Search results

Space gains significance through processes of social differentiation and bordering, and in consequence is connected with the creation and maintenance of social divisions. The author seeks confirmation of this fact at the level of everyday practices in housing settlements, tracking the mechanisms used by people in situations of contact and confrontation with others in the social space. He sets himself several aims: (1) he attempts to analyze selected spatial practices (parking within the settlement, the creation of belonging), reflecting the internal structuring strategies of housing settlements; (2) he points to the causes of that structuring, that is, the main contexts in which these practices occur and are strengthened; (3) he highlights the important role of space in processes of bordering and differentiation. Practices connected with parking and the creation of belonging, although apparently disparate and deriving from contrary spheres of social life make it possible to hypothesize that the striving for separation and the increased importance of space determine the organization of borders, divisions, and social relations in housing settlements.

Artykuł podejmuje kwestię narzędzi teoretycznych w studiach nad współczesnymi wielkomiejskimi osiedlami. Wychodzimy od własnych doświadczeń stosowania w badaniach kategorii więzi sąsiedzkich i kapitału społecznego, wskazując na ich ograniczone możliwości opisywania i wyjaśniania procesów strukturyzacji na poziomie lokalnym. Następnie omawiamy potencjał teorii praktyk społecznych w badaniach nad osiedlami oraz prezentujemy sposób zaaplikowania tego ujęcia w badaniach terenowych prowadzonych przez nas w trzech miastach: Krakowie, Tychach i Lublinie w latach 2015–2017. Rezultaty przyjętej perspektywy pokazujemy na przykładzie dwóch praktyk społecznych, które określamy jako parkingowanie i praktyki troski. Pierwsza wynika przede wszystkim z trudnych lub niemożliwych do pogodzenia interesów wykorzystywania przestrzeni osiedlowej. Praktyki troski zakorzenione są w strukturach emocji i przekonań praktykujących. Wykorzystanie w badaniach teorii praktyk doprowadziło nas między innymi do odkrycia, że poprzez parkowanie wytwarzają się trwałe wzory relacji o charakterze organizacyjnym, normatywnym i klasowo-warstwowym, które prowadzą do powstawania wspólnot parkowania w ramach osiedli. Z kolei praktyki troski, choć mniej widoczne, skutecznie wiążą praktykujących ze sobą i z otoczeniem, umożliwiając wymianę zasobów o nieekonomicznej wartości.