Suchergebnisse

Introduction / Aleksandra Wiktorowska -- Patricia Campos Mello, excerpts -- Women and literary war journalism in Brazil : from Sylvia Arruda Botelho Bittencourt to Patricia Campos Mello / Monica Martinez -- Euclides da Cunha, Consiglieri Sá Pereira, Mário Neves and Rodolfo Walsh, excerpts -- Iberian and Latin American literacy journalism under dictatorships : connections, origins and the literary journalist in action / Manuel João de Carvalho Coutinho -- Gabriel García Márquez and Rodolfo Walsh, excerpts -- Telling stories of survivors : Gabriel García Márquez, Rodolfo Walsh, and the question of narrative authority / Liliana Chávez Díaz -- Antonio Callado, excerpts -- Covering the peasants' war in Pernambuco : Antonio Callado's literary journalism / Lilian Martins, Marcelo Bulhões -- Ryszard Kapuściński, excerprpts -- Ryszard Kapuściński in Latin America, Latin America in Kapuściński's writing / Aleksandra Wiktorowska.-- Leila Guerriero, excerpts -- From ¡Basta ya! to Nunca más : Latin American literary jourrnalists, regional wars, and post-conflict societies / Roberto Herrscher -- Charles Bowden and Judith Torrea, excerpts -- La crónica como reflejo del confiicto social en Ciudad Juárez / Antonio Cuartero Naranjo, Juan Antonio García Galindo -- Óscar Martínez, excerpts -- Imaginarios apocalípticos en la crónica contemporánea / Patricia Ponblete Alday

The article deals with work after the political transformation of 1989 in the light of contemporary literary accounts in the prose of Andrzej Stasiuk, Dawid Bieńkowski, Piotr Siemion, Daniel Odija, and others. The literary works are taken to contain records of personal and social problems, captured as objectivised experience of many individuals. An attempt is made to adapt the methodological proposals characteristic of the poetics of experience to selected approaches to work in contemporary literature. These approaches include: the shortage of work as the key element of social change, part-time work, physical work (often considered inferior and unfulfilling), work on a marketplace (as the release of subdued energy), the work of a small-business entrepreneur (along with bankruptcy as an inalienable element of the experience), and work connected with new forms of capitalist corporate context. The experience of work in the times of transformation, as it appears in literature, is presented in terms of failure, exclusion, exploitation, more than a mirage of careers – although the latter approach is also present, albeit often in the context of irony and parody. In the writers' view, the Polish reality after the transformation reveals a deep social disintegration, while individuals, forced to become self-reliant, do not always win when confronted with the new, capitalist reality. ; Autor zajmuje się doświadczeniem pracy w czasach transformacji ustrojowej po roku 1989 w świetle współczesnych świadectw literackich zawartych w prozie Andrzeja Stasiuka, Dawida Bieńkowskiego, Piotra Siemiona, Daniela Odii i innych. Utwory literackie traktuje jako zapis problemów jednostkowych i społecznych, ujętych w aspekcie obiektywizacji doświadczenia, będącego udziałem wielu jednostek. Propozycje metodologiczne, wypracowywane w ramach poetyki doświadczenia stara się zaadaptować do próby prześledzenia kilku wskazanych ujęć problematyzacji doświadczenia pracy w literaturze najnowszej. Do tych ujęć należą: ukazywanie braku pracy jako kluczowego kontekstu zmiany społecznej, następnie: praca dorywcza, fizyczna, ujmowana często jako praca wstydliwa, nieprzynosząca satysfakcji, praca bazarowa, ukazywana jako wyzwolenie tłumionej energii, praca drobnego biznesmena – wraz z bankructwem jako nieodłącznym elementem tego doświadczenia – oraz praca związana z nowymi formami kapitalistycznego korporacjonizmu.Doświadczenie pracy czasów transformacji w świetle ujęć literackich przedstawiane jest częściej w kategoriach klęski, wykluczenia, wyzysku niż mirażu karier, choć i takie ujęcia pojawiają się – jednak często w konwencjach ironicznoparodystycznych. Zdaniem pisarzy w polskiej rzeczywistości po przełomie ujawnia się głęboka dezintegracja społeczna, zaś jednostki, zdane na siebie, nie zawsze wychodzą zwycięsko w konfrontacji z nową, kapitalistyczną rzeczywistością.

The assumption that censorship would effectively maintain the Austrian Empire in the state of political apathy was false in its very nature. These restrictions not only did not insure but also humiliate the government, being an inspiration to numerous supporters of the freedom of speech. Beyond the borders of monarchy, the naive and unbearable system was mocked at and any fact of its violation was eagerly greeted. In these conditions young writers from Lviv, with Leszek Dunin Borkowski in the lead, shattered the political fundaments of monarchy to such an extent that in 1848 censorship was abolished for a short time. This time of freedom enabled publishing of many manuscripts but it did not influence the cultural and literary bloom in Galicia. The next years after restoring censorship entirely stopped the activity of the romantic writers who abandoned their work or became editors of the pro-government newspapers. ; Założenie, że cenzurze uda się utrzymać Cesarstwo Austriackie w stanie politycznej apatii już w swojej naturze było fałszywe. Wprowadzone ograniczenia przyczyniły się nie tylko do wzrostu niepewności, ale także upokorzyły rząd, stając się inspiracją dla wielu zwolenników wolności słowa. Poza granicami monarchii, naiwny i nie do zniesienia system wyśmiewano, a każdy fakt jego naruszenia był ochoczo witany. W takich warunkach młodzi pisarze ze Lwowa, z Leszkiem Duninem Borkowskim na czele, starali się rozbijać polityczne fundamenty monarchii do tego stopnia, że w 1848 r. na krótki czas cenzura została zniesiona. W czasie wolności umożliwiono publikowanie wielu rękopisów, ale to nie wpłynęło na rozkwit kultury i literatury w Galicji. Kolejne lata po przywrócenia cenzury całkowicie wstrzymały działalność pisarzy okresu romantyzmu, którzy porzucili pracę lub stali się redaktorami gazet prorządowych.

Badając, jak wzajemne postrzeganie Europy Środkowej i Rosji zmieniało się na tle złożonych relacji między Wschodem a Zachodem, artykuł czerpie z elementów teorii komunikacji i studiów międzykulturowych (C. Gullién, H. Dyserinck, D. H. Pageaux, D. Ďurišin, etc.) znanych jako imagologia. Jako obszar geograficzny kulturowych przecięć, gdzie weszły ze sobą w kontakt niesłowiański Zachód i słowiański Wschód, Europa Środkowa zawsze wyróżniała sięzmienną pozycją przejściowych centrów i peryferii ze specyficzną mieszanką grup etnicznych, kultur, religii i ideologii. Fakt, że leży ona pomiędzy dwoma tak potężnymi narodami, jak Niemcy i Rosja, wywarł fundamentalny wpływ nie tylko na polityczną, ale i estetyczną komunikację pomiędzy narodami słowiańskimi i Zachodem, który często ujmowany był za pomocą mitów, tzn. fikcjonalnych i subiektywnych obrazów służących do interpretowania rzeczywistości. Wzajemne schodzenie się i rozchodzenie Rosji i Zachodu wynikało z różnic religijnych i "rozdarcia" narodów słowiańskich (przede wszystkim Słowian zachodnich), którzy oprócz trzymania się zachodniej religii i reguł politycznych, pielęgnowali niechęć w stosunku do plemiennej wspólnoty z Rosją. Najsilniejsze więzy z Rosją demonstrowały więc małe narody słowiańskie, żyjące w imperium habsburskim, podczas gdy rosyjskie interesy w Europie skierowane były raczej na Niemcy, Francję lub Anglię, a obszar środkowoeuropejski uznano za strefęprzejściową, traktowaną przez carską Rosję lub Związek Radziecki jako siłę polityczną do prowadzenia własnej polityki względem Zachodu. W przeciwieństwie do tego stanowiska, narody środkowoeuropejskie, nie wyłączając z nich Czechów, nawiązywały relacje z Rosją jako inspirującym liderem i symbolem słowiańskiej niezależności, szczególnie w czasach kłopotów, zagrożenia narodowego i politycznej niestabilności. Ich oczekiwania opierały się na powszechnym przekonaniu, że "nieeuropejska" Rosja i jej inność zdemokratyzuje się poprzez podążanie drogąlokalnej tradycji i popieranie czeskich interesów w geopolitycznej konfrontacji z niesłowiańskim Zachodem. Jak się wydaje, relacja pomiędzy Europą Środkową i Rosją pozostanie centrum permanentnej refleksji metakrytycznej nawet na początku XXI wieku i pozostaje mieć nadzieję, że będzie to model harmonijnej współegzystencji, wzajemnego zrozumienia i szacunku. ; While examining mutual perception of Central Europe and Russia as it has changed against the background of the complex East-West relation, the paper employs the motives of the theory of communication and intercultural studies (C. Guillén, H. Dyserinck, D. H. Pageaux, D. Ďurišin, etc.) known as imagology. As a cultural crossroads and geographicalarea where the non-Slavonic West and the Slavonic East come into contact, Central Europe has always featured a changeable position of transitional centres and peripheries with the specific mingling of ethnics, cultures, religions and ideologies. The fact that it is situated between two powerful nations, such as Germany and Russia, has fundamentally influenced not only political but also aesthetical communication between the Slavonic peoples and the West, which has often been maintained through myths, i.e. fictional and subjective images to interpret the reality. The mutual converging or diverging of Russia and the West has resulted from the religious oscillation and "splitting" of Slavonic peoples (namely the West Slavs) who, despite adhering to Western religion and policies, have fostered awareness of tribal affinity with Russia. The strongest ties with Russia were thus maintained by small Slavonic nations living in the Hapsburg Empire, whereas the Russian interest in Europe was rather aimed at Germany, France or England, andCentral European area was deemed to be a zone of transition employed by Tsarist Russia or the Soviet Union as political powers to pursue their goals in the West. In contrast to it, Central European nations, the Czechs not excluding, forged ties with Russia as the inspiring leader and symbol of Slavonic independence, the more so in times of troubles, national danger and political instability. Their expectations were based on the common belief that "non-European" Russia and its otherness would become democratised through following the local tradition and supporting Czech interests in the geopolitical confrontation with the non-Slavonic West. As it seems, the relation between Central Europe and Russia will remain the focus of permanent metacritical discourse even in the early 21st century and one can only cherish hope that it will be a model of harmonious coexistence, mutual understanding and respect.

Autor omawia przykłady aktualnego stanu kulturalno-literackiej współpracy narodu polskiego i uzbeckiego. Jego zdaniem w dobie globalizacji elity twórcze czują potrzebę stałego dialogu i wzajemnych powiązań różnych państw i całego świata w ogóle, czego przykładem są stosunki między Polską i Uzbekistanem, a przejawem między innymi przekłady literatury. Autor zwraca uwagę, że przekład poezji wymaga od tłumacza dużej wiedzy ogólnej, powinien on także dysponować wiedzą w zakresie ogólnego kontekstu kulturowego. ; The author discusses the examples of the current status of cultural and literary cooperation between the Polish and Uzbek nations. In his opinion, in the period of globalization, creative elites feel a need for a permanent dialogue and mutual links, between different states and on a global scale, as exemplified by Polish-Uzbekistani relations expressed in terms of translations of literature, among other things. The author emphasises that translating poetry calls for the translator's comprehensive general knowledge, encompassing also the awareness of the general cultural context.

Autor omawia przykłady aktualnego stanu kulturalno-literackiej współpracy narodu polskiego i uzbeckiego. Jego zdaniem w dobie globalizacji elity twórcze czują potrzebę stałego dialogu i wzajemnych powiązań różnych państw i całego świata w ogóle, czego przykładem są stosunki między Polską i Uzbekistanem, a przejawem między innymi przekłady literatury. Autor zwraca uwagę, że przekład poezji wymaga od tłumacza dużej wiedzy ogólnej, powinien on także dysponować wiedzą w zakresie ogólnego kontekstu kulturowego. ; The author discusses the examples of the current status of cultural and literary cooperation between the Polish and Uzbek nations. In his opinion, in the period of globalization, creative elites feel a need for a permanent dialogue and mutual links, between different states and on a global scale, as exemplified by Polish-Uzbekistani relations expressed in terms of translations of literature, among other things. The author emphasises that translating poetry calls for the translator's comprehensive general knowledge, encompassing also the awareness of the general cultural context.

The paper reviews Barbara Kaszkowska-Wandor's book Res publica (post) literaria. Od poetyki wspólnoty do postliteratury. The study into the etymology of the metaphor of the "literary republic" leads the author to consider fundamental questions concerning the role of literature in shaping communities and the ways in which literature impacts political reality. The author's erudition and bold methodological solutions allow her to answer those questions – often old and considered to be unanswerable – in an original, unobvious way. ; Tekst jest recenzją książki Barbary Kaszowskiej-Wandor Res publica (post) litteraria. Od poetyki wspólnoty do postliteratury. Badanie etymologii metafory "republiki literackiej" prowadzi autorkę do rozważania fundamentalnych pytań dotyczących roli literatury w kształtowaniu wspólnot społecznych i pytań o sposoby wywierania przez literaturę wpływu na rzeczywistość polityczną. Rozległa erudycja badaczki i stosowane przez nią odważne rozwiązania metodologiczne pozwalają jej udzielić na te pytania – bardzo stare i często uważane za nierozstrzygalne – oryginalnych, nieoczywistych odpowiedzi.

Political but Non-party In recent years, involvement has become almost the main topic of literary life; this is due largely to the fact that, firstly, there has emerged a group of authors who manifest not only their political views, but also their obligations; secondly due to the fact that some critics appeal for a "political turnaround" in literature and thirdly, due to the popularization of the thought of several world philosophers, with Jacques Rancier at the helm, who try to extract the political out of the aesthetic, and fourthly, as a consequence of the reactivation of old languages – Marxist one on the left side and conservative-identity one on the right. The resistance which these tendencies have aroused in some milieus is associated with the conviction that the discovery of the political possibilities of literature and its interpretation leads (or will lead) to its literariness, utilitarization, subordination to the languages that dominate on the public scene. The author of the article shares the above fears; he is of the opinion that literature should rather be an instrument for undermining instruments, pragmatism and sociologism by means of a language that does not belong to the territory of defined discourse; whereas the most interesting aspect of its political nature consists in its ability to resist politics.

The following article aims to show complete reception of the interwar works of Adolf Rudnicki. The author of the sketch, starting from the repeated by literary scholars argument, that Rudnicki has been a favorite of reviewers since his debut, presents comments about subsequent books of the author, from the Polish press of the thirties. There emerges a completely different image of critics' relation to Rudnicki's work, than the one, which was created by the literary scholars so far. The position that the author occupied in the literary world appears to be much less privileged than it has been said so far.

Próba odwrócenia politycznej "życiowej treści" powieści Śnieg (tur. Kar) tureckiego noblisty Orhana Pamuka z artystycznej abstrakcji do rzeczywistości. ; The article describes the hidden political content of the novel Snow (in Turkish: Kar) written by the Nobel winner Orhan Pamuk. Snow is analyzed in terms of tensions between artistic abstraction and realism.