Search results

Uluslararası sistemin 1648 Westphalia Barış Antlaşmaları'ndan itibaren egemen politik birimler temelinde oluştuğuna dair bakış açısı, literatürde genel kabul görmektedir. Egemen ulus devletin önemi 1970'li yıllardan itibaren post-pozitivist teorik bir meydan okumayla karşı karşıya kalsa da bizce günümüzde halen devam etmektedir. Ancak de jure egemen eşit ulus devletlerin, facto eşit olmadıkları da görülmektedir. Dolayısıyla bazı devletler güçlü ve "büyük", bazı devletler de güçsüz ve "küçük" olarak değerlendirilmektedir. Büyük ve küçük devletler arasındaki ayrımın ise ilk olarak 1815 Viyana Kongresi'nde kullanıldığı bilinmektedir. Zira Avrupa Ahengi olarak da tanımlanan bu sistemi oluşturan beş aktör büyük, diğer aktörler de küçük olarak kabul edilmiştir. Viyana Sistemi'nden sonra Milletler Cemiyeti (MC) ve Birleşmiş Milletler (BM) deneyimiyle sistemdeki tüm aktörler genel kurulda temsil edilmeye başlamış böylelikle, de jure eşitlik sağlanmıştır. Küçük devletler kavramı ise literatüre 1960'lı yıllardan itibaren yeni bağımsız eski sömürge devletlerin uluslararası sisteme dahil olmasıyla girmiştir.
Fakat küçük devlet kavramsallaştırmasıyla ilgili birtakım muğlaklıklar (coğrafya, nüfus, askeri kapasite, küresel siyasete etki) da bulunmaktadır. Kategorik muğlaklığa rağmen Ermenistan gerek nüfusu gerek de diğer objektif kriterler açısından küçük devlet olarak değerlendirilebilir. Ancak Ermenistan küçük ve güçsüz bir aktör olmasına rağmen Trans-Kafkasya bölgesel alt sisteminde 1991-2020 yılları arasında maksimalist ve irredantist politikalarını sürdürmüştür. Bilindiği üzere Ermenistan, araç-amaç dengesizliğine rağmen güçlü komşusu Türkiye'ye "Büyük Ermenistan" ülküsü çerçevesinde meydan okumuş, diğer bir komşusu olan Azerbaycan'ın topraklarını uluslararası hukuka aykırı olarak işgal etmiş, Gürcistan'ın Cavahati Bölgesi'nde de istikrarsızlık yaratmıştır.
Genel ve soyut olarak aktardığımız bilgiler çerçevesinde çalışmamızda Ermenistan'ın amaç-araç dengesizliğine ve küçük devlet niteliğine rağmen 1991-2020 yılları arasında yürüttüğü Trans-Kafkasya politikası analiz edilecektir.

Anahtar Kelimeler: Küçük Devletler, Ermenistan, Trans-Kafkasya, Azerbaycan, Rusya Federasyonu

"Pre-Westphalian ve Westphalian Dönemden Post-Westphalian Döneme Geçerken Diplomasinin Değişen Rolünün Analizi" başlıklı tez çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Pre-Westphalian dönemde diplomasinin gelişimine ve diplomasi kavramına değinilmektedir. İkinci bölümde Westphalia Barış Andlaşmaları'nın imzalandığı 1648 yılından 1991 yılına kadar Westphalian Sistem'de meydana gelen değişimlere diplomasinin ve uluslararası aktörler arası diplomatik ilişkilerin etkileri vurgulanmaktadır. Çalışmamızın son bölümünde Soğuk Savaş'ın sonundan günümüze Westphalian Sistem'deki dönüşümlerin diplomatik ilişkilere olan etkileri ve diplomasinin bu dönüşümlerdeki rolü analiz edilmektedir. Hipotezimize göre Post-Westphalian dönemden sonra devletlerin klasik egemenlik yaklaşımları belirleyici etkisini kaybetmeye başlamış; kamuoyu, gerçek kişiler, sivil toplum kuruluşları ve asimetrik aktörler gibi (f)aktörler devletlerin egemenliğini sınırlamış ve diplomatik ilişkilerini etkilemeye başlamıştır. Çalışmada Post-Westphalian dönemde özgün bir diplomasi sistemi kurulabilmesi ve uluslararası sistemdeki aktörlerin diplomatik ilişkilerini belirleyebilmesi için hukuksal ve kurumsal süreçlerden geçmesi gerektiğini ileri sürülmüştür, diplomasideki sözkonusu değişimler Thomas Kuhn'un paradigma kavramı çerçevesinde değerlendirilmiştir. Çalışmada yerli ve yabancı kitaplar, akademik makaleler ve akademik niteliği olan süreli yayınlar kullanılmış, çeşitli kütüphanelerin ve internet veritabanları taranmıştır. ; Our thesis titles as "The Analysis of Changing Role of Diplomacy While Transiting From Pre-Westphalian and Westphalian Era to Post-Westphalian Era" is consist of three chapters. Development and as a concept of diplomacy in Pre-Westphalian Era is mentioned in the first chapter. Effects of diplomacy and diplomatic relations among actors in international system upon changings occured in Westphalian System between 1648, the year when the Peace Treaties of Westphalia was signed, and 1991 are emphasized. In the last chapter of our work, effects of transformations in Westphalian System from the end of Cold War to nowadays upon diplomatic relations and the role of diplomacy on these mentioned transformations are analyzed. According to our hypothesis, states have lost their classical sovereignity after Post-Westphalian era began; then some (f)actors such as public opinion, real people, NGOs and asymetric actors began to restrain sovereignity of states and this situaton effected upon diplomatic relations among states. It is asserted in our work that juridical and institutive processes must have been negotiated in order to be settled a unique diplomatic system and to designate diplomatic relations among actors in international system in Post-Westphalian era and aforementioned changings in diplomacy is assessed via paradigm concept of Thomas Kuhn. Academic books, essays and periodicals which are noteworthy as academic essay in both native and foreign language are used in our work, databases of various libraries and internet sources are scanned.