Suchergebnisse

Ljósmyndararnir Anna Schiöth (1846–1921) og Engel Jensen (1877–1963) voru, ásamt Nicoline Weywadt, þær konur sem lengst störfuðu í faginu á Íslandi á 19. öld. Þrátt fyrir að konur hafi aðeins verið rúmlega 17% starfandi ljósmyndara á Íslandi á seinni hluta 19. aldar var ljósmyndun ein af fáum starfsgreinum þar sem konur gátu haslað sér völl og nutu viðurkenningar. Líf þeirra Önnu og Engel fléttaðist saman með ýmsum hætti og í greininni eru leiddar líkur að því að Anna hafi haft afgerandi áhrif á að Engel lagði ljósmyndun fyrir sig. Á sinni tíð voru Anna og Engel áhugaverðir og viðurkenndir ljósmyndarar en á fræðilegum vettvangi hefur lítið verið fjallað um þátt kvenna í ljósmyndun á Íslandi fyrir aldamótin 1900.

Ljósmyndir Önnu Schiöth eru nokkuð þekktar og hafa birst í ýmsum yfirlitsritum og bókum en verk Engel Jensen eru minna þekkt. Í greininni er varpað ljósi á fjölbreytt viðfangsefni Önnu og Engel sem ljósmyndara og starf þeirra og lífshlaup skoðað í samhengi við bæði ljósmyndasögu og atvinnusögu kvenna af borgarastétt. Anna og Engel voru lifandi dæmi um að konur af borgarastétt gátu farið aðrar leiðir í lífinu en að helga sig heimili, eiginmanni og börnum, þær gátu líka hlúð að eigin starfsframa, þroskað sig í starfi og aflað tekna. Þannig ruddu Anna og Engel brautina fyrir þær sem á eftir komu í faginu og settu mark sitt á ljósmyndasögu Íslands.

Eins og kunnugt er blasir við okkur alvarlegur umhverfisvandi sem ógnar lífi á jörðinni. Framferði mannsins á þar stærstan hlut að máli. Á líkingamáli má segja að orðið hafi misgengi milli viðhorfa okkar, siðferðis og lífshátta annars vegar og náttúrunnar hins vegar. Maðurinn hefur í krafti hraðvaxandi tæknilegrar getu sinnar og valds sagt sig úr lögum við vistkerfi jarðarinnar og farið að drottna yfir því og nýta sér á mjög óvarlegan hátt. Með því vinnur hann gegn viðgangi náttúrunnar sem hann er þó órjúfanlega samofinn. Í þessu birtist áðurnefnt misgengi. Í ritgerð þessari er leitast við að greina og leita skilnings á þessari stöðu, orsökum hennar og afleiðingum sem og úrræðum við vandanum. Nálgunin er þverfagleg og niðurstöður vísinda og fræða eru skoðaðar samhliða áhrifum siðmenningar og gildismats. Í þessu skyni er stuðst við leiðir líffræði og heimspeki, ekki síst líftáknfræði og siðfræði, og bent á órofa samspil þessara greina. Niðurstaðan er sú að menningu okkar, þekkingu og vitund verði að samstilla betur hinni náttúrulegu skipan, í þágu fjölbreytni og skapandi framvindu lífs á jörðinni. Í ferlum náttúrunnar liggi rætur þeirra gilda og merkingar sem gera tilveru okkar og annarra lífvera í senn mögulega og verðuga. Að þeim rótum þarf maðurinn að hlúa mun betur og tengjast; víkja af vegi drottnunar gagnvart náttúrunni og laga viðhorf og lifnaðarhætti sína að þeim breytta veruleika.

Moonstone: The Boy Who Never Was (Mánasteinn: Drengurinn sem aldrei var til, 2013) by Sjón tells of three eventful months in the life of Máni Steinn in the fall of 1918. In this short period the volcano Katla erupts, the Spanish flu rages and Iceland regains its sovereignty from Denmark. Building on Judith Butler's, Mary Douglas's and Michel Foucault's theories regarding the body as a cultural construct, this article focuses on body discourse as presented in Moonstone. According to Douglas there is a direct link between boundaries of the body and boundaries of society. Everything that endangers the stability of society's boundaries is considered social pollution. Foucault's theory on panopticism likewise identifies surveillance and discipline of citizens' bodies as means of maintaining society's social structure. Because Máni Steinn is queer, his body is considered abnormal according to the period's definitions on what constitutes a healthy and stable body. Aberrations from the "healthy", heterosexual body creates divergence within society's fabric. To regain the appearance of a "pure" society Máni needs to be hidden or banished from it. Yet the arrival of the Spanish flu to Reykjavík deconstructs conventional definition of the body and unravels the social hierarchy. The distinction between the healthy and the infected is obliterated, as the body becomes a site where irreconcilable opposites merge. During the turmoil of the Spanish flu boundaries of the body become as unstable as society's boundaries become fluent.

n 2017 the 500th anniversary of the Lutheran Reformation was celebrated. Then there was a huge discussion about the impact of the Reformation on church, culture and society. In this article and in a second one that follows, this question will be raised, especially in Icelandic context.Here it is assumed that it is only possible to state that a change has occurred or a novelty has arised because of Lutheran influence if it can be demonstrated that the Reformation is a necessary prerequisite for the change / innovation being discussed. Here it is particularly pointed out that various changes that until now have been traced to the Reformation can have been due to the development of the central-con-trolled state power. It is also pointed out that, due to the small population, rural areas and simple social structure, various changes that occurred in urban areas did not succeed in Iceland until long after the Reformation. Such cases are interpret-ed as delayed Lutheran effects. Then, in Iceland, many changes, which were well matched to the core areas of the Reformation, did not work until the 18th century and then because of the pietism. Such cases are interpreted as derivative Lutheran effects.In Iceland two generalizations have been evident in the debate on the influence of the Lutheran Reformation. The first one emphasizes an extensive and radical changes in many areas in the Reformation period and subsequent extensive decline. It is also stated that this regression can be traced directly to the Reformation and not to other fenomenons, e.g. the development of modern, centralized state. The other one states that the Reformation was most powerful in the modernization in both the church and society in Iceland.This article focuses on the influence of the Reformation on religious and church life. Despite the fact that the Reformation has certainly had the broadest and most direct effects on this field, it is noteworthy that the church organization itself was only scarsely affected by the Reformation. After the Reformation the Icelandic church was for example almost as clergy-orientaded as in the middle Ages.

Kosningaréttur er grundvallarréttur þegna í lýðræðisríkjum og þátttaka í kosningum álitin ein af mikilvægustu athöfnum borgaranna. Þó að þessi réttindi skuli tryggð öllum þegnum sýna alþjóðlegar rannsóknir að fatlað fólk er víða útilokað frá þátttöku í kosningum. Fatlað fólk er síður líklegt til að kjósa en ófatlað fólk og mætir iðulega ýmsum hindrunum ef það reynir að taka þátt í kosningum. Þessi grein fjallar um kosningaþátttöku fatlaðs fólks með hliðsjón af niðurstöðum alþjóðlegra rannsókna. Í upphafi eru raktar helstu hindranir í vegi kosningaþátttöku fatlaðs fólks og leitast við að svara hvaða áhrif þessar hindranir hafi, ekki aðeins fyrir fatlaða borgara, heldur jafnframt hvað það þýði fyrir heilbrigði lýðræðis og lýðræðislegra stofnana þegar hluti þegnanna mætir alvarlegum hindrunum varðandi borgaraleg grundvallarréttindi. Íslenskar rannsóknir á þessu sviði eru ekki fyrir hendi og engin skipuleg tölfræðileg gögn eru til varðandi þátttöku fatlaðs fólks í kosningum eða stjórnmálum hér á landi. Byggt á gögnum sem aflað var hjá tveimur fjölmennustu heildarsamtökum fatlaðs fólks hér á landi er rýnt í reynslu, aðstæður og möguleika fatlaðs fólks til þátttöku í kosningum á Íslandi, lagasetningar þar að lútandi og skyldur ríkisins til að stuðla að og tryggja þátttöku fatlaðs fólks í stjórnmálum og opinberu lífi, ekki síst í ljósi þess að Samningur Sameinuðu þjóðanna (SÞ) um réttindi fatlaðs fólks (SRFF) hefur verið fullgiltur hér á landi ; The right to vote is a fundamental right of citizenship in democratic nations, and participation in elections in one of the most important acts undertaken by citizens. Although these rights are guaranteed to all citizens, international research shows that disabled people are widely excluded from participation in elections. Disabled people are less likely to vote than non-disabled people and often encounter various obstacles when they try to participate in elections. This article discusses the voting participation of disabled people in consideration of the international research. The main barriers that disabled people encounter in the voting process will first be outlined. This will be followed by questions concerning the effects these obstacles produce, not only for disabled citizens, but what this means overall for the health of democracy and democratic institutions when a portion of the citizenry encounter serious obstacles concerning their basic civil rights. Icelandic research in this field is extremely limited and no systematic statistical data exists on the participation of disabled people in elections, or politics in general, in this country. Based on data drawn from sources from two of the largest disabled people's organization in the country, the focus here is on the experiences, circumstances and opportunities for disabled people to participate in elections in the country. The findings draw attention to the obligations of the state to promote and ensure the participation of disabled people in politics and public life in light of the recent ratification in Iceland of the UN Convention on the Rights of Persons with Disabilities (CRPD) ; Peer Reviewed