Search results

Powszechnie przyjmuje się, że alternatywne metody głosowania, do których zalicza się głosowanie korespondencyjne, gwarantują pełniejszą realizację zasady powszechności wyborów i mają wpływ na zwiększenie frekwencji wyborczej. Nasz prawodawca na przestrzeni ponad dekady realizacji głosowania korespondencyjnego w Polsce zdawał się zauważać przede wszystkim jego ewentualne wady, deprecjonując zalety. Nie przeszkodziło to jednak w sytuacji pandemii 2020 r. instrumentalnie wykorzystać jego procedurę, udowadniając jednocześnie, jak może być ona użyteczna. Niestety, nie przyniosło to refleksji wśród polityków, iż należałoby na powrót wprowadzić powszechność głosowania korespondencyjnego. Podejmowane rozważania mają na celu przedstawienie poprzez analizę zmian przepisów prawa dotyczących głosowania korespondencyjnego regresu prawa wyborczego w zakresie ochrony praw wyborczych obywateli.

CEL NAUKOWY: Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, czy działalność Rzecznika Praw Obywatelskich można postrzegać jako systemowy element wzmacniania legalizmu działań władzy publicznej, gdy ta w coraz większym stopniu podlega upartyjnieniu, a podmiotom politycznym podporządkowywane są sfery państwa wcześniej dla nich niedostępne.
PROBLEM I METODY BADAWCZE: Autorka zamierza zweryfikować tezę, iż działalność ombudsmana może sprawczo oddziaływać na stan praworządności w państwie. W tym celu wykorzystuje elementy analizy systemowej, metodę opisową oraz studium przypadku. Wnioski formułuje na podstawie przeglądu dorobku nauki, analizy przepisów prawa oraz oceny praktyki działań RPO VII kadencji.
PROCES WYWODU: W artykule zaprezentowano istotę uprawnień ombudsmana na przykładzie działań RPO VII kadencji, ze szczególnym uwzględnieniem jego reakcji na "patolegislację pandemiczną", zmiany prawa wyborczego i ograniczenia wolności zgromadzeń publicznych.
WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Analiza wykazała, iż RPO jest nie tylko lustratorem działań władzy publicznej, ale i aktywnym rzecznikiem realizacji idei społeczeństwa obywatelskiego. Zintensyfikowanie przejmowania przez decydentów politycznych obszarów państwa dotychczas dla nich zastrzeżonych oraz brak respektowania opinii co do skutków podejmowanych prawnopolitycznych decyzji dla stanu praworządności państwa skłoniły RPO do nasilenia działań informacyjnych, by obywatele, tracąc prawa, zyskiwali wiedzę o możliwościach ich dochodzenia.
WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Praktyka działań RPO w ostatnich latach skłania do refleksji, iż instytucja ta nabiera nowej treści. Ma on bowiem możliwość nie tylko reagowania na naruszające prawa i wolności działania władzy publicznej, ale również informowania obywateli o stanie ich realizacji w państwie i aktywizowania społecznego w ich obronie.

Odpowiedzialność konstytucyjna należy do kanonów rozwiązań konstytucyjnych współczesnych państw demokratycznych. Jedną z jej cech pozostaje osobisty i ograniczony podmiotowo charakter. Wśród podmiotów podległych kognicji Trybunału Stanu, zgodnie z regulacją polskiej konstytucji, znajdują się jednakowoż funkcjonariusze państwa, wchodzący w skład kolegialnych organów państwa. Stąd zasadnym jest postawienie sobie pytań o możliwość pociągnięcia ich do zindywidualizowanej w swej formie odpowiedzialności konstytucyjnej za działania podjęte z naruszeniem prawa przez kolektywny organ państwa, którego z mocy prawa integralną część stanowią, i o przedstawienie zapatrywań przedstawicieli doktryny prawa konstytucyjnego na powyższe zagadnienie.

Odpowiedzialność konstytucyjna należy do kanonów rozwiązań konstytucyjnych współczesnych państw demokratycznych. Jedną z jej cech pozostaje osobisty i ograniczony podmiotowo charakter. Wśród podmiotów podległych kognicji Trybunału Stanu, zgodnie z regulacją polskiej konstytucji, znajdują się jednakowoż funkcjonariusze państwa, wchodzący w skład kolegialnych organów państwa. Stąd zasadnym jest postawienie sobie pytań o możliwość pociągnięcia ich do zindywidualizowanej w swej formie odpowiedzialności konstytucyjnej za działania podjęte z naruszeniem prawa przez kolektywny organ państwa, którego z mocy prawa integralną część stanowią, i o przedstawienie zapatrywań przedstawicieli doktryny prawa konstytucyjnego na powyższe zagadnienie.

Standardem we współczesnych państwach demokratycznych stało się jednoczesne funkcjonowanie wielu organów mających na celu zapewnienie przestrzegania prawa. Jednym z nich pozostaje instytucja Ombudsmana, która zyskała na znaczeniu w wielu krajach świata zarówno o ustabilizowanej, jak i odradzającej się demokracji. Za główne cechy tej instytucji uznaje się niezależność Ombudsmana od innych organów, łatwość dostępu do niego, a także wiarygodność i elastyczność działania. Dzisiaj funkcjonuje ona w ponad 100 krajach i wciąż widać tendencję wzrostową. Nawet w ramach Unii Europejskiej od 1995 r. działa Ombudsman Europejski, a Rada Europy od 1999 r. powołuje Komisarza do spraw Praw Człowieka. W państwach Europy Zachodniej proces tworzenia urzędów ombudsmańskich szczególnie intensywnie przebiegał po II wojnie światowej, co spowodowane było m.in. wzrostem zainteresowania ówczesnych społeczeństw ochroną praw człowieka w związku z przebytymi doświadczeniami "brunatnego" i "czerwonego" totalitaryzmu. Natomiast w ramach transformacji ustrojowych zapoczątkowanych w latach dziewięćdziesiątych, proces ten zaczął dotyczyć również bloku państw Europy Środkowo-Wschodniej i Południowej. W przypadku bloku tych państw wprowadzanie instytucji ombudsmańskich do porządku konstytucyjnego poczytuje się jako część procesu transformacji ustrojowej i ich demokratyzacji. Warto przy tym podkreślić, że wśród tych krajów Polska należała do prekursorów w tym względzie. ; The functioning of many organs which aim to ensure the rule of law is standard in democratic countries. One of them is the institution of the ombudsman, which has become significant in both those countries with strong democratic systems and emerging democracies. The most important features of this institution are independence, easy access, reliability and flexibility. Nowadays, it functions in approximately 100 countries and it is estimated that this number will increase in the near future. There has been a European ombudsman in the European Union since 1995, and the Council of Europe appointed a Human Rights Commissioner in 1999. In West European countries, the process of creating the office of the ombudsman was particularly intensive after the Second World War, as a result of their experience of totalitarianism. This process could also be observed in Central-Eastern and Southern Europe during the political transformations of the 1990s. It was a symbol of the transformation and democratization of those countries. Poland can be safely assumed to have been a forerunner in the process in this region.

Standardem we współczesnych państwach demokratycznych stało się jednoczesne funkcjonowanie wielu organów mających na celu zapewnienie przestrzegania prawa. Jednym z nich pozostaje instytucja Ombudsmana, która zyskała na znaczeniu w wielu krajach świata zarówno o ustabilizowanej, jak i odradzającej się demokracji. Za główne cechy tej instytucji uznaje się niezależność Ombudsmana od innych organów, łatwość dostępu do niego, a także wiarygodność i elastyczność działania. Dzisiaj funkcjonuje ona w ponad 100 krajach i wciąż widać tendencję wzrostową. Nawet w ramach Unii Europejskiej od 1995 r. działa Ombudsman Europejski, a Rada Europy od 1999 r. powołuje Komisarza do spraw Praw Człowieka. W państwach Europy Zachodniej proces tworzenia urzędów ombudsmańskich szczególnie intensywnie przebiegał po II wojnie światowej, co spowodowane było m.in. wzrostem zainteresowania ówczesnych społeczeństw ochroną praw człowieka w związku z przebytymi doświadczeniami "brunatnego" i "czerwonego" totalitaryzmu. Natomiast w ramach transformacji ustrojowych zapoczątkowanych w latach dziewięćdziesiątych, proces ten zaczął dotyczyć również bloku państw Europy Środkowo-Wschodniej i Południowej. W przypadku bloku tych państw wprowadzanie instytucji ombudsmańskich do porządku konstytucyjnego poczytuje się jako część procesu transformacji ustrojowej i ich demokratyzacji. Warto przy tym podkreślić, że wśród tych krajów Polska należała do prekursorów w tym względzie. ; The functioning of many organs which aim to ensure the rule of law is standard in democratic countries. One of them is the institution of the ombudsman, which has become significant in both those countries with strong democratic systems and emerging democracies. The most important features of this institution are independence, easy access, reliability and flexibility. Nowadays, it functions in approximately 100 countries and it is estimated that this number will increase in the near future. There has been a European ombudsman in the European Union since 1995, and the Council of Europe appointed a Human Rights Commissioner in 1999. In West European countries, the process of creating the office of the ombudsman was particularly intensive after the Second World War, as a result of their experience of totalitarianism. This process could also be observed in Central-Eastern and Southern Europe during the political transformations of the 1990s. It was a symbol of the transformation and democratization of those countries. Poland can be safely assumed to have been a forerunner in the process in this region.

Pokojowe obalenie w 2011 r. wieloletniego dyktatora Tunezji Zine el-Abidine Ben Alego (określane mianem rewolucji jaśminowej) stało się inspiracją dla Arabskiej Wiosny. Od tego czasu Tunezja wprowadziła daleko idące demokratyczne reformy, co na Zachodzie spotkało się z postrzeganiem jej jako jednego z nielicznych państw Bliskiego W schodu i Maghrebu, w którym A rabska W iosna odniosła sukces. C elem artykułu jest analiza ewolucji uwarunkowań politycznych, jakie dokonały się po rewolucji jaśminowej przez pryzmat ustanowienia nowej Konstytucji Republiki Tunezji z 2014 r. oraz wdrażania jej zasad u progu 2020 r. P unktem wyjścia tak określonego celu badań obok zagadnień systemowych jest uchwycenie zmian, jakie dokonały się w Republice Tunezji, przy uwzględnieniu uwarunkowań gospodarczych i społecznych oraz ich ocena. W tym kontekście metodologicznym nowa konstytucja będąca ucieleśnieniem oczekiwań społeczeństwa tunezyjskiego po 2011 r. wzmacnia i wyznacza nowe ramy dla procesu demokratycznego swojego państwa. Dla weryfikacji hipotezy badawczej wykorzystano następujące metody i techniki badawcze: analiza czynnikowa – w kontekście badania uwarunkowań politycznych, gospodarczych i społecznych; analiza zawartości dokumentów – w kontekście analizy treści nowej Konstytucji Republiki Tunezji; technika statystyczna – pomocna przy określeniu rzeczywistego procesu transformacji Tunezji w kierunku pełnej demokracji.