Rada Bezpieczeństwa ONZ wydała na przestrzeni ostatnich piętnastu lat kilka rezolucji dotyczących roli kobiet w zapobieganiu konfliktom oraz budowaniu pokoju. Pierwszą i przełomową była rezolucja 1325 (2000), w której podkreślono istotne znaczenie równego i pełnego uczestnictwa kobiet w zapobieganiu i rozwiązywaniu konfliktów, budowaniu i utrzymaniu pokoju. Udział kobiet w negocjacjach pokojowych czy szerzej działaniach na rzecz pokoju i bezpieczeństwa jest istotny m.in. dlatego, że istnieje o 35% większa szansa, że porozumienia pokojowe wynegocjowane z udziałem kobiet potrwają co najmniej 15 lat. Artykuł skupia się na instrumentach Rady Bezpieczeństwa ONZ w zakresie zapewnienia większego udziału kobiet w utrzymaniu pokoju i bezpieczeństwa oraz rezultatach wdrażania tych instrumentów. ; The UN Security Council issued several resolutions over the last fifteen years regarding the role of women in conflict prevention and peacebuilding. Resolution 1325 (2000) came first and marked a watershed stressing the importance of equal and full participation of women in the prevention and resolution of conflicts and building and maintaining peace. The participation of women in peace negotiations or broader activities for peace and security is important, among other things, because there is a 35% greater chance that peace agreements negotiated by women will last at least 15 years. The article focuses on the UN Security Council instruments to ensure greater participation of women in maintaining peace and security and the results of mplementing these instruments.
Rada Bezpieczeństwa ONZ wydała na przestrzeni ostatnich piętnastu lat kilka rezolucji dotyczących roli kobiet w zapobieganiu konfliktom oraz budowaniu pokoju. Pierwszą i przełomową była rezolucja 1325 (2000), w której podkreślono istotne znaczenie równego i pełnego uczestnictwa kobiet w zapobieganiu i rozwiązywaniu konfliktów, budowaniu i utrzymaniu pokoju. Udział kobiet w negocjacjach pokojowych czy szerzej działaniach na rzecz pokoju i bezpieczeństwa jest istotny m.in. dlatego, że istnieje o 35% większa szansa, że porozumienia pokojowe wynegocjowane z udziałem kobiet potrwają co najmniej 15 lat. Artykuł skupia się na instrumentach Rady Bezpieczeństwa ONZ w zakresie zapewnienia większego udziału kobiet w utrzymaniu pokoju i bezpieczeństwa oraz rezultatach wdrażania tych instrumentów. ; The UN Security Council issued several resolutions over the last fifteen years regarding the role of women in conflict prevention and peacebuilding. Resolution 1325 (2000) came first and marked a watershed stressing the importance of equal and full participation of women in the prevention and resolution of conflicts and building and maintaining peace. The participation of women in peace negotiations or broader ac-tivities for peace and security is important, among other things, because there is a 35% greater chance that peace agreements negotiated by women will last at least 15 years. The article focuses on the UN Security Council instruments to ensure greater partici-pation of women in maintaining peace and security and the results of implementing these instruments.
The article presents the political, social, ethnical and economic situation in Bosnia-Herzegovina 15 years after the signing of the General Framework Agreement for Peace in Bosnia-Herzegovina. The agreement offi cially fi nished the war in this country. The goal of this article is to describe the complexity of the internal situation and the problems of the construction of a stable and independent state. The article discusses an extremely complicated political system, that was imposed in the peace agreement, which alongside with different political businesses of three constitutional nations is leading to the decision-making paralysis and makes stable ruling is making impossible. The role of the High Representative UN/EU was also described. The role is to coordinate the activity of international community and is indeed exercising the sovereign power in the state contributing to therecognition that Bosnia, although is an independent and sovereign state, actually became an international protectorate. Various opinions about the effectiveness of the High Representative and the legitimacy of taken actions were presented. The fact that (between 1992–2004) NATO forces (executing military missions) and (from 2004) European forces (executing civil-military missions) stationed in Bosnia-Herzegovina is not without meaning. The author is also paying attention to the fact that a complicated and strained ethnic situation is a source of stagnation in BiH and individual constitutional nations have completely different expectations and political businesses which is making impossible to form a civil nation (national) and is still jeopardizing the state's territorial integrity.
An American model of peace in the Middle East, which evolved from Kissinger's 'little steps' to the separatist agreements of Camp David, was to serve the purpose of regulating the Arab-Israeli conflict and strengthening Washington's influence. In the address delivered on January 23, 1980 (that provided the foundation for the so called 'J. Carter doctrine') the US President said that every "attempt by any outside force to gain control of the Persian Gulf region will be regarded as an assault on the vital interests of the United States of America" and thus it "will be repelled by any means necessary, including military force". The abandonment of the Nasserian tradition did not help A. Sadat to win supporters in internal matters. The protest of Nasserists and the Association of Muslim Brothers against the reconciliation with Israel resulted in a tragic attack against the Egyptian president. A. Sadat's death on October 6, 1981 was a blow for the advocates of the peace process. Whether to continue the separatist policy towards Israel or not was up to the will of the new political authorities in Egypt. ; An American model of peace in the Middle East, which evolved from Kissinger's 'little steps' to the separatist agreements of Camp David, was to serve the purpose of regulating the Arab-Israeli conflict and strengthening Washington's influence. In the address delivered on January 23, 1980 (that provided the foundation for the so called 'J. Carter doctrine') the US President said that every "attempt by any outside force to gain control of the Persian Gulf region will be regarded as an assault on the vital interests of the United States of America" and thus it "will be repelled by any means necessary, including military force". The abandonment of the Nasserian tradition did not help A. Sadat to win supporters in internal matters. The protest of Nasserists and the Association of Muslim Brothers against the reconciliation with Israel resulted in a tragic attack against the Egyptian president. A. Sadat's death on October 6, 1981 was a blow for the advocates of the peace process. Whether to continue the separatist policy towards Israel or not was up to the will of the new political authorities in Egypt.
Mediation is proving to be an effective way to manage conflicts in aconstructive way. But mediation not only helps to solve specific problems, because its potential encompasses aspects of greater complexity. Thus, mediation helps us to know ourselves better, to better understand others, and to use what we have learned to better manage future conflict situations. In asociety where there is no culture of agreement and where there is no education in the field of emotions, mediation becomes an adequate and effective tool to resolve conflicts in apeaceful and constructive manner. On the other hand, mediation allows the parties to take responsibility for the resolution of their own conflict, to be active agents in the process. The greater the citizens' participation in the different decision making processes, the more democratic asociety will be. That is why, in the restoration of social peace, citizenship should play arole as an active agent, and mediation is asuitable instrument for this purpose because the individuals in conflict find the way to solve it without third party impositions. ; Mediation is proving to be an effective way to manage conflicts in aconstructive way. But mediation not only helps to solve specific problems, because its potential encompasses aspects of greater complexity. Thus, mediation helps us to know ourselves better, to better understand others, and to use what we have learned to better manage future conflict situations. In asociety where there is no culture of agreement and where there is no education in the field of emotions, mediation becomes an adequate and effective tool to resolve conflicts in apeaceful and constructive manner. On the other hand, mediation allows the parties to take responsibility for the resolution of their own conflict, to be active agents in the process. The greater the citizens' participation in the different decision making processes, the more democratic asociety will be. That is why, in the restoration of social peace, citizenship should play arole as an active agent, and mediation is asuitable instrument for this purpose because the individuals in conflict find the way to solve it without third party impositions.
It is assumed that on 16 February 2001, Albanians started fighting for their rights in Macedonia with the use of force. On that day armed groups attacked Macedonian police stations in the village of Tanuševci near Tetov. The clashes of various intensity lasted until major amendments to Macedonian constitution were adopted in November 2001.In the first stage of fighting (until May 2001), the Macedonians attempted to disarm the Albanian rebels and destroy the weapons which they had accumulated. This proved difficult because of the support which the latter had in Kosovo and the Prešev Valley, and the guerrilla strategy that they had developed earlier in Kosovo and now adopted. What is more, the Macedonian military actions were slowed down by Americans with the intention of limiting the number of casualties. In April, EU members and the US managed to establish a wide coalition.The major political parties of the country, both governing and oppositional (Macedonian and Albanian) decided to start negotiations concerning the conditions of the future peace treaty - that is, concessions for Albanians living in Macedonia and awarding them more rights. At the same time, the US and members of the EU states opposed the introduction of martial law in the country in order to deal with Albanian rebels by force.The leaders of Albanian parties in Macedonia and the main leaders of the Albanian revolution signed the Prizren Agreement, which was to provide a new plain for the future peace negotiations. Boris Trajkovski, the President of Macedonia, largely agreed with US and UE politics, but for the Prime Minister, his environment and most prominent Macedonian intellectuals - with Georgi Efremov, the President of MANU - the only solution was the division of the Macedonian territory and exchange of their minority groups. The representatives of the EU and US opposed such actions and emphasised that preserving the territorial integrity of Macedonia was absolutely crucial. ; It is assumed that on 16 February 2001, Albanians started fighting for their rights in Macedonia with the use of force. On that day armed groups attacked Macedonian police stations in the village of Tanuševci near Tetov. The clashes of various intensity lasted until major amendments to Macedonian constitution were adopted in November 2001.In the first stage of fighting (until May 2001), the Macedonians attempted to disarm the Albanian rebels and destroy the weapons which they had accumulated. This proved difficult because of the support which the latter had in Kosovo and the Prešev Valley, and the guerrilla strategy that they had developed earlier in Kosovo and now adopted. What is more, the Macedonian military actions were slowed down by Americans with the intention of limiting the number of casualties. In April, EU members and the US managed to establish a wide coalition.The major political parties of the country, both governing and oppositional (Macedonian and Albanian) decided to start negotiations concerning the conditions of the future peace treaty - that is, concessions for Albanians living in Macedonia and awarding them more rights. At the same time, the US and members of the EU states opposed the introduction of martial law in the country in order to deal with Albanian rebels by force.The leaders of Albanian parties in Macedonia and the main leaders of the Albanian revolution signed the Prizren Agreement, which was to provide a new plain for the future peace negotiations. Boris Trajkovski, the President of Macedonia, largely agreed with US and UE politics, but for the Prime Minister, his environment and most prominent Macedonian intellectuals - with Georgi Efremov, the President of MANU - the only solution was the division of the Macedonian territory and exchange of their minority groups. The representatives of the EU and US opposed such actions and emphasised that preserving the territorial integrity of Macedonia was absolutely crucial.
Celem poniższego opracowania jest syntetyczne przedstawienie zaangażowania Unii Europejskiej w rozwiązanie konfl iktu izraelsko-palestyńskiego. Rok 2018 jest dobrym momentem na podsumowanie roli Unii Europejskiej oraz innych aktorów regionalnych i międzynarodowych w rozwiązaniu kwestii palestyńskiej. Obecnie mija 25 lat od podpisania porozumienia z Oslo i 30 lat od deklaracji niepodległości ogłoszonej przez Organizację Wyzwolenia Palestyny. Z kolei w 2017 r. minęło 50 lat od zajęcia przez Izrael Strefy Gazy oraz Zachodniego Brzegu Jordanu. W artykule autorka zdecydowała się przyjąć tezę, iż konfl ikt izraelsko-palestyński stanowi jedno z głównych wyzwań dla polityki zagranicznej UE oraz jest nieodłączną cechą regionalnego układu sił i bez jego uregulowania nie można myśleć o trwałym pokoju na Bliskim Wschodzie86. Implikacje konfl iktu dla Unii Europejskiej są wielowymiarowe oraz dotyczą bezpieczeństwa, dialogu politycznego, kwestii gospodarczych i społecznych. Mają również wpływ na całościową politykę prowadzoną przez Unię wobec regionu śródziemnomorskiego. Powyższe zagadnienie stanowi ponadto ważny przyczynek do pogłębienia badań nad ewolucją Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa Unii. Artykuł podzielony jest na pięć części. Pierwsza przedstawia źródło, ewolucję oraz poszczególne etapy konfl iktu od końca drugiej wojny światowej. W drugiej części wskazane zostały implikacje zapisów porozumienia z Oslo dla procesu negocjacji pokojowych. W trzeciej zawarto zidentyfi kowane najważniejsze problemy, które uniemożliwiają osiągnięcie trwałego pokoju między Izraelem a Palestyną. W czwartej części przedstawiono stanowisko Unii Europejskiej wobec konfl iktu i rozwiązania dwupaństwowego oraz współpracy dwustronnej z Izraelem i Palestyną. Ostatnia, piąta część stanowi omówienie problemów związanych z zaangażowaniem Unii Europejskiej na rzecz zakończenia konfl iktu. Analiza przeprowadzona w niniejszym artykule oparta została na zróżnicowanych źródłach i literaturze przedmiotu, w szczególności z lat 2015–2018 oraz badaniach własnych autorki. W opracowaniu zastosowano ujęcie krytyczne i problemowe, uwzględniające zachowanie podstawowych aktorów, ważnych z punktu widzenia omawianego tematu oraz wykorzystano następujące metody badawcze: czynnikową, instytucjonalno-prawną, analizy zawartości oraz elementy metody decyzyjnej. ; The aim of the article is to present the European Union's commitment to resolve the Israeli-Palestinian confl ict. 2018 is a good time to take stock of the role of the European Union and other regional and international actors in resolving the Palestinian issue. Currently, it is 25 years since the signing of the Oslo Agreement, 30 years after the declaration of independence announced by the PLO. A year earlier, 50 years have passed since Israel seized the Gaza Strip and the West Bank. The article assumes the thesis that the Israeli-Palestinian confl ict is one of the main challenges for the EU's foreign policy, is an inherent feature of the regional balance of power and without its regulation it is impossible to think about a lasting peace in the Middle East. Its implications are multidimensional and concern security, political dialogue, economic and social issues. The confl ict also has an impact on the overall policy pursued by the Union towards the Mediterranean. The article is divided into fi ve parts. The fi rst presents the source, evolution and individual stages of the confl ict from the end of the Second World War. In the second part, the implications of the provisions of the Oslo Agreement for the negotiation process were indicated. The third identifi es the most important problems that prevent a lasting peace between Israel and Palestine. In the fourth part author shows the position of the European Union towards the confl ict and a two-state solution, and bilateral cooperation with Israel and Palestine. The fi fth part discusses the problems related to the involvement of the European Union in ending the conflict. The analysis carried out in this article is based on diversified sources, literature on the subject, in particular from 2015–2018, and the author's own research. The study uses a critical, problematic approach, taking into account the behavior of the basic actors, important from the point of view of the discussed topic, and the following research methods were used: factor analysis, institutional and legal, content analysis and elements of the decision method.
Power has been one of the key issues in the study of international relations since the famous words of Hans Morgentau that in world politics power is pitted against power for supremacy and survival. The attention given to its analysis within the last 65 years has been a product of such as Morthenthau's understandings of power which see it as the most important causal force in state interactions. However, despite the amount of research on the subject, there is little agreement among scholars as to what it is and where does it come.The author briefly examines various views on the determinants of power starting from a classical realist and strictly actor-based one to a dualist approach which emphasizes the importance of international structure. He finds that all share a similar idea that power — to some extent — comes from the material capabilities of states (material determinants). Building upon previous research conducted on the validity of the democratic peace theory he then argues that it may also stem from the political system of the state (systemic determinants).Subsequently the author analyzes the significance of various material and systemic power determinants to war outcomes using nine diff erent non-linear econometric models (polynomial logit) composed of various sets of variables relating to power determinants. He then examines the degree to which particular models explain war outcomes of interstate military conflicts between 1816 and 1991 and which of the variables seem statistically significant.The results clearly show that neither the advantage in military personnel numbers, nor in the amount of money spent on arms influences the state's chances of victory. In the case of the total value of imports the findings are similar. On the other hand the value of the states exports, as well as certain systemic parameters such as competitiveness and openness of executive recruitment and executive constraints prove to be of statistical importance.
Power has been one of the key issues in the study of international relations since the famous words of Hans Morgentau that in world politics power is pitted against power for supremacy and survival. The attention given to its analysis within the last 65 years has been a product of such as Morthenthau's understandings of power which see it as the most important causal force in state interactions. However, despite the amount of research on the subject, there is little agreement among scholars as to what it is and where does it come.The author briefly examines various views on the determinants of power starting from a classical realist and strictly actor-based one to a dualist approach which emphasizes the importance of international structure. He finds that all share a similar idea that power — to some extent — comes from the material capabilities of states (material determinants). Building upon previous research conducted on the validity of the democratic peace theory he then argues that it may also stem from the political system of the state (systemic determinants).Subsequently the author analyzes the significance of various material and systemic power determinants to war outcomes using nine diff erent non-linear econometric models (polynomial logit) composed of various sets of variables relating to power determinants. He then examines the degree to which particular models explain war outcomes of interstate military conflicts between 1816 and 1991 and which of the variables seem statistically significant.The results clearly show that neither the advantage in military personnel numbers, nor in the amount of money spent on arms influences the state's chances of victory. In the case of the total value of imports the findings are similar. On the other hand the value of the states exports, as well as certain systemic parameters such as competitiveness and openness of executive recruitment and executive constraints prove to be of statistical importance.
Spór o granicę austriacko-węgierską przy Morskim Oko był po rozbiorowym rabunku (1772 r.) kontynuacją ciągnącego się od XVI w. konfliktu granicznego między Królestwem Polskim a Węgrami. Próby ugodowego ustalenia granicy nie przyniosły przez niemal cały XIX w. efektu. W 1879 r. majątek graniczny po stronie węgierskiej (Jaworzyna) kupił pruski książę Chrystian Hohenlohe i podjął działania w celu zajęcia spornego terytorium. Jednak gdy hrabia Władysław Zamoyski w 1889 r. kupił w Galicji dobra (Zakopane) położone z drugiej strony spornego obszaru, zdecydowanie przeciwstawił się roszczeniom pruskiego magnata. Konflikt o własność prywatną (konflikt prawa cywilnego) eskalował w postaci sąsiedzkich gwałtów i trafiał przed sądy, jednak ich orzeczenia, bez ustalenia przynależności politycznej (państwowej) spornego terytorium, nie mogły wiązać zwaśnionych stron. Wobec zagrożenia bezpieczeństwa i spokoju na granicy austriacko-węgierskiej (doszło nawet do grożenia przez żandarmów węgierskich urzędnikom sądowym Galicji bronią palną) rządy w Wiedniu i Budapeszcie doszły do porozumienia, ustalając poufnie linię podziału. Ponieważ uznano, że publiczne ujawnienie rządowego kompromisu, wiążące się z przyznaniem do wzajemnych ustępstw obu stron, zostanie wykorzystane w walce politycznej zarówno w Austrii, jak i na Węgrzech, postanowiono zrzucić odpowiedzialność za kompromis na międzynarodowy sąd polubowny. W artykule autor przedstawia rozwiązania oraz instrumenty polityczne i prawne, do których sięgnęły władze obu państw, by zapewnić taki wyrok sądu rozjemczego, który realizowałby wcześniej przyjęte międzyrządowe porozumienie, a równocześnie przenosiłby na trybunał odium za dokonane ustępstwa. ; The dispute over the Austro-Hungarian border at Morskie Oko was, after the predatory partition of Poland in 1772, a continuation of a border conflict between the Kingdom of Poland and Hungary which started in the 16th century. The attempts to amicably delineate the border did not yield any results for the majority of the 19th century. In 1879, Christian Hohenlohe, a Prussian Prince, bought a border estate situated on the Hungarian side (a village called Jaworzyna) and he subsequently took steps with a view to seize the disputed territory. However, Count Władysław Zamoyski purchased lands in Galicia (Zakopane), located on the other side of the border, in 1889 and then he firmly resisted the claims of the Prussian magnate. The conflict concerning private property (a civil law conflict) continued to escalate and resulted in violence in the area and ended up in courts afterwards. However, without determining the political (state) affiliation of the disputed territory, no decisions made by the courts could be binding for the feuding parties. In the face of danger to safety and peace at the Austro-Hungarian border (there were even threats aimed at Galician court clerks with the use of firearms by Hungarian gendarmes), the governments in Vienna and Budapest came to a covert agreement and delineated a demarcation line. It was deemed that public disclosure of the compromise as well as of the concessions made by both parties would be used in political conflicts in both countries. As a consequence, it was decided that the blame should be put on the international arbitral tribunal. The paper presents solutions as well as the legal and political instruments used by both governments in order to secure such a court decision which would implement the international agreement they had previously reached and, at the same time, it would allow to lay the blame for the concessions on the tribunal.
When the Constitution was ratified on May 3, 1791, establishing good relations with Russia was the most important issue for the security of the Commonwealth. As leaders of the Great Diet noticed that prosperous situation in the Polish-Lithuanian state's international relations was ending, they suggested Stanisław August to turn to Russia. Because of their initiative, the king introduced several members of the St. Petersburg court to the Guardians of the Laws. Yet, it did not reorient Polish foreign policy. Having strengthened his position, Stanisław August was delaying direct talks with the empress. He was convinced, that to avoid Russian intervention in the Commonwealth's internal affairs, one should not provoke Russians and appease any internal conflicts. That assumption turned to be wrong, though. Contrary to the views of the vast majority of Polish historians, who believed that Russian intervention in Poland was predetermined, the St. Petersburg court was divided, when it came to the policy on the Polish-Lithuanian state. Some advisers of Catherine II believed, that without a final agreement with German courts, one should not start a war with the Commonwealth, because it would be hard, long-lasting and costly. Yet, views of Polish malcontents and empress's favorite, Platon A. Zubov, were taken into account, and a military operation was launched, without looking at Vienna and Berlin's position. A passive diplomacy turned out to be a fatal mistake of the Polish king and his advisers. The concept of a limited warfare was equally wrong. The weak resistance of the Polish army strengthened the position of the empress's favorite. When Stanisław August's letter to Catherine II arrived at St. Petersburg, already in the course of war, at the Russian court a group of war opponents took a final attempt to stop hostilities, and start negotiations with the Commonwealth's ruler. However, successes of empress's troops, that rapidly moved towards Warsaw after the withdrawing Poles, favored supporters of an armed intervention. The king and his advisers ceased to believe in the possibility of victory too soon, and capitulated at the time, when there was still a chance to continue the war, a prolongation of which by several weeks might have prompted the empress to start peace negotiations. It was a great political mistake, which turned out to be the beginning of the end of the First Republic. ; Po uchwaleniu Konstytucji 3 maja ułożenie stosunków z Rosją było najważniejszą kwestią z punktu widzenia bezpieczeństwa Rzeczypospolitej. Widząc wygasanie pomyślnej dla państwa polsko-litewskiego koniunktury w stosunkach międzynarodowych, przywódcy Sejmu Wielkiego zasugerowali Stanisławowi Augustowi dokonanie zwrotu ku Rosji. To z ich inicjatywy król wprowadził do Straży Praw kilku stronników dworu petersburskiego. Nie pociągnęło to jednak za sobą reorientacji polskiej polityki zagranicznej. Umocniwszy swoją pozycję, Stanisław August zwlekał z nawiązaniem bezpośrednich rozmów z cesarzową. Był przekonany, że wystarczy nie prowokować Rosjan i łagodzić wszelkie konflikty wewnętrzne, żeby uniknąć rosyjskiej interwencji w wewnętrzne sprawy Rzeczypospolitej. Założenie to okazało się błędne. Wbrew twierdzeniu ogromnej większości historyków polskich, którzy uważali, że rosyjska interwencja w Polsce była z góry przesądzona, na dworze petersburskim do ostatniej chwili trwały spory i dyskusje dotyczące kształtu polityki wobec państwa polsko-litewskiego. Część doradców Katarzyny II była zdania, że bez ostatecznego porozumienia z dworami niemieckimi nie należy zaczynać wojny z Rzecząpospolitą, gdyż będzie ona ciężka, długotrwała i kosztowna. Namowy polskich malkontentów sprawiły jednak, że ostatecznie zwyciężyła, lansowana przez faworyta cesarzowej – Płatona A. Zubowa, koncepcja rozpoczęcia działań zbrojnych bez oglądania się na stanowisko Wiednia i Berlina. Bierność dyplomatyczna okazała się fatalnym błędem polskiego króla i jego doradców. Równie błędna była koncepcja prowadzenia wojny w ograniczonym tylko zakresie. Słaby opór polskich armii umacniał bowiem pozycję faworyta cesarzowej. Już w trakcie działań wojennych, po nadejściu do Petersburga listu Stanisława Augusta do Katarzyny II, grupa przeciwników wojny na dworze rosyjskim podjęła ostatnią próbę przerwania działań zbrojnych i rozpoczęcia rozmów z władcą Rzeczypospolitej. Sukcesy wojsk cesarzowej, które w ślad za wycofującymi się Polakami zmierzały szybko w kierunku Warszawy działały jednak na korzyść zwolenników zbrojnej interwencji. Król i jego doradcy zbyt szybko przestali wierzyć w możliwość odniesienia zwycięstwa i skapitulowali w chwili, kiedy wciąż istniały szanse na kontynuowanie wojny, której przedłużenie o kilka tygodni mogło skłonić cesarzową do wyrażenia zgody na rozpoczęcie negocjacji pokojowych. Był to fatalny błąd polityczny, który okazał się w konsekwencji początkiem końca pierwszej Rzeczypospolitej.
Autorka tekstu koncentruje, zwraca uwagę Czytelnika na problemie fundamentalnym dla kondycji Europy i stanu bezpieczeństwa świata XXI wieku, w którym mechanizmy – do niedawna stabilizujące relacje międzynarodowe na różnych poziomach systemu międzynarodowego – zostały rozregulowane. Swoista "apolarność" systemu międzynarodowego z jakim jesteśmy konfrontowani niepokoi, rodzi pytania i dylematy co do przyszłości, kierunków zmian i mechanizmów potrzebnych do "poradzenia" sobie z rzeczywistością radykalnie różną od tej w jakiej przynajmniej od półwiecza – z lepszym lub gorszym bilansem strat i zysków – zwykliśmy funkcjonować. Wysoki stopień niepewności co do kierunków zmian, zasad jakie w tej niepewnej i niedookreślonej rzeczywistości zdominują myślenie o bezpieczeństwie i stabilizacji, o ładzie międzynarodowym wymusza pytania o kształt ładu światowego, jego możliwe projekcje oraz dylematy z jakimi trzeba się zmierzyć, aby jego ostateczny kształt stanowił silne "oparcie" dla bezpieczeństwa europejskiego. Na dzisiaj takiego projektu nie ma, podobnie jak uderzający jest brak wizji ładu, który odzwierciedlałby "adekwatne" oczekiwania, marzenia i racje Europy oraz innych regionów świata, ich mieszkańców, elit politycznych. Przyjmuję hipotetycznie, iż "ład"/"porządek" europejski w jakim tkwi kontynent jawi się bardziej jako oksymoron, w rodzaju "nieuporządkowanego" porządku europejskiego, "chaotycznego ładu" lub – co wydaje się brzmieć nieco optymistyczniej – "stan" przed uporządkowaniem elementów świata. Jest to jednak wciąż nośnik rozwiązań bardziej zorientowanych do wnętrza kontynentu i jego "wątpliwej" spójności aniżeli do systemu międzynarodowego. Co więcej proponowane rozwiązania zdają się trwać "…w zawieszeniu między przeszłością, którą pragnie przezwyciężyć, a przyszłością której jeszcze nie zdefiniowała" (Kissinger, 2016, s. 95). Przekroczenie tego progu jest niezbędne. Wymaga jednak, aby Europejczycy odpowiedzieli sobie na ponadczasowe pytanie: "ile jedności jest potrzebne i jak dużą różnorodność kulturowo-cywilizacyjną jest w stanie zaakceptować (tolerować) społeczność międzynarodowa (i rządy), aby porozumienie zapewniające pokój na kolejne stulecia przestało być efemerydą" (Kissinger, 2016, s. 95). Elementem ważnym w zaprezentowanej narracji jest próba uporządkowania istoty i sensu pojęciowego takich konstrukcji jak "ład", "porządek", "chaos", semiotycznie nieostrych a przez to wieloznacznych. To istotny zabieg analityczny. Czytelne i kluczowe dla wywodu pojęcia konkretyzują przedmiot badań, treść badanych zjawisk i procesów oraz ich funkcje, a przez to umożliwiają budowanie rozwiązań, które łączą różne racje, interesy, oczekiwania. ; The author draws the readers' attention to what is fundamental from the point of view of the disorder the world has found itself in in the 21st century, namely the current dismantling of the mechanisms that have hitherto stabilized international relations at the level of the global system, as well as its varied subsystems. The peculiar "apolarity" of this system is disturbing, it makes us feel threatened, raises questions and poses dilemmas with regard to the future, the directions in which changes are heading, and the mechanisms needed to "cope" with a reality radically different from the one we have functioned in for at least fifty years, with a better or worse balance of loss and profit. A high degree of uncertainty as to the directions of changes and the principles that will dominate thinking about security and stability, and international order, in this uncertain, undefined reality invites questions about the design of the global order, and the dilemmas that must be resolved for such an order to ensure robust "support" for the European order. There is no such design, nor is there a vision of the European order which would reflect the "relevant" expectations, dreams and arguments of other regions of the world, their inhabitants, and political elites. At present, a "European order" appears to be an oxymoron, something along the lines of "a disorderly European order", "a chaotic order" or, a little more optimistically, "a state before ordering the elements of the world," a vehicle of the solutions addressed to the interior of Europe and its "dubious" coherence rather than to the international system. The author presents a narrative based on the assumption that Europe does not have such a vision. What is more, the continent appears to be "suspended between a past it seeks to overcome and a future it has not yet defined" (Kissinger, 2016, s. 95). In order to move on, Europeans have to answer the timeless question of how much unity is required and how much cultural and civilizational variety is the international community (and the governments) able to accept (tolerate) in order for the agreement that will ensure peace for centuries to become more than ephemeral? A significant element of this narrative involves an attempt at arranging such concepts as "order," "orderliness" and "chaos," which are semantically vague, and therefore ambiguous. This is an important analytical measure, because clarifying the notions which are of key importance for these considerations concretizes the object of research, the content of investigated phenomena and their functions.
Autorka tekstu koncentruje, zwraca uwagę Czytelnika na problemie fundamentalnym dla kondycji Europy i stanu bezpieczeństwa świata XXI wieku, w którym mechanizmy – do niedawna stabilizujące relacje międzynarodowe na różnych poziomach systemu międzynarodowego – zostały rozregulowane. Swoista "apolarność" systemu międzynarodowego z jakim jesteśmy konfrontowani niepokoi, rodzi pytania i dylematy co do przyszłości, kierunków zmian i mechanizmów potrzebnych do "poradzenia" sobie z rzeczywistością radykalnie różną od tej w jakiej przynajmniej od półwiecza – z lepszym lub gorszym bilansem strat i zysków – zwykliśmy funkcjonować. Wysoki stopień niepewności co do kierunków zmian, zasad jakie w tej niepewnej i niedookreślonej rzeczywistości zdominują myślenie o bezpieczeństwie i stabilizacji, o ładzie międzynarodowym wymusza pytania o kształt ładu światowego, jego możliwe projekcje oraz dylematy z jakimi trzeba się zmierzyć, aby jego ostateczny kształt stanowił silne "oparcie" dla bezpieczeństwa europejskiego. Na dzisiaj takiego projektu nie ma, podobnie jak uderzający jest brak wizji ładu, który odzwierciedlałby "adekwatne" oczekiwania, marzenia i racje Europy oraz innych regionów świata, ich mieszkańców, elit politycznych. Przyjmuję hipotetycznie, iż "ład"/"porządek" europejski w jakim tkwi kontynent jawi się bardziej jako oksymoron, w rodzaju "nieuporządkowanego" porządku europejskiego, "chaotycznego ładu" lub – co wydaje się brzmieć nieco optymistyczniej – "stan" przed uporządkowaniem elementów świata. Jest to jednak wciąż nośnik rozwiązań bardziej zorientowanych do wnętrza kontynentu i jego "wątpliwej" spójności aniżeli do systemu międzynarodowego. Co więcej proponowane rozwiązania zdają się trwać "…w zawieszeniu między przeszłością, którą pragnie przezwyciężyć, a przyszłością której jeszcze nie zdefiniowała" (Kissinger, 2016, s. 95). Przekroczenie tego progu jest niezbędne. Wymaga jednak, aby Europejczycy odpowiedzieli sobie na ponadczasowe pytanie: "ile jedności jest potrzebne i jak dużą różnorodność kulturowo-cywilizacyjną jest w stanie zaakceptować (tolerować) społeczność międzynarodowa (i rządy), aby porozumienie zapewniające pokój na kolejne stulecia przestało być efemerydą" (Kissinger, 2016, s. 95). Elementem ważnym w zaprezentowanej narracji jest próba uporządkowania istoty i sensu pojęciowego takich konstrukcji jak "ład", "porządek", "chaos", semiotycznie nieostrych a przez to wieloznacznych. To istotny zabieg analityczny. Czytelne i kluczowe dla wywodu pojęcia konkretyzują przedmiot badań, treść badanych zjawisk i procesów oraz ich funkcje, a przez to umożliwiają budowanie rozwiązań, które łączą różne racje, interesy, oczekiwania. ; The author draws the readers' attention to what is fundamental from the point of view of the disorder the world has found itself in in the 21st century, namely the current dismantling of the mechanisms that have hitherto stabilized international relations at the level of the global system, as well as its varied subsystems. The peculiar "apolarity" of this system is disturbing, it makes us feel threatened, raises questions and poses dilemmas with regard to the future, the directions in which changes are heading, and the mechanisms needed to "cope" with a reality radically different from the one we have functioned in for at least fifty years, with a better or worse balance of loss and profit. A high degree of uncertainty as to the directions of changes and the principles that will dominate thinking about security and stability, and international order, in this uncertain, undefined reality invites questions about the design of the global order, and the dilemmas that must be resolved for such an order to ensure robust "support" for the European order. There is no such design, nor is there a vision of the European order which would reflect the "relevant" expectations, dreams and arguments of other regions of the world, their inhabitants, and political elites. At present, a "European order" appears to be an oxymoron, something along the lines of "a disorderly European order", "a chaotic order" or, a little more optimistically, "a state before ordering the elements of the world," a vehicle of the solutions addressed to the interior of Europe and its "dubious" coherence rather than to the international system. The author presents a narrative based on the assumption that Europe does not have such a vision. What is more, the continent appears to be "suspended between a past it seeks to overcome and a future it has not yet defined" (Kissinger, 2016, s. 95). In order to move on, Europeans have to answer the timeless question of how much unity is required and how much cultural and civilizational variety is the international community (and the governments) able to accept (tolerate) in order for the agreement that will ensure peace for centuries to become more than ephemeral? A significant element of this narrative involves an attempt at arranging such concepts as "order," "orderliness" and "chaos," which are semantically vague, and therefore ambiguous. This is an important analytical measure, because clarifying the notions which are of key importance for these considerations concretizes the object of research, the content of investigated phenomena and their functions.
Podobnie jak wydarzenia z 11 września 2001 r., tak również ataki terrorystyczne w Madrycie i Londynie oraz arabska wiosna wyznaczają nową cezurę w europejskim systemie bezpieczeństwa, zarówno tego wewnętrznego, jak i zewnętrznego. Opracowanie jest szczególnie istotne w kontekście potencjalnego rozszerzenia Unii o Turcję, tym samym zaś próbuje dać odpowiedź, czy UE jest zdolna do zapewnienia stabilności w swoim najbliższym sąsiedztwie. W dobie globalizacji XXI wieku kwestie te wymagają niewątpliwie głębszej analizy południowego sąsiedztwa Unii Europejskiej, jakim jest region Morza Śródziemnego w kontekście zwalczania terroryzmu, na który region Północnej Afryki jest wyjątkowo podatny. UE jest szczególnie zaangażowana w tym obszarze nie tylko ze względu na swoje bezpieczeństwo, lecz również z wielu historycznych, kulturowych i gospodarczych pobudek. W opracowaniu autor poddaje dokładniej analizie relacje między UE a regionem, omawia zagrożenia dla krajów Starego Kontynentu i krajów ościennych oraz przedstawia działania podejmowane przez Unię celem przeciwdziałania i zwalczania terroryzmu w regionie oraz próbuje nakreślić perspektywy dalszego Partnerstwa Śródziemnomorskiego w kontekście wydarzeń związanych z arabską wiosną. Autor przedstawia potencjalne zagrożenia w regionie oraz ich implikacje dla Europy oraz analizuje działania UE na rzecz zwalczania zjawiska radykalnych ruchów politycznych nierzadko znajdujących swoje ujście w terroryzmie, jako podstawowym narzędziu walki. Podstawową tezą opracowania jest stwierdzenie, iż wymiar bilateralnej współpracy pomiędzy zainteresowanymi krajami przynosi znacznie bardziej wymierne efekty aniżeli instytucjonalne podejście prezentowane przez UE. Opracowanie umożliwia czytelnikowi zapoznanie się z naturą stosunków gospodarczych UE-Maghreb i ich wagą, systematyzuje wiedzę na temat podjętych działań mających na celu zmniejszenie ryzyka zamachów terrorystycznych na obszarze UE, autor odpowiada na pytanie, czy relacje UE-Maghreb to "wymuszone małżeństwo", oraz omawia rolę UE wobec regionu po wybuchu arabskiej wiosny. ; The tense security environment caused by 9/11 and subsequent terrorist bombings in Madrid, London as well as recent events within so-called the Arab Spring had an impact on the overall issues related with the European Union internal and external security. The study of the EU's relations with its close neighbours is increasingly important in the wake of potential enlargement of the Union (aka Turkey) because it directly relates to the question whether the EU is able to foster peace and stability in its neighborhood. The article deals with matters such as the European Union counter-terrorism actions in its closest partners from North Africa. The study represents factors which determine relations between EU and Maghreb countries. The reader will be also familiarized with the threats imposing a pressure on the European dimension of security. It must be stated that since 2001, the nature of the European Union's external action in the Mediterranean, particularly with respect to North Africa, has undergone significant change. The normative objectives of the Euro-Mediterranean Partnership have been effectively replaced by the co-operation to combat a shared threat: transnational terrorism. Furthermore, for about a decade the European Union has imposed conditions on the delivery of financial aid to third countries in order to promote the economic, institutional and political reform which reflects the significance of those relations. The article's main argument is that the Euro-Mediterranean security cooperation is better understood if the relations are considered in a bilateral dimension, rather than multilateral. Nevertheless, the reader will be presented with multilateral activities in the fight against terrorism, such as MEDA JAI programs or FRONTEX activity, as well as bilateral agreements between selected countries. Finally, the study aims at answering three basic questions: how does the EU try to mitigate terrorist threats in the Mediterranean region; why does the phrase "forced marriage" describe relations between EU and Maghreb countries; what are the nearest future of these relations in the aftermath of the Arab Spring. ; События 11 сентября 2001 г., теракты в Мадриде и Лондоне, «арабская весна» определяют новую веху в европейской системе внутренней и внешней безопасности. Исследование представляет особенный интерес в связи с планируемым включение в состав ЕС Турции, поскольку автор пытается дать ответ на вопрос: сумеет ли ЕС обеспечить стабильность в своём ближайшем соседстве. В эпоху глобализации XXI века этот вопрос несомненно требует более глубокого анализа, прежде всего следует обратить внимание на проблемы борьбы с терроризмом в странах региона Средиземного моря и государствах Северной Африки. ЕС имеет в этом регионе не только интересы связанные с собственной безопасностью, но также много исторических, культурных и экономических связей. В статье дан подробный анализ отношений между ЕС и странами региона, обсуждены угрозы для стран старого континента и соседних государств, а также рассмотрены шаги ЕС, направленные на противодействие и борьбу с терроризмом в регионе и представлены перспективы Евро-средиземноморского партнёрства в контексте событий связанных с «арабской весной». Автор указывает на потенциальных угрозы в регионе, а также их влияние на Европу и анализирует действия ЕС направленные на противостояние радикальным политическим движениям, которые часто рассматривают терроризм, как основной инструмент борьбы. Основным тезисом статьи является утверждение, что билатеральное сотрудничество между заинтересованными странами приносит значительно более измеримые эффекты, чем институциональный подход всего ЕС. Статья предоставляет возможность читателю ознакомиться с сущностью и значением экономических отношений ЕС-Магриб, систематизирует знания по теме принятых действий направленных на сокращение риска проведения террористических актов на территории ЕС, рассматривает роль ЕС в отношении стран региона после начала арабской революции и отвечает на вопросы: являются ли отношения ЕС-Магриб «вынужденным браком»?
W roku 25-lecia przemian w wolności i demokracji chcę ogłosić: W Polsce zakończyła się właśnie transformacja systemowa! Dokonaliśmy gruntownych zmian, zmieniliśmy nawet epokę. Dlatego powinniśmy oficjalnie zamknąć okres transformacji i ogłosić czas państwa dojrzałej demokracji oraz okrzepłej gospodarki. Niech ten rok jubileuszowy będzie symboliczną cezurą pomiędzy etapem burzenia i budowania a etapem urządzania i rozwoju. Niech to będzie nowy złoty wiek Rzeczypospolitej! ; In the year of the 25th anniversary of the transformation of the political system and of the struggle for freedom and democracy in Poland I wish to announce the end of systemic change in our country! The transformation that we undertook and implemented has been thorough and radical, even epoch-making. Therefore, the time has now come to close the period of change officially and to present the Polish State as a mature democracy and with a fully-fledged economy. Let this jubilee year be a symbolic watershed between the previous phase of destruction and construction, and the current phase of establishment and development. Let it be from now on a golden age of the Republic of Poland!Today, twenty five years on, I would like us to look back at the road we have travelled and draw some conclusions; but first and foremost, I want us to look at the present and to look ahead to the future. From a historical perspective it must be recognised that we have achieved a lot in this time of transformation. There have been errors too, sometimes leading to injustice and social inequality. The overall outcome is nevertheless positive, even more so considering where and with what we started. I must admit that 25 year ago, the only wish I had was to open the door to freedom. I did not think what the first day after victory would bring. Maybe I was hoping our freedom would have drawers full of programmes. As it turned out later, we had to build everything from scratch. We were learning democracy and the free market at a practical level, and I must say we have succeeded quite well.Talking about transformations, the path to freedom, or the road we are taking now in a free Poland, we should not only recall the year 1989 and see it as the only cause of our present democracy and free market. The events of 1989 were important, but were neither the first nor the last element in the chain of events that had their origin much earlier. One cannot forget the dramatic events in Poznań in June 1956, December 1970 in Poland and other bids for freedom. These painful experiences instilled in us a strong conviction that the only way to follow was a wisely managed and peaceful struggle. This conviction was subsequently reinforced by the words of encouragement we received from Pope John Paul II and which we managed to turn into reality. These were the foundations on which both the Polish August of 80 and the Solidarity movement grew, not only as a trade union or a freedom movement, but as a philosophy underpinning our actions. This philosophy helped us to survive through the difficult times of the 1980s, a time whichshook the nation, and when Solidarity was greatly weakened. In 1988 and 1989 Solidarity had lost some of its momentum and no longer had the support of so many millions; yet it managed to bring us freedom when we eventually sat down at the Round Table. We achieved much more than the concessions won in the Round Table agreement foresaw – our prime minister in 1989 and our president elected in free elections in 1990 were the two elements that sealed the peaceful revolution. Therefore we must now, twenty five years later as we celebrate the Anniversary of 1989, remember every link in the chain of events that lead to freedom.I would like to see in this logic of the actual causes and effects, another phase of the historic battle for a better future, this time on a global scale. The first calls that Solidarity made for unity, consensus and collaboration in building a fair, safe and prosperous global world take on a particular dimension today, and the Polish experience of solidarity and dreams of freedom may now become a guideline for nations and peoples who in the contemporary world must still cope with enslavement and hopelessness, and here I mean, also our brother Ukrainians and many other nations. Further, it may also show the direction in which global civilisation should develop, and serve as lasting points of reference. This is what the world today lacks most. Neither we, as a civilisation, nor as a global world or individual nations, have so far been successful in identifying those values that would be universal for the whole of humanity, and to which we could refer irrespective of nationality, race or faith. Consequently, we stand helpless in the face of global crises or local conflicts, or even tend to forget that in this global world our neighbour's problems become our problems, too.What our civilisation needs is a catalogue of unquestionable values accepted by all, without exception, on which to build a world of peace and safety. It is important that we agree to build our world on universal values, among which I include solidarity as the foundation of social life in many areas: economy, work, global collaboration, social inequalities. Solidarity and wisely used freedom should be the values from which universal respect for human dignity, the freedom of speech and religion, or the right to justice and equality of opportunity should derive. And we must make sure that these rights are wisely and efficiently exercised in a spirit of solidarity, locally and globally.Let this Anniversary discussion on history be at the same time a call for a debate on the shape of the future. This is the responsibility of the generation of those who have fought for and won freedom, and those who now want to use it wisely. It is our common task to make sure that these historical and democratic achievements, and in particular the potential which we, Poles, still have, is not squandered. It is a task to make the best of the chance Poland has today to build a new golden age. We should also remember that historically it has been a very long time since Poland's geographical and political situation was so stable in terms of lasting security partnerships, economy and development, if it ever was. This is a foundation on which certainly much can be built today. And I shall always be there too, to welcome all who are interested and ready to join. Like twenty five years ago … Or even earlier.
