The article discusses current dilemmas of the European Union policy with regard to the development of competitive and low emission transport in the context of good governance principles. The first part discusses selected assumptions of the idea of public governance reflected in the EU transport policy. Then the current degree of development of the EU transport was assessed. The assessment of consequences of increased demand for transport confirmed the need to efficiently deliver on the strategy for the development of low emission transport. It is also stressed that the implementation of the assumptions of the public governance idea may be seen as an innovative solution in managing a complex network of ties and coordination of policies at different levels and support the shift towards low emission, circular economy model in transport. However, attention has been paid to the need to continue studies on the assessment of efficiency and effectiveness of good governance principles. ; Artykuł jest poświęcony prezentacji aktualnych dylematów polityki Unii Europejskiej dotyczących rozwoju konkurencyjnego i niskoemisyjnego transportu w kontekście realizacji zasad dobrego rządzenia (good governance). W pierwszej części artykułu omówiono wybrane założenia koncepcji współrządzenia (public governance), mające odzwierciedlenie w polityce transportowej Unii Europejskiej. Następnie dokonano oceny obecnego stanu rozwoju transportu Unii Europejskiej. Ocena konsekwencji wzrostu popytu na transport potwierdziła potrzebę efektywnej realizacji strategii na rzecz rozwoju niskoemisyjnego transportu. Podkreślono, że wdrażanie założeń koncepcji public governance może stanowić nowatorskie rozwiązanie w zakresie zarządzania skomplikowaną siecią powiązań i koordynacji polityk na wszystkich szczeblach, wspierając przejście transportu do modelu gospodarki niskoemisyjnej o obiegu zamkniętym. Zwrócono jednak uwagę na potrzebę kontynuacji badań nad oceną skuteczności i efektywności realizacji zasad good governance.
In a relatively short time the Internet has become one of the main and the most important media of our times. The increasing number of users, as well as the growth of its role and importance in almost every aspect of social and economic life have led in recent years to the intensification of the discussion on the future of the Internet and the way it should be governed. From the very beginning the Internet developed bottom-up without a decision-making center responsible for its development. There are many organizations in the world operating at local, regional and global levels, that focus on different aspects of its operation and development. This process called "Internet governance" is the process within which governments, information and communication technology (ICT) companies and civil society work together to set standards, values, norms and decisions that shape the way we use the World Wide Web. This article attempts to explain this phenomenon, shows the origins of the dispute between the supporters of the multistakeholder model of the Internet governance. It also presents the proposals of some states to strengthen the role of governments in this process and presents the position of the European Union, which in this discussion may play a key role as a mediator in the debate about the future of the Internet governance. ; Internet w stosunkowo krótkim czasie stał się jednym z głównych i najistotniejszych mediów naszych czasów. Wzrastająca liczba jego użytkowników, jak również wzrost jego roli i znaczenia w niemalże każdym aspekcie życia społeczno-gospodarczego spowodowały w ostatnich latach nasilenie się dyskusji na temat przyszłości internetu i sposobu w jaki powinien być zarządzany. Internet od samego początku rozwijał się oddolnie bez centralnego ośrodka decyzyjnego. Na świecie funkcjonuje wiele organizacji działających na poziomie lokalnym, regionalnym i globalnym, które skupiają się na różnych aspektach jego działania i rozwoju. Proces nazywany "zarządzanie Internetem" (Internet Governance), to proces, w którym rządy, przedsiębiorstwa z branży technologii informacyjnych i komunikacyjnych oraz społeczeństwo obywatelskie wspólnie wypracowują standardy, wartości, normy i decyzje, które kształtują sposób, w jaki użytkowana jest sieć. Niniejszy artykuł podejmuje próbę wyjaśnienia tego zjawiska, przedstawia genezę sporu pomiędzy zwolennikami wielostronnego modelu zarządzania internetem oraz państwami postulującymi wzmocnienie roli rządów w tym procesie oraz prezentuje stanowisko Unii Europejskiej, która może w tej dyskusji odegrać kluczową rolę stając się mediatorem w debacie o przyszłym modelu zarządzania internetem.
The article presents the way that governance has formed in Poland after winning the independence in 1918. It also includes the discussion on first legal acts with institutional meaning such as decree law dated on 22nd November 1918 about the supreme representative authority of the Republic of Poland and the act of Parliament's ordinance of 20th February 1919 entrusting Józef Piłsudski with further execution of the office of Chief of state. These documents became the basis for reborn country and enabled to rebuild institutions in historically difficult period. In the opinion of author, the experiences of first years of independence had ultimatelly influenced the solutions that were adapted in so called March Constitution from the year of 1921. ; Artykuł przedstawia kształtowanie się systemu rządów w Polsce po odzyskaniu niepodległości w 1918 r., w tym pierwsze akty prawne o znaczeniu ustrojowym – dekret z 22 listopada 1918 r. o najwyższej władzy reprezentacyjnej Republiki Polskiej oraz uchwałę Sejmu Ustawodawczego z 20 lutego 1919 r. o powierzeniu Józefowi Piłsudskiemu dalszego sprawowania urzędu Naczelnika Państwa. Stały się one podstawą funkcjonowania odrodzonego państwa polskiego, umożliwiając w trudnym okresie historycznym odbudowę państwowości. Zdaniem Autorki doświadczenia pierwszych lat niepodległości wpłynęły ostatecznie na rozwiązania, które przyjęto w tzw. Konstytucji marcowej z 1921.
Autor opracowania stawia sobie za cel zbadanie usytuowania OLAF-u w systemie wielopoziomowego zarządzania UE (Multi-level Governance - MLG) wraz z określonymi interinstytucjonalnymi zależnościami i konsekwencjami takiego usytuowania, przy założeniu, że OLAF nie jest klasyczną instytucją ponadnarodową. Skoro OLAF jako agent i supervisor posiada kompetencje kontrolne nad instytucjami ponadnarodowymi, w tym nad swoim mocodawcą, jakim jest ponadnarodowa Komisja Europejska, to mało prawdopodobne jest, aby był także instytucją ponadnarodową.W badaniach wykorzystano dwa narzędzia teoretyczno-metodologiczne: Principal/Agent Theory oraz Principal/Supervisor/Agent Theory. ; The author of the study aims to investigate the location of OLAF in the multi-level governance system (MLG) of the European Union with specific interinstitutional consequences of such location, assuming that OLAF is not a classical supranational institution. If OLAF as an agent and supervisor has control powers over supranational institutions, including its principal, a supranational European Commission, it is unlikely that it would also be a supranational institution.Two theoretical and methodological tools were used in this research: Principal/Agent Theory and Principal/Supervisor/Agent Theory.
Publikacja recenzowana / Peer-reviewed publication ; Celem artykułu jest przedstawienie współczesnych dylematów w kwestii zarządzania Internetem jako nowym dobrem wspólnym ludzkości i przykładem tzw. nowych dóbr wspólnych. W ślad za Lawrence'em Lessigiem omówione zostały trzy warstwy Internetu: fizyczna, logiczna i treści. W tym kontekście przedstawiono dokonania Grupy Roboczej ds. Zarządzania Internetem (WGIG) powołanej przez Sekretarza Generalnego ONZ oraz rolę Forum Zarządzania Internetem (IGF). Zaprezentowano rozbieżne preferencje państw w wyborze suwerennego, wielostronnego lub międzyrządowego modelu zarządzania Internetem. W szczególności ukazano przeciwstawne działania USA i Unii Europejskiej oraz Chin i Rosji oraz podkreślanie przez te dwa ostatnie państwa zagadnienia cyberbezpieczeństwa i cybersuwerenności, co prowadzi do ograniczenia wolności słowa w Internecie i treściowej fragmentacji sieci. Autor proponuje wydzielenie kwestii możliwych do regulacji w drodze porozumień międzyrządowych. Zarazem dochodzi do wniosku, iż mechanizmy wielostronnego zarządzania siecią mogą uzyskać legitymację, jeżeli będą bardziej rzetelne i reprezentatywne niż system międzyrządowy. ; The purpose of this article is to present contemporary dilemmas in the management of the Internet as a new common good of mankind and an example of so called "new commons". In the wake of the Lawrence Lessig's writings discussed are the three layers of the Internet: physical, logical and content. In this context, presented are the achievements of the Working Group on Internet Governance (WGIG) initiated by the UN Secretary General and the role of the Internet Governance Forum (IGF). Presented are divergent preferences of states in choosing a sovereign, multi-stakeholder or multilateral model of Internet governance. In particular, the article demonstrates conflicting actions of the US, European Union and China, Russia and issues of cybersecurity and cyber sovereignty highlighted by the latter two countries, which lead to restrictions on freedom of speech in the Internet and fragmentation of the network in its content layer. The author proposes to separate issues for feasible regulation by multilateral agreements. At the same time he concludes that the mechanisms of multilateral network management can gain legitimacy if they are more reliable and representative than the intergovernmental system.
The author – using empirical data – claims that a meritocratic approach to public governance in Poland does not seem deeply rooted. The research indicates that since mid-November 2015 until the beginning of November 2017 meritocratic rules have been totally ignored in governmental institutions including state-owned companies.Many legal regulations were enacted inorder tointroduce changes inmanaging bodies responsible for key public institutions as well as companies. The drive toimprove their effectiveness were notof prime importance. The key criterion for promoting was based on the decision-maker's personal trust. There are many implications of the above-mentioned development, including aloss of trust tothe state resulting inamoral degeneration from the perspective of political class as well society as awhole. ; Autorka na podstawie danych empirycznych uzasadnia tezę, że merytokratyczne podejście do metod rządzenia w państwie jest w Polsce słabo zakorzenione. Wskazuje, że w instytucjach zależnych od rządu oraz spółkach skarbu państwa w okresie od połowy listopada 2015 r. do początku listopada 2017 r. doszło do całkowitego zarzucenia tych metod. Większość niezwykle licznie uchwalanych ustaw skupiała się na szybkości i szerokiej wymianie ciał zarządzających kluczowymi instytucjami i spółkami. Na dalszym planie pozostawała zwykle poprawa efektywności działania tych podmiotów. W wielu przypadkach głównym kryterium awansu było zaufanie decydenta. Najważniejszym skutkiem społecznym prowadzenia nieprzejrzystej, nieopartej na merytorycznych zasadach polityki personalnej jest podważanie zaufania do państwa, co jest degradujące zarówno dla klasy politycznej, jak i dla ogółu obywateli.
The fundamental problem faced by the states that have emerged in the area of the former USSR involved the definition of the desired form of their own political regime. The choices made in this respect in the first stage of political transformation were frequently limited only to the formal stipulation of model legal and constitutional solutions. The post-communist elite wielding power in the new states was characterized by a desire to form a one-man organ of state in the form of a strong president. The absence of democratic traditions and the negative legacy of the USSR have profoundly influenced the processes of shaping the political regimes in the post-Soviet area, and have actually become the predominant reason to legitimize authoritarianism. Only a few states of the former USSR have decided to adopt a model of governance other than a strong presidential system. Latvia deserves attention in this respect, as it has decided to reinstate the tested political principles of the interwar period. In the process of political transformation, the Latvian political elite has opted for the parliamentary system of governance and chose a weak presidency and the primacy of parliament. The transformation process was quickly completed allowing Latvia to be classified today as a non-consolidated democracy. Moldova's adopting the system of parliamentary governance in 2000 was, in turn, an unintentional result of a political conflict caused by the President's endeavors to form a strong presidential system. Moldovan parliamentarianism is a product of a protracted shaping of the institutional foundations of the political system and a byproduct of political competition between the legislative and executive powers. The domination of Communists on the Moldovan political stage, however, resulted in the state's appropriation by one group and President Vladimir Voronin, who enjoyed a great influence exerted both on the parliamentary majority (as the leader of the ruling party) and the government, despite the formal system providing for a parliamentary republic. There emerged a dangerous precedent of the President exceeding his rights and thus becoming the actual leader of a formally parliamentary republic. In the period from 2001–2009, Moldova was a system of controlled democracy where apparently democratic institutions were in fact a cover for undivided, informal power wielded by a small circle. This triggered a social revolution in 2009 and early parliamentary elections, which resulted in a transfer of power and the establishment of a coalition of liberal and democratic parties clearly expressing their intention to implement market reforms and European integration. Despite political obstruction in Moldova's shaping of its political system, the country stands out among the former post-Soviet republics. It is the only state in the Commonwealth of Independent States where a continuous and uninterrupted cycle of the transfer of power by means of elections can be observed to conform to the law and constitution since the country declared independence in 1991. ; The fundamental problem faced by the states that have emerged in the area of the former USSR involved the definition of the desired form of their own political regime. The choices made in this respect in the first stage of political transformation were frequently limited only to the formal stipulation of model legal and constitutional solutions. The post-communist elite wielding power in the new states was characterized by a desire to form a one-man organ of state in the form of a strong president. The absence of democratic traditions and the negative legacy of the USSR have profoundly influenced the processes of shaping the political regimes in the post-Soviet area, and have actually become the predominant reason to legitimize authoritarianism. Only a few states of the former USSR have decided to adopt a model of governance other than a strong presidential system. Latvia deserves attention in this respect, as it has decided to reinstate the tested political principles of the interwar period. In the process of political transformation, the Latvian political elite has opted for the parliamentary system of governance and chose a weak presidency and the primacy of parliament. The transformation process was quickly completed allowing Latvia to be classified today as a non-consolidated democracy. Moldova's adopting the system of parliamentary governance in 2000 was, in turn, an unintentional result of a political conflict caused by the President's endeavors to form a strong presidential system. Moldovan parliamentarianism is a product of a protracted shaping of the institutional foundations of the political system and a byproduct of political competition between the legislative and executive powers. The domination of Communists on the Moldovan political stage, however, resulted in the state's appropriation by one group and President Vladimir Voronin, who enjoyed a great influence exerted both on the parliamentary majority (as the leader of the ruling party) and the government, despite the formal system providing for a parliamentary republic. There emerged a dangerous precedent of the President exceeding his rights and thus becoming the actual leader of a formally parliamentary republic. In the period from 2001–2009, Moldova was a system of controlled democracy where apparently democratic institutions were in fact a cover for undivided, informal power wielded by a small circle. This triggered a social revolution in 2009 and early parliamentary elections, which resulted in a transfer of power and the establishment of a coalition of liberal and democratic parties clearly expressing their intention to implement market reforms and European integration. Despite political obstruction in Moldova's shaping of its political system, the country stands out among the former post-Soviet republics. It is the only state in the Commonwealth of Independent States where a continuous and uninterrupted cycle of the transfer of power by means of elections can be observed to conform to the law and constitution since the country declared independence in 1991.
Społeczność międzynarodowa stoi w obliczu rozproszonego i ponadnarodowego zagrożenia epidemiologicznego, którego powaga i rozmiar wymagają obecnie niespotykanego poziomu interwencji. Na przestrzeni wieków ludzkość zmagała się z różnymi epidemia, co zawsze wiązało się z koniecznością kompleksowego działania na płaszczyźnie międzynarodowej. Zdaniem Rady Bezpieczeństwa ONZ epidemia spowodowana wirusem ebola, która wybuchła pod koniec 2013 r., stanowi szczególne zagrożenie dla pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego, ponieważ zdobycze w obszarze budowania pokoju i rozwoju krajów najbardziej dotkniętych epidemią mogą zostać zaprzepaszczone. To z kolei podważa stabilność krajów najbardziej nią dotkniętych. Jeśli nie zostanie opanowana, to sytuacja taka może doprowadzić do wybuchu nowych niepokojów i napięć społecznych, pogorszenia klimatu politycznego, stygmatyzacji i wzmocnienia poczucia niepewności. Podjęta w tej sprawie przez Radę Bezpieczeństwa ONZ rezolucja ma wymiar historyczny, gdyż po raz pierwszy problem zdrowia publicznego został zaklasyfikowany jako zagrożenie dla pokoju i bezpieczeństwa międzynarodowego. Stało się tak, mimo że mobilizacja międzynarodowa była spóźniona o kilka miesięcy, chociaż konieczność podjęcia działań była wówczas oczywista. ; The international community faces a fragmented and transnational epidemiological threat, the severity and extent of which currently require an unprecedented level of intervention. Over the centuries, mankind has been confronted with a variety of epidemics that have always required a comprehensive action at the international level. According to the UN Security Council, the outbreak of the Ebola virus at the end of 2013 poses a particular threat to international peace and security, as the peace-building and development achievements of the countries most affected by the epidemic are jeopardised and may end in vain or be lost altogether. This in turn undermines the stability of the countries most affected. If the disease is not brought under control, this situation might lead to a new unrest and social tensions, and worsening of the political climate, or stigmatisation and a higher sense of uncertainty in the region. The resolution adopted by the UN Security Council on this matter has a historic dimension, as it has for the first time classified a public health problem as a threat to international peace and security. This happened despite the fact that international mobilisation had been delayed by several months, despite the obvious urgent need for action.
