Suchergebnisse

U sklopu internacionalizacije političke podrške porodici i roditeljstvu značajna uloga pripada međunarodnim organizacijama, kao što su Svetska banka, Organizacija za ekonomsku saradnju i razvoj i Evropska unija. Cilj ovog rada predstavlja analiza konceptualizacije roditeljstva u zvaničnim dokumentima i relevantnim publikacijama ovih organizacija u poslednje dve decenije, kao i njene pedagoške implikacije razmatrane sa stanovišta kritičke teorije. Metodom analize sadržaja u istraživanju je utvrđeno da se roditeljstvo konceptualizuje kao skup veština usmerenih na postizanje predvidivih ishoda dečjeg razvoja. Roditeljske veštine sagledavaju se kao jedna vrsta socijalne investicije. Ulaganje u učenje roditeljskih veština donosi dugoročne koristi pojedincima i društvu koje prevazilaze inicijalne troškove. Iako se teorijska orijentacija ne eksplicira u međunarodnoj političkoj agendi, jasno se može zaključiti da je zasnovana na postavkama teorije ljudskog kapitala. Na osnovu obavljenog istraživanja može se konstatovati da roditeljska uloga u pomenutoj agendi ima ključni značaj u obezbeđivanju podsticajne sredine za učenje deteta i njegov ukupni budući prosperitet, nezavisno od sistemskih ili strukturnih karakteristika društva. Ona je višedimenzionalna i može se opisati kao: (a) instrumentalna, jer predstavlja ključni faktor rešavanja društvenih problema velikih razmera; fokus nije na inherentnoj vrednosti "biti roditelj", već na funkcionalnoj vrednosti – "obavljati posao roditelja"; (b) globalno normativno određena u smislu "pozitivnog" ili "dobrog" roditeljstva i (c) suštinski vulnerabilna, što znači da je svim roditeljima potrebna određena vrsta ekspertske podrške, a ne samo targetiranim grupama. Sa stanovišta kritičke teorije, pedagoška kritika ovih postavki dovodi u pitanje tendenciju instrumentalizacije, dekontekstualizacije i "profesionalizacije roditeljstva". ; Within internationalization of political support to family and parenting, significant role belongs to international organizations such as the World Bank, the Organization for Economic Co-operation and Development and the European Union. The goal of this paper is the analysis of parenting conceptualization in official documents and relevant publications of these organizations. The parenting is conceptualized as the set of skills directed to fostering the predictable outcomes of children's development. The parenting skills are perceived as a type of social investment. The investment into learning parenting skills brings long-term benefits both to individuals and society, which surpass the initial costs. The significance of parenting competences is of a special importance in the period of early childhood and adolescence for two reasons. The first one is that there are critical periods in encouraging development of certain outcomes in children, and the second one is cumulativeness of learning process due to which the missed opportunities may decrease efficiency of future learning during life cycle. It is viewed that the parenting role is of crucial significance in providing a stimulating environment for a child's learning and his/her comprehensive future prosperity regardless of the system or structural characteristics of a society. It is multidimensional and can be described as: (a) instrumental, since it represents the key factor in resolving large-scale social problems. The focus is not on inherent value of "being a parent" but on functional value – "performing a job of a parent"; (b) normatively specified on the global level in the sense of "positive" or "good" parenting and (c) essentially vulnerable, which means that all parents need a certain type of professional support and not only the targeted groups. Pedagogical critique of these postulates questions the tendency of instrumentalisation, de-contextualization and "professionalization of parenting". ; Zbornik rezimea / 24. Međunarodna naučna konferencija "Pedagoška istraživanja i školska praksa ; Book of abstracts / 24th International Scientific Conference "Educational Research and School Practice"

Interesovanje za teoriju i praksu rane intervencije u Srbiji je intenzivirano poslednjih desetak godina. U praksi su odavno zastupljeni različiti oblici rada sa decom sa smetnjama u razvoju ranog uzrasta, dok su teorijsko uobličavanje znanja i sistemski pristup ranoj intervenciji, sagledani kroz donošenje državnih odluka, uključivanje sadržaja iz ove oblasti u studijske programe fakulteta koji školuju defektologa, novijeg datuma. Cilj ovog rada je da ukaže na ključne promene i aktivnosti usmerene na razvoj nacionalnih sistema rane intervencije, s posebnim osvrtom na Srbiju. Od šest priotiteta sadržanih u dokumentu Poziv na akciju: Podrška razvoju dece u ranom detinjstvu koji je Vlada Srbije sačinila u saradnji sa UNICEFOM, a koji je zasnovan na Konvenciji o pravima deteta, Ciljevima održivog razvoja i najboljim interesima za svako dete posebno je značajan prvi podrška roditeljstvu. Izdvajanje ovog prioriteta bazirano je na činjenici da je podrška dobrobiti deteta jedan od najvažnijih ciljeva predškolskog vaspitanja i obrazovanja i da je ostvariv samo onda kada porodica može na adekvatan način da oblikuje sopstvene životne okolnosti. Osim toga takozvani model F-reči, utemeljen na odrednicama Međunarodne klasifikacije funkcionisanja, invalidnosti i zdravlja, vidi porodicu kao centralni "kontekstualni" činilac razvoja, koji ima najbolji potencijal za pružanje fizičke i emocionalne bezbednosti deteta i čija dobrobit treba da bude primarni cilj uključivanja u programe rane intervencije i obezbeđivanja usluga. Iako je rad sa porodicom, ključni činilic pozitivnih ishoda rane intervencije, dosadašnja praksa u ovom segmentu rada može da se opiše kao dugo putovanje od pristupa usmerenog na stručnjake koji donose odluke i sprovodi tretman, do pristupa u čijem fokusu je porodica Veštine uspostavljanja saradničkog odnosa su za stručnjake, koji prihvataju model usmeren na porodicu još uvek velik izazov, jer je neophodno da se uloga donosioca odluka, "prepisivača saveta", zameni ulogom partnera, slušaoca, pomagača i konsultanta. ; Interest in the theory and practice of early intervention in Serbia, has intensified in the last ten years. In practice, various forms of work with children with disabilities at an early age have long been represented, whereas theoretical shaping of knowledge and systematic approach to early intervention seen through state-decision making, inclusion of contents from this area in university programmes for educating defectologist, are of the more recent date. The aim of this paper is to point out the key changes and activities directed to development of national early intervention systems, with special reference to Serbia. Considering the six priorities contained in the document Call to Action: Support to children development in early childhood, created by Government of Serbia in cooperation with UNICEF, based on Convention on the rights of the child, Sustainable development goals and best interest for each child individually, the first one is especially important, parenting support. The selection of this priority is based on the fact that supporting the welfare of the child is one of the most important goals of preschool education and that it is achievable only in case when the family can adquately shape their own life circumstances. Besides, the so-called F-word model based on the International Classification of Functioning Disability and Health, recognizes the family as the central "contextual" factor, with best potential for providing physical and emotional security to the child, whose welfare should be the primary goal of inclusion in early intervention and service providing programmes. Although, the work with family is the key factor in positive outcomes of early intervention, current practice in this segment of work can be described as a long journey from and approach focused on decision-making and treatment professionals, to the family-oriented approach. Collaborative skills are still the great challenge for professionals who accept family-oriented model, as it is necessary to replace the role of decision-maker, "advice transcriber" with the role of partner, listener, assistant and consultant.

Ideja o značaju roditeljstva i njegovog uticaja na dečiji rast i razvoj, kao i razvoj društva u celini široko je prihvaćena i priznata, o čemu govore istraživanja iz ove oblasti, kao i sve veća pažnja i značaj koji se pridaje podršci roditeljima u Evropi i svetu. U zemljama Evropske unije oblast podrške roditeljima je godinama činila segment šireg političkog konteksta koji je sadržao intervencije i korektivne mere usmerene ka "rizičnim grupama" roditelja. U poslednje dve decenije, usled promena porodične politike u oblasti podrške roditeljima, sve više se govori o preventivnim aktivnostima koje se zasnivaju na konceptu ljudskog, odnosno društvenog kapitala. Teorija ljudskog kapitala pruža adekvatan okvir za razumevanje značaja investiranja u razvoj veština i znanja pojedinca kroz obrazovanje i podučavanje, insistirajući na odgovornosti za sopstveni status i napredak. U skladu sa tim, na podršku roditeljima se sve više gleda kao na značajnu socijalnu investiciju koja doprinosi dobrobitima dece, a roditeljske kompetencije se sagledavaju kao preduslov razvoja pojedinca i društva. Primenom analize sadržaja dokumenta – izveštaja Eurofonda i izveštaja Evropske komisije, da bismo stekli uvid u tendencije u okviru oblasti podrške roditeljima koja se razmatra sa stanovišta teorije ljudskog kapitala, sagledali smo elemente podrške i strukturu usluga, sferu politike i praktične primene u nekim zemljama EU. Integrisan pristup univerzalnim uslugama, raznovrsnost obima, organizacije, modeli usluga i finansiranje čine glavne odlike podrške roditeljima. Kritičkim sagledavanjem oblasti i postojećih tendencija, putem unapređivanja obrazovnih ishoda, definisanjem jedinstvenih kriterijuma kvaliteta i nacionalnih standarda moguće je unaprediti podršku roditeljima kako u kontekstu Evrope, tako i naše zemlje. ; The idea of importance of parenting and its impact on children's growth and development as well as on development of overall society, is widely accepted and acknowledged, as evidenced by the research in this field. It is also maintained by increasing attention and significance attached to support to parents, in Europe and worldwide. In the EU countries, the support to parents has been a part of a broader political context for years, with implied interventions and corrective measures directed at "at-risk groups" of parents. In the last two decades, due to changes in family policy in the field of support to parents, there has been an increasing talk of preventive activities based on the concept of human and social capital. Human capital theory provides a suitable framework for understanding the importance of investment into development of the individual's skills and knowledge through education and teaching, and insists on responsibilities for own status and progress. In this regard, the support to parents is increasingly seen as a significant social investment that contributes to wellbeing of children, while the parental competencies are seen as precondition for development of an individual and society. Using the content analysis of a document - the Eurofund report and the report of European Commission to gain the insight into trends in the field of support to parents observed from the standpoint of the human capital theory, we reflected on the elements of support and structure of services, political factors and practical use in some EU countries. Integrated approach to universal services, diversity of scope, organization, service models and financing are the main characteristics of support to parents. By critically reviewing the field and current trends, by improving educational outcomes, defining unique quality criteria and national standards, it is possible to improve support to parents both in Europe and our country. ; Zbornik rezimea / 24. Međunarodna naučna konferencija "Pedagoška istraživanja i školska praksa ; Book of abstracts / 24th International Scientific Conference "Educational Research and School Practice"