Suchergebnisse

AbstractThe point of departure of this article is the trend towards hybridisation in new technology development, which makes classical dichotomies between machines, human life and the environment obsolete and leads to the post-human world we live in today. We critically reflect on the post-human concept of the hybrid world. Although we agree with post-humanists that human life can no longer be opposed to machines but appears as a decentralized human-technology relation, alliance or network that constitutes a hybrid world, we ask for a limit to hybridisation. After rejecting the concept of metabolism as such a limit, we explore the concept of the responsive conativity of material entities. The principle of conativity of material entities provides a materialist perspective on metabolism, which enables us to conceive material entities as self-assertive material entities that are differentiated from the environment. The principle of responsivity of material entities provides a materialist perspective on the post-human world in which material entities are responsive to each other and form alliances and networks. We propose to differentiate between the conativity and responsivity of material entities and propose the conativity of matter as a limit to hybridisation in the post-human world.

In 2021 verscheen de biografie van Nederlands bekendste econoom, Jan Tinbergen (1903-1994). Als historicus van het economisch denken heeft Dekker vanzelfsprekend veel aandacht voor Tinbergens wetenschappelijke werk en voor zijn grote invloed op de ontwikkeling van de economische wetenschap als toegepaste wetenschap. Het centrale thema in Dekkers biografie is Tinbergens succesvolle project om van de op wiskunde gebaseerde moderne economie een echte beleidswetenschap te maken. De wetenschappelijke ontwikkeling van het vak staat bij Tinbergen altijd in dienst van de toepassing in het economisch beleid. Hoewel zijn inzet daarmee technocratisch kan worden genoemd, worden de doelstellingen van dat beleid voor Tinbergen bepaald door zijn levenslange socialistische politieke overtuiging en sociale bewogenheid.

Badania nad relacjami między polityką i prawem mają bogatą tradycję, cieszą się sporym zainteresowaniem i mają przed sobą znaczące perspektywy. Nie oznacza to jednak, że udało się przezwyciężyć wszystkie problemy o charakterze metodologicznym – a jest to warunek niezbędny do prowadzenia takich wspólnych badań politologiczno-prawniczych, które będą rzetelne i efektywne poznawczo. W artykule podjęto się rozważenia głównych wyzwań metodologicznych, które powinny zostać przezwyciężone, jeśli badania politologów i prawników mają stworzyć nową jakość badań społecznych. Autor wyraża przy tym sceptyczne stanowisko wobec możliwości integracji wiedzy w obliczu różnic przedmiotowych między prawem i polityką.

Abstract
One of the pressing issues in philosophy of technology is the role of human creativity in human-technology relations. We first observe that a techno-centric orientation of philosophy of technology leaves open the role and contribution of human creativity in technological evolution, while an anthropocentric orientation leaves open the role of the technical milieu in technological evolution. Subsequently, we develop a concept of creation as deviation and responsiveness in response to affordances in the environment, inspired by the affordance theory by James Gibson. With this concept of creation as deviative responsiveness, we articulate the human contribution to human-technology creation, namely, our intentional deviation of the inhibiting forces of the currently dominant niche or meaningful world of human-technology relations, in order to become responsive to new affordances in human-technology creation that constitute a new niche or world of human-technology relations.

Autor zakłada, iż skoro politologia nie legitymuje się własną tożsamością przedmiotową, jak i metodologiczną, to badacze są każdorazowo zmuszeni do zdefiniowania przedmiotu swych badań oraz zadeklarowania przyjętych założeń metodologicznych. Pole polityki nie jest polem jednorodnym, co oznacza, iż wypełnione jest różnorodnymi bytami ontologicznymi. Polityka może zatem przyjąć postać metody działania, swoistego instrumentu, może mieć wymiar realny bądź mityczny, może być obiektem dającym się obserwować, jak i nie poddającym się temu procesowi. W artykule poddano analizie najważniejsze typy aktywności społecznych, które decydują o warunkach egzystencji całych społeczeństw. Starano się też wskazać na sfery i mechanizmy, które nadają tym zjawiskom i procesom charakteru politycznego. Według autora "polityczności" należy poszukiwać w relacjach, jakie zachodzą pomiędzy różnymi typami aktywności społecznej. Przyjęcie czterech typów aktywności oznacza, że możemy wyróżnić 4 płaszczyzny kreowania zjawisk i procesów politycznych:
– pole pierwszego stopnia, które stwarza każdy typ aktywności decydującej o egzystencji społeczeństwa;
– pole drugiego stopnia, które tworzą przekroje dwupłaszczyznowe, np. społeczeństwo gospodarujące i państwowe, czy społeczeństwo państwowe i ideowe itd.;
– pole trzeciego stopnia, wyznaczone przez przekroje trzech rodzajów społeczeństw, np. gospodarującego, państwowego i ideowego;
– i wreszcie pole "jądra polityki", które jest przekrojem czterech typów aktywności i stąd jego najważniejsza rola w kreowaniu zjawisk i procesów politycznych oraz w wyjaśnianiu polityki.
Przeciwstawną pozycję względem "jądra" zajmują "marginalia polityki", które w sprzyjających okolicznościach, w odpowiednim miejscu i czasie mogą nabrać politycznego znaczenia i mogą wykreować odrębne pole.

Autor rozpoczyna analizę od istoty tożsamości po to, aby dojść do kategorii tożsamości dyscypliny naukowej. Punktem wyjściowym jest wybór takiej typologii tożsamości dyscypliny, która wydziela: tożsamość przedmiotową, tożsamość metodologiczną, tożsamość wynikającą z historii rozwoju dyscypliny. Główną uwagę koncentruje autor na analizie tożsamości przedmiotowej, natomiast bardziej skrótowo przedstawia tożsamość metodologiczną i tożsamość wynikającą z historii rozwoju nauki o polityce. W konkluzji autor dochodzi do wniosku, iż przedmiot badań w naukach społecznych ma w dużym stopniu charakter polimorficzny wyrażający się wielowymiarowością, wieloaspektowością i wielopoziomowością analizy. Mimo tego autor nie rezygnuje z dalszych rozważań o przedmiocie nauki o polityce z tego względu, że w warunkach powstającego społeczeństwa informacyjnego pewna jej delimitacja staje się wymogiem organizacyjnym i dydaktycznym. Charakterystykę badań nad polem polityki autor rozpoczyna od przedstawienia trzech stanowisk albo inaczej trzech założeń. A mianowicie, że: istnieje możliwość wyodrębnienia jednorodnej klasy zjawisk i procesów politycznych; przedmiot politologii nie jest "bytem", który da się wyodrębnić; o tożsamości przedmiotowej politologii decydują inne czynniki, na przykład relacje bądź atrybuty. Obiektywne trudności w zdefiniowaniu tożsamości przedmiotowej i metodologicznej kierują autora na trop poszukiwania istoty i definicji "polityczności". W części końcowej artykułu autor dokonuje krótkiej prezentacji koncepcji: C. Schmitta, Ch. Mouffe, U. Becka, A. Giddensa, a na koniec przedstawia własną ideę "polityczności".