Search results

Artykuł przedstawia rozważania autora dotyczące społeczeństwa obywatelskiego. Autor omawia genezę idei społeczeństwa obywatelskiego, ściśle związanego z koncepcją popperowską społeczeństwa otwartego (open society), a następnie przedstawia zależność pomiędzy społeczeństwem obywatelskim i wpływem, jakie ma na nie system demokratyczny, aby w efekcie określić wzajemne relacje pomiędzy nimi. Jako metodę badawczą autor przyjął analizę tzw. czynników blokujących sprawne funkcjonowanie społeczeństwa obywatelskiego, w zależności od relacji z określonym systemem społecznym, ustrojowym bądź też ponadnarodowym.

Idea społeczeństwa obywatelskiego zajmuje istotne miejsce w debacie publicznej w Polsce. W artykule proponujemy spojrzenie na ten dyskurs z uwzględnieniem problematyki klas społecznych. Z jednej strony uznajemy bowiem, że – jak każdy sposób interpretowania rzeczywistości społecznej – tak i ten zajmujący się kwestią obywatelskości jest społecznie warunkowany. Z drugiej strony twierdzimy, że proces ten można traktować jako element symbolicznego wytwarzania czy też odtwarzania różnic klasowych. Jedną z istotnych w tym kontekście praktyk jest krytyka społeczna, której uprawianiu sprzyja również wartościujący charakter samego pojęcia społeczeństwa obywatelskiego. Nasze badanie opiera się na analizie dyskursu elit symbolicznych, diagnozujących na łamach prasy stan społeczeństwa obywatelskiego w Polsce w okresie 1989–2019. Wnioski z analiz wskazują na kluczowe znaczenie w tych diagnozach rozróżnienia na aktywnych i nieaktywnych oraz obywatelskich i nieobywatelskich. Jak konkludujemy, obrazy oparte na tych rozróżnieniach są częstokroć tworzone z wykorzystaniem opisów różnic stricte klasowych, choć ich autorzy nie zawsze odnoszą się wprost do pojęcia klasy.

Artykuł przedstawia wybrane elementy sytuacji społeczeństwa obywatelskiego w Mołdawii. Podstawową tezą artykułu jest stwierdzenie, że organizacje społeczeństwa obywatelskiego w Mołdawii muszą poprawić swoją komunikację ze społeczeństwem. Uzależnienie mołdawskich NGO od pomocy finansowej od donatorów z UE może tworzyć stosunki zleceniodawca/agent. NGO powinny uwzględniać potrzeby społeczeństwa i stymulować rząd na ścieżce proeuropejskiej. Autor dowodzi, że komunikacja między administracją publiczną i społeczeństwem obywatelskim ma kluczowe znaczenie w procesie integracji z UE.

Transnational space provides the framework for discussing the topics of this paper: civil society, civil disobedience and the concept of profanation developed by the Italian philosopher Giorgio Agamben. The first two topics are mutually related, whereas the third one expands the former two and challenges them with the tasks to be performed by both politically aware social movements and authorities. The paper attempts to answer the question of what outcomes this challenge produces.

The main objective of the present study is to learn about the understanding of civil society among the students of Kraków's econdary schools. A school is an institution that, apart from teaching and creating space for students' learning, performs other social functions, including socialisation and development of subjectivity. School is the first community in one's social life that can be a space for the development of social, democratic and civic competences. The starting point is learning about students' mental models regarding the construct of civil society. Qualitative research was conducted among 308 secondary school students from the city and Commune of Kraków. The young generation understands civil society as con-sisting of active citizens who create an engaged, independent, goal-oriented community. However, our research shows that this concept is understood differently and that this understanding needs to be debated and constructively discussed among young citizens. The authors also set a practical goal of developing recommendations for schools on how to support students' civic articipation.