednoczonych, Francji, Szwajcarii i Australii. Najlepszym świadectwem ugruntowanego miejsca Mogiły Kościuszki w polskiej przestrzeni i w geografii Globu oraz w świadomości Polaków i wielu cudzoziemców jest ogromna i systematycznie wzrastająca frekwencja.

The Monuments of History is a collection of over 100 most valuable monuments in Poland. At the same time, the Monuments of History are one of the 5 forms of protection of monuments, specified in Polish legislation. These circumstances make it necessary to assess the functioning of this form of the monuments protection. Many elements in the concept of the Monuments of History, the procedure of their nomination and the substantive assessment are taken over from the UNESCO World Heritage System. Therefore, this system may be a point of reference for the evaluation of the functioning of the Monuments of History. At the same time, on the basis of this comparison, it is possible to indicate directions for improving the functioning of the Monuments of History. The paper discusses fundamental aspects of the functioning of the Monuments of History – including the place and role of the Monuments of History in the Polish system of the monuments protection, the procedure of nomination, the procedure of evaluation, the relationship of the Monuments of History with the assets of the UNESCO World Heritage. ; Pomniki Historii to zbiór ponad 100 najcenniejszych zabytków w Polsce. Jednocześnie Pomniki Historii to jedna z 5 form ochrony zabytków, określonych w polskim prawodawstwie. Te okoliczności sprawiają, że konieczna jest ocena funkcjonowania tej formy ochrony zabytków. Wiele elementów w koncepcji Pomników Historii, procedurze ich nominowania, oraz merytorycznej ocenie jest przejętych z systemu Światowego Dziedzictwa UNESCO. Dlatego też ten system możne być punktem odniesienia do oceny funkcjonowania Pomników Historii. Jednocześnie w oparciu o to porównanie można wskazać kierunki doskonalenia funkcjonowania Pomników Historii. W artykule omówiono zasadnicze aspekty funkcjonowania Pomników Historii – m.in. miejsce i rolę Pomników Historii w polskim systemie ochrony zabytków, procedury nominowania, procedurę oceny, relację Pomników Historii z dobrami Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Representatives of the Polish punk-rock scene were careful observers of political, social and economic unrest in the world since the late 1970s and in the 1980s. A large part of the texts, written at that time, aptly commented on the tragic events in the world. Unfortunately, some of them haven't lost their validity, like the song by KSU entitled 'Liban' ['Lebanon'], or by the band 'Brak' ['The Lack'] entitled 'Na Bliskim Wschodzie wszystko w porządku' ['In the Middle East Everything's All Right']. After 1989, more songs, referring to various old or new threats in the world, were written. Songs, produced within the punk scene, describe the problems of political, economic and social nature, which remain unresolved. Authors, such as Maciej Augustyn, Krzysztof Grabowski, Kazik Staszewski not only point to the genesis of security problems in the world, but sometimes predict the consequences of such events in a broader perspective. Surprisingly, anticipations of some authors who are not political scientists or sociologists, come true more frequently than scientific analyses made by security experts. Suffice it to say that almost at the same time when Fukuyma guaranteed that happiness of humanity would be manifested in liberal democracy, Staszewski and Grabowski warned people of imminent wars, crises, a new division of the world and exploitation. ; Representatives of the Polish punk-rock scene were careful observers of political, social and economic unrest in the world since the late 1970s and in the 1980s. A large part of the texts, written at that time, aptly commented on the tragic events in the world. Unfortunately, some of them haven't lost their validity, like the song by KSU entitled 'Liban' ['Lebanon'], or by the band 'Brak' ['The Lack'] entitled 'Na Bliskim Wschodzie wszystko w porządku' ['In the Middle East Everything's All Right']. After 1989, more songs, referring to various old or new threats in the world, were written. Songs, produced within the punk scene, describe the problems of political, economic and social nature, which remain unresolved. Authors, such as Maciej Augustyn, Krzysztof Grabowski, Kazik Staszewski not only point to the genesis of security problems in the world, but sometimes predict the consequences of such events in a broader perspective. Surprisingly, anticipations of some authors who are not political scientists or sociologists, come true more frequently than scientific analyses made by security experts. Suffice it to say that almost at the same time when Fukuyma guaranteed that happiness of humanity would be manifested in liberal democracy, Staszewski and Grabowski warned people of imminent wars, crises, a new division of the world and exploitation.

The multicultural and multiethnic character of Śląsk Opolski frequently leads to emotionally heated disputes over such symbols of the past as historical monuments, anniversaries of historical events, cemeteries, signs with topographic names and so on, which is reflected in regional policy. History and collective memory are obviously used by the politicians of Śląsk Opolski (both by political parties and minority organizations) for their current political purposes, in order to achieve certain political interests (such as winning or retaining voters) by means of exerting an influence on the regional community or selected groups and by shaping certain attitudes and behaviors. The author refers to concrete examples of debates held in the region to explain the phenomenon of the politicization of history. She ponders the role of researchers, including political scientists, in preventing the politicization of the past and emphasizes the necessity for their taking a stand in the process of forming regional historical policy. ; The multicultural and multiethnic character of Śląsk Opolski frequently leads to emotionally heated disputes over such symbols of the past as historical monuments, anniversaries of historical events, cemeteries, signs with topographic names and so on, which is reflected in regional policy. History and collective memory are obviously used by the politicians of Śląsk Opolski (both by political parties and minority organizations) for their current political purposes, in order to achieve certain political interests (such as winning or retaining voters) by means of exerting an influence on the regional community or selected groups and by shaping certain attitudes and behaviors. The author refers to concrete examples of debates held in the region to explain the phenomenon of the politicization of history. She ponders the role of researchers, including political scientists, in preventing the politicization of the past and emphasizes the necessity for their taking a stand in the process of forming regional historical policy.

Artykuł prezentuje wyniki badań stanowiących część historyczno-porównawczego studium wyzwań, jakie wejście do NATO postawiło przed siłami zbrojnymi i polityką obronną Polski. Badając ewolucję stosunków cywilno-wojskowych (SCW) w Polsce przed i po jej wstąpieniu do NATO pytaliśmy czy mają one formę kopii, szablonów czy progów uznanych "zachodnich" rozwiązań instytucjonalnych. Pytaliśmy też, czy można uznać, że Polskie siły zbrojne zaakceptowały demokratyczną kontrolę cywilną nad sobą behawioralnie, postawowo i konstytucjonalnie. Przeprowadziliśmy trzy serie bezpośrednich, częściowo ustrukturalizowanych wywiadów w latach 1996, 2006 i 2015–2016 przy użyciu własnego kwestionariusza zawierającego pytania otwarte. W wywiadach wzięło udział 41 osób reprezentujących istotną część polskich decydentów i ekspertów zaangażowanych w proces poszerzania NATO. Ich wyniki zostały zweryfikowane rezultatami badań archiwalnych pierwotnych źródeł polskiej doktryny obronnej, w tym ustaw i publikowanych oświadczeń dotyczących koncepcji, praktyk i procedur militarnych. Krytyczny przegląd istniejącej, głównie angielskojęzycznej literatury posłużył poszerzeniu perspektywy badawczej. Rezultaty naszych badań wskazują, że Polska przyjęła zachodnie szablony SCW, co wskazuje, że przyjęcie to było dobrowolne, ale użyte tylko w przybliżeniu. Sugerują one też, że polscy wojskowi zaakceptowali kontrolę cywilną konstytucjonalnie i behawioralnie, ale ich akceptacja postawowa jest jeszcze ciągle niepełna. ; The paper is based on the results of a longitudinal study tracing the challenges that joining NATO created for the armed forces and the defense policies of Poland. Examining the evolution of civil-military relations (CMR) in Poland, before and after it joined NATO we were seeking, whether those relations are copies, templates, patches or thresholds of established "Western" institutions. We also asked whether the Polish armed forces can be seen to accept democratic civilian control behaviourally, attitudinally and constitutionally. We conducted three series of face-to-face semi-structured interviews in 1996, 2006 and 2015–2016, using a proprietary questionnaire with a set of open questions. It was possible to interview 41 people, forming a sizeable part of Polish key decision makers and experts involved in the process of NATO enlargement. Findings were validated with the results of archival work on primary sources of Polish military doctrine, including the laws and the published statements of military concepts, practices and procedure. A critical review of the existing, mainly English-language literature of the subject was used to broaden the perspective. The results of our investigation show that Poland has accepted templates of CMR, which indicates that, although their adoption was voluntary, it was only approximate. They also suggest that the Polish military has accepted civilian control constitutionally and behaviourally but its attitudinal acceptance is still incomplete.

Artykuł prezentuje wyniki badań stanowiących część historyczno-porównawczego studium wyzwań, jakie wejście do NATO postawiło przed siłami zbrojnymi i polityką obronną Polski. Badając ewolucję stosunków cywilno-wojskowych (SCW) w Polsce przed i po jej wstąpieniu do NATO pytaliśmy czy mają one formę kopii, szablonów czy progów uznanych "zachodnich" rozwiązań instytucjonalnych. Pytaliśmy też, czy można uznać, że Polskie siły zbrojne zaakceptowały demokratyczną kontrolę cywilną nad sobą behawioralnie, postawowo i konstytucjonalnie. Przeprowadziliśmy trzy serie bezpośrednich, częściowo ustrukturalizowanych wywiadów w latach 1996, 2006 i 2015–2016 przy użyciu własnego kwestionariusza zawierającego pytania otwarte. W wywiadach wzięło udział 41 osób reprezentujących istotną część polskich decydentów i ekspertów zaangażowanych w proces poszerzania NATO. Ich wyniki zostały zweryfikowane rezultatami badań archiwalnych pierwotnych źródeł polskiej doktryny obronnej, w tym ustaw i publikowanych oświadczeń dotyczących koncepcji, praktyk i procedur militarnych. Krytyczny przegląd istniejącej, głównie angielskojęzycznej literatury posłużył poszerzeniu perspektywy badawczej. Rezultaty naszych badań wskazują, że Polska przyjęła zachodnie szablony SCW, co wskazuje, że przyjęcie to było dobrowolne, ale użyte tylko w przybliżeniu. Sugerują one też, że polscy wojskowi zaakceptowali kontrolę cywilną konstytucjonalnie i behawioralnie, ale ich akceptacja postawowa jest jeszcze ciągle niepełna. ; The paper is based on the results of a longitudinal study tracing the challenges that joining NATO created for the armed forces and the defense policies of Poland. Examining the evolution of civil-military relations (CMR) in Poland, before and after it joined NATO we were seeking, whether those relations are copies, templates, patches or thresholds of established "Western" institutions. We also asked whether the Polish armed forces can be seen to accept democratic civilian control behaviourally, attitudinally and constitutionally. We conducted three series of face-to-face semi-structured interviews in 1996, 2006 and 2015–2016, using a proprietary questionnaire with a set of open questions. It was possible to interview 41 people, forming a sizeable part of Polish key decision makers and experts involved in the process of NATO enlargement. Findings were validated with the results of archival work on primary sources of Polish military doctrine, including the laws and the published statements of military concepts, practices and procedure. A critical review of the existing, mainly English-language literature of the subject was used to broaden the perspective. The results of our investigation show that Poland has accepted templates of CMR, which indicates that, although their adoption was voluntary, it was only approximate. They also suggest that the Polish military has accepted civilian control constitutionally and behaviourally but its attitudinal acceptance is still incomplete. ; 2 ; 145 ; 162 ; Przegląd Politologiczny

The purpose of this article is to capture one of the key features of the political thought that developed in the United States of America. Assuming that the USA's political culture is indeed exceptional, the author attempts to find the common denominator that would reflect the singularity of the American political mind. The author states that such a feature is the radical anti-historicality of the American mode of thinking about politics. It is a phenomenon that is deeply-rooted in the political and spiritual past of the United States and seems to be crucial because it never developed to such an extent in other traditions. Furthermore, even today to a large extent it defines both the American left and right. It is also very much present in academic discussion as well as in ordinary political activities. By anti-historicality the author means the rejection of the thesis that politics within a given society depends on that society's past experience. The phenomenon defies simple normative assessments. On the one hand, it protects American politics from the perils of radical historicism; on the other hand, it hinders the USA's contacts with other political bodies. However, the author concludes that understanding American anti-historicality is crucial when entering into any relations with the USA.

Kłodzko Fortress - an undisputed witness of the stormy Silesian wars between the two powers: Austria and Prussia, whose course changed the map of 18th- century Europe, but above all the building which is a unique example of modern military architecture in Europe, where the architectural solutions of several fortification schools intersect, preserved to this day and making the Kłodzko fortress a kind of encyclopedia of fortifications - remains outside the list of monuments recognized as Monuments of History. The efforts undertaken in 2009 to include the fortress on this list of prestigious monuments did not bring the expected result, and the past decade has provided many valuable conclusions on the role and scope of protection of monuments in relation to both local and central politics. This article is an attempt at a synthetic presentation of the case of the Kłodzko Fortress in connection with a renewed attempt to obtain the title of a Monument of History. It is also an echo of the voices focusing on the strictly Polish heritage that emerged during the conference Monuments of History - protection, management, promotion. ; Twierdza Kłodzko – niekwestionowany świadek burzliwych wojen śląskich między dwoma mocarstwami: cesarską Austrią i rosnącymi w silę Prusami, których przebieg zmienił mapę XVIIIwiecznej Europy, ale przede wszystkim obiekt stanowiący wyjątkowy w skali Europy przykład nowożytnej architectura militaris, gdzie krzyżują się rozwiązania architektoniczne kilku szkół fortyfikacyjnych, zachowane do dziś i czyniące z kłodzkiej twierdzy swoistą encyklopedię fortyfikacji – pozostaje poza listą zabytków uznanych za Pomniki Historii. Podjęte w 2009 r. starania o wpisanie twierdzy na tę listę prestiżowych zabytków nie przyniosły spodziewanego rezultatu, a miniona dekada dostarcza wielu cennych wniosków na temat roli i zakresu ochrony zabytków wobec zarówno lokalnej, jak i centralnej polityki. Niniejszy artykuł stanowi próbę syntetycznej prezentacji przypadku Twierdzy Kłodzko w związku z ponownie podjętą próbą uzyskania tytułu Pomnika Historii. Jest również echem głosów koncentrujących się na dziedzictwie stricte polskim, wybrzmiałych podczas konferencji Pomniki Historii – ochrona, zarządzanie, promocja.

The article discusses issues concerning the choice and difficult selection of historic buildings from the area of the city of Przemyśl, which were put forward for inclusion in the list of Monuments of History. Due to geographical and historical factors, it was decided to place the main emphasis on the military value of the city. In the application for the list of monuments of history, apart from the old town within the remnants of the city walls, the list of objects was extended to include castellated Carmelite, Franciscan (FPOs) and Benedictine monasteries, in Zasanie, whose fortifications supported the defense of the city. The buildings of the barracks of the Fortress were also selected. All these elements made up a very large area, "insularly" scattered around the city and neighboring communes, with a varying degree of preservation of the historical substance. The text discusses the problem of the extent of the entry on the list of Historical Monuments, landscape, historical and artistic values of the city, the issues of protection and increasing the tourist value, and also poses a question about further prospects for the development of the city and the Fortress. ; W artykule poruszone zostały zagadnienia dotyczące wyboru i trudnej selekcji obiektów zabytkowych z terenu miasta Przemyśla, jakie zostały wybrane do wpisu na listę Pomników Historii RP. Z uwagi na czynniki geograficzno-historyczne zdecydowano się główny akcent położyć na wartość militarną miasta. We wniosku na listę pomników historii RPoprócz starego miasta w obrębie pozostałości murów miejskich listę obiektów poszerzono o inkastelowane klasztory karmelitów, reformatów i benedyktynek na Zasaniu, których umocnienia wspierały obronność miasta. Wybrano również znajdujące się na terenie miasta obiekty zaplecza koszarowego Twierdzy. Wszystkie te elementy złożyły się na bardzo rozległy, rozlokowany "wyspowo" na terenie miasta i gmin sąsiednich obszar o zróżnicowanym stopniu zachowania substancji zabytkowej. W referacie poruszono problem rozległości wpisu na listę Pomników Historii RP, wartości krajobrazowei historyczno-artystyczne miasta, problem ochrony i podniesienia wartości turystycznej, a także postawiono pytanie o dalsze perspektywy rozwoju miasta i Twierdzy.

The article presents the history of the Catholic weekly "Ład" and the Christian Democrat circles gathered around it in 1988–1993. It presents the main ideological disputes of the Christian Democrats at the time of the political transformation, organizational transformations and their attitude to events on the political scene. The aim of the article is also to indicate the reasons for the defeat of the traditional Christian Democratic parties, which were unable to maintain their position on the political scene, as did the weekly "Ład". The text argues that this was due both to objective reasons, which made it impossible for the parties referring to the interwar traditions to gain a strong position, and to the fragmentation of the Christian Democratic movement and the Polish right in general, as well as to the negative public perception of the Solidarity governments. "Ład" and the Christian Democrats proposed interesting political and economic solutions, but they were unable to take a clear position in the political conflict. Many of their ideas did not arouse public interest, while those that had the potential to become famous were "intercepted" by other parties. Therefore, the magazine and its milieu remained an interesting element of the history of Polish political thought, but due to the fact that the Polish political scene was determined by other issues they did not manage to break through with their moderate program. ; Artykuł przedstawia dzieje tygodnika katolickiego "Ład" oraz skupionych wokół niego środowisk chadeckich w latach 1988–1993. Prezentuje główne spory ideowe chadeków w dobie transformacji ustrojowej, przeobrażenia organizacyjne oraz ich stosunek do wydarzeń na scenie politycznej. Celem artykułu jest też wskazanie przyczyn klęski tradycyjnych partii chadeckich, które nie potrafiły utrzymać się na scenie politycznej, podobnie jak tygodnik "Ład". Tekst dowodzi, że wynikało to zarówno z przyczyn obiektywnych, uniemożliwiających uzyskanie silnej pozycji przez partie odwołujące się do tradycji międzywojennych, ale i z powodu rozbicia ruchu chadeckiego i polskiej prawicy w ogóle oraz negatywnego odbioru społecznego rządów solidarnościowych. "Ład" i chadecy proponowali interesujące rozwiązania ustrojowe i gospodarcze, jednakże nie potrafili zająć wyraźnego stanowiska w konflikcie politycznym. Wiele ich koncepcji nie budziło zainteresowania opinii publicznej, te zaś, które miały potencjał na stanie się głośnymi, były "przechwytywane" przez inne partie. Pismo i jego środowisko pozostało zatem interesującym elementem historii polskiej myśli politycznej, jednak wobec zdeterminowania polskiej sceny politycznej przez inne kwestie nie zdołały przebić się ze swym umiarkowanym programem.

The article presents the history of the Catholic weekly "Ład" and the Christian Democrat circles gathered around it in 1988–1993. It presents the main ideological disputes of the Christian Democrats at the time of the political transformation, organizational transformations and their attitude to events on the political scene. The aim of the article is also to indicate the reasons for the defeat of the traditional Christian Democratic parties, which were unable to maintain their position on the political scene, as did the weekly "Ład". The text argues that this was due both to objective reasons, which made it impossible for the parties referring to the interwar traditions to gain a strong position, and to the fragmentation of the Christian Democratic movement and the Polish right in general, as well as to the negative public perception of the Solidarity governments. "Ład" and the Christian Democrats proposed interesting political and economic solutions, but they were unable to take a clear position in the political conflict. Many of their ideas did not arouse public interest, while those that had the potential to become famous were "intercepted" by other parties. Therefore, the magazine and its milieu remained an interesting element of the history of Polish political thought, but due to the fact that the Polish political scene was determined by other issues they did not manage to break through with their moderate program. ; Artykuł przedstawia dzieje tygodnika katolickiego "Ład" oraz skupionych wokół niego środowisk chadeckich w latach 1988–1993. Prezentuje główne spory ideowe chadeków w dobie transformacji ustrojowej, przeobrażenia organizacyjne oraz ich stosunek do wydarzeń na scenie politycznej. Celem artykułu jest też wskazanie przyczyn klęski tradycyjnych partii chadeckich, które nie potrafiły utrzymać się na scenie politycznej, podobnie jak tygodnik "Ład". Tekst dowodzi, że wynikało to zarówno z przyczyn obiektywnych, uniemożliwiających uzyskanie silnej pozycji przez partie odwołujące się do tradycji międzywojennych, ale i z powodu rozbicia ruchu chadeckiego i polskiej prawicy w ogóle oraz negatywnego odbioru społecznego rządów solidarnościowych. "Ład" i chadecy proponowali interesujące rozwiązania ustrojowe i gospodarcze, jednakże nie potrafili zająć wyraźnego stanowiska w konflikcie politycznym. Wiele ich koncepcji nie budziło zainteresowania opinii publicznej, te zaś, które miały potencjał na stanie się głośnymi, były "przechwytywane" przez inne partie. Pismo i jego środowisko pozostało zatem interesującym elementem historii polskiej myśli politycznej, jednak wobec zdeterminowania polskiej sceny politycznej przez inne kwestie nie zdołały przebić się ze swym umiarkowanym programem.