Suchergebnisse

Artykuł recenzowany / peer-reviewed article ; The English Inheritance (Provision for Family and Dependents) Act 1975 is one of the legislative solutions that provides, based on the discretionary power of the judge, a possibility of interference of the court in the fate of the inheritance estate after the death of the testator. Recently, the English court has decided a case on the grounds of this Act. The judgement is controversial and bring England closer to the forced heirship rules of many European countries. The article discusses this judgement. ; Angielskie prawo spadkowe należy do rozwiązań legislacyjnych, które przewidują rozwiązania oparte na dyskrecjonalnej władzy sędziego, pozwalające na ingerencję w ostatnią wolę spadkodawcy, po jego śmierci. Ostatnio angielski sąd rozpoznał – na gruncie obowiązujących w tej mierze przepisów – sprawę, której kontrowersyjne rozstrzygnięcie może pozwolić na zerwanie w Anglii z wieloletnią tradycją i zbliżenie tamtejszego systemu do tych systemów, które przewidują obowiązkową część spadku. Artykuł omawia to orzeczenie.

W polskiej doktrynie i judykaturze dominuje pogląd, że po śmierci spadkodawcy, osobom dziedziczącym w drugiej i dalszej kolejności przysługuje uprawnienie do odrzucenia spadku, o ile osoby silniej powołane nie chcą lub nie mogą być spadkobiercami. Stanowisko to jest niekorzystne dla osób słabiej powołanych do spadku. Wcześniejsze (antycypujące) odrzucenie spadku uznawane jest bowiem za nieważne jako dokonane pod warunkiem, że odrzucający spadek zostanie spadkobiercą (art. 1018 § 1 k.c.). W artykule podjęto próbę krytyki tego stanowiska. Zdaniem autora z chwilą śmierci spadkodawcy oświadczenie o odrzuceniu spadku może być złożone także przez osobę słabiej powołaną do spadku, a więc dziedziczącą w drugiej i dalszej kolejności. Skuteczność takiej czynności, z uwagi na obowiązywanie conditio iuris, jest jednak zawieszona do chwili, w której okaże się, że osoby silniej powołane do spadku nie chcą lub nie mogą być spadkobiercami. Antycypujące odrzucenie spadku de lege lata jest zatem dopuszczalne. Wobec rozbieżności w doktrynie i jednoznacznego stanowiska judykatury w artykule w ramach uwag de lege ferenda zaproponowano wprowadzenie do Kodeksu cywilnego stosownego uregulowania na wzór § 1946 BGB.

Według dominującego poglądu bieg terminu na przyjęcie lub odrzucenie spadku (art. 1015 § 1 k.c.) wymaga modyfikacji w przypadku złożenia przez rodziców wniosku o udzielenie zezwolenia na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego (art. 101 § 3 k.r.o.). Istnieje ryzyko, że sąd udzieli zezwolenia już po upływie terminu zawitego i małoletni utraci prawo do odrzucenia spadku. Aby tego uniknąć, do biegu terminu na przyjęcie lub odrzucenie spadku w drodze analogia legis stosuje się przepisy o przedawnieniu względnie przepisy o transmisji. W artykule wykazano, że art. 1015 § 1 k.c. nie jest dotknięty luką konstrukcyjną, a więc brak jest przesłanek dla stosowania analogia legis. Termin bowiem może zostać zachowany, jeżeli rodzice w czasie jego biegu złożą w sądzie wniosek o odebranie oświadczenia o odrzuceniu spadku. Jeżeli tego nie uczynili i termin upłynął, istnieje możliwość uchylenia się od skutków prawnych niezłożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku w terminie z uwagi na błąd co do prawa (art. 1019 k.c.).

The present study aims to reconstruct selected issues related to the position of the curator of the estate proceedings before administrative courts. The analysis includes basically applicable procedural regulations supplemented with practice shaped by courts (both administrative courts and common courts). Determining the scope of application of the regulations in force is to facilitate the answer to the question regarding the possibility of applying for the right of assistance by the curator of the estate. The reconstructed model of proceeding in Polish legal system taking into account not only the views presented in the literature, but also the views extracted from previous court records. As a consequence, the article attempts to combine theoretical views with practical views derived from the jurisprudence of administrative courts and common courts.