Suchergebnisse

Zaman veya coğrafya fark etmeksizin tahkiyeye dayalı bir anlatımla kaleme alınan edebî metinlerde benzer özellikleri taşıyan şahıslar bulunur ki bunlar tip başlığıyla kategorize edilirler. Bu kategorizasyon içerisinde yer alan kavramlardan biri de "sırdaş tipi"dir. İlgili adlandırmaya modern edebiyat sahası içerisinde rastlansa da aynı işleve sahip bu tipin klasik Türk edebiyatında da var olduğu görülür. Tahkiye tarzının esas alındığı aşk mesnevilerinde bazı karakterler, sırdaş tipinin sahip olması gereken özellikleri taşımaktadırlar. Ana kahramanın hemen yanında yer alan sırdaş tipi, ona her zorlukta yardım eden, dinleyen, yol gösteren ve âşıkların kavuşması için elinden geleni yapan kişidir. Kahramanlarla samimi bir diyalog kuran sırdaş tip sayesinde kahramanların ruhsal halleri veya birbirlerine kavuşmak için ne gibi bir niyet içerisinde oldukları okuyucuya aktarılarak vakanın ilerleyişine katkıda bulunulur.
Çalışmada modern edebiyata ait bir terimin, klasik edebiyat sahasına da uygulanabileceği düşüncesiyle 15 ve 16. yüzyıldan seçilmiş dokuz mesnevi üzerinden bir incelemeye gidilerek ilgili mesnevilerdeki sırdaş tipler tanıtılmış ve son olarak sırdaş tipinin taşıdığı genel özellikler sıralanmaya çalışılmıştır.

The economic and social costs of the COVID-19 pandemic affect society, individual investors, policy makers and all financial market participants. The COVID-19 pandemic has created shock waves in financial markets, as well as commodity prices, including oil, and the real economy. This study analyzes the short-term and long-term relations among the number of total COVID-19 cases, USA stock price index, crude oil price and economic policy uncertainty index for USA, based on daily figures between 31.12.2019 and 30.11.2020. The results of the study indicate that there are short-term and long-term cointegration between economic policy uncertainty index determinants in USA. Long-term elasticities project that a 1% increase in the number of COVID-19 cases would lead to an increase of 0.086% in USA economic policy uncertainty index, and an increase of 1% in crude oil price would lead to a decrease of 0.410% in USA economic policy uncertainty index and an increase of 1% in USA stock price index would lead to a 3.167% decrease in USA economic policy uncertainty index.

Bosna'da Divan şiirinin ilk örneklerine 15.yüzyıl sonlarına doğru rastlanmasına rağmen ilk bütünlüklü eserler, özellikle mesneviler, ancak 16. yüzyılda ortaya çıkmıştır. 16. yüzyıl Bosnalı Divan şairlerinin eserleri arasında Hasan Ziyâ'î'nin Kıssa-i Şeyh Abdürrezzâk ile Derviş Paşa'nın Muradname adlı mesnevileri dikkat çekmektedir. Bosnalı şairler bu yüzyılda klasik tarz eser vermekle kalmayıp kimisi Sultan III. Murat gibi çok güçlü hamilerin himayesine girmeyi başarmıştır. Bununla birlikte Kıssa-i Şeyh Abdürrezzâk ile Muradname adlı mesnevilerin sebeb-i telîf (nazm) bölümlerinde şairler, hamileri konusunda sık sık göndermelerde bulunmuşlar ve eserlerinin bu bölümünde hamilerine karşı iltifat, övgü ve dua gibi iyi dileklere sık sık başvurmuşlardır. Edimbilim açısından bakıldığında; iltifat, övgü ve iyi dilekler, sözeylemler olarak değerlendirilmekte ve dışavurumcular sınıfında yer almaktadırlar. Edimbilim kuramcıları; iltifatların olumlu nezaketin en çarpıcı örnekleri olduğunu ve iltifatların bir haber vermek ya da bir şeye işaret etmek amacıyla değil; dinleyicinin iyi hissetmesi amacıyla söylendiğini düşünmektedirler. Bu sayede konuşmacı ile dinleyici arasında yakınlık ve işbirliği kurulması sağlanılmaktadır. Şair ve patron, konuşmacı ile dinleyici olarak düşünüldüğünde aralarındaki bağ, şairin dil kullanımı ve başvurduğu nezaket stratejileriyle yakından ilişkilidir. Şiirin bir iletişim yolu olduğu gerçeğinden yola çıkarak şair ile okuyucu/dinleyici arasındaki ilişki Edimbilim, özellikle kibarlık ilkeleri bağlamında irdelenebilir. Bu bağlamda 16.yüzyıl Bosnalı Divan şairlerinin hamileriyle olan ilişkilerinin incelenmesinde; mesnevilerinin sebeb-i telîf (nazm) bölümlerine Söz Eylemler ve Nezaket Kuramları açısından yaklaşmak aydınlatıcı olabilir. Çalışmanın kuramsal çerçevesi, dış dünya hakkında haber veren beyanlar ile dış dünyayı değiştiren beyanları birbirinden ayıran İngiliz filozof Austin'in ortaya koyduğu kurama dayanmaktadır.

Toplumsal yaşam, gündelik hayatın süreğenliğine koşullu bir yapıdır. Bu yapının akışı, egemen iktidar yapılarının iktisadi, siyasi, hukuki veya idari uygulamalarıyla kesintiye uğradığında veya askıya alındığında çeşitli muhalefet biçimleri ortaya çıkar. COVID-19 pandemisinin önlenmesi ve kontrol altına alınması sürecinde devletler tarafından uygulanan kısıtlama ve tedbirler dünyanın farklı yerlerinde eylemliliklerin doğmasına yol açmıştır. Bu açıdan çalışma, devletlerin siyasi ve idari aygıtları harekete geçirerek pandeminin kontrol altına alınması için devreye soktuğu tedbir, kısıtlama ve yasaklamaların başlangıcından -Mart 2020- Temmuz 2021 dönemine dek ortaya çıkan eylemlilikleri gerekçeler, aktörler, örgütlenme biçimleri ve eylem repertuvarları açısından incelemekte ve sınıflandırmaktadır. Çalışmanın verileri literatür taraması yanında, yeni ve dinamik bir süreci ele aldığı oranda gözlemlerden, gazete ve internet taramalarından toplanmıştır. Veriler ise nitel araştırma yöntemiyle yorumsamacı paradigma çerçevesinde ve gerektiğinde söylem analizi yapılarak değerlendirilmektedir. Bu itibarla çalışma, konuyla ilgili bilimsel araştırmaların kısıtlılık ve dağınıklığı söz
konusuyken geniş bir veri tabanını bir araya getirerek yaptığı sınıflama ve analizle, Covid sürecindeki toplumsal eylemliliklerle ilgili literatür birikimine katkı sağlamaktadır.

Tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs pandemisinin siyasi tutumlarla ilişkisini öğrenmek ve siyasetin kriz durumlarında halkın tutum ve davranışlarını yönlendirip yönlendirmediğini öğrenmek amacıyla 767 kişiyle çevrimiçi anket yapılmıştır. Yapılan nicel araştırma sonucunda, alınan önleyici tedbirlere uymanın, bu tedbirlerin yerinde oluşuna/haklılığına olan tutumun, aşı olma niyetinin ve aşının koruyuculuğuna olan inancın siyasi görüşlere göre farklılaştığı bulunmuştur. Ayrıca katılımcıların yapılan Covid-19 açıklamaları bakımından siyasi partilerine, parti temsilcilerinden daha çok güvendikleri, alınan önlem ve tedbirleri kısmen yerinde/haklı buldukları ve çok büyük çoğunluğun bu önlemlere uyduğu görülmüştür. Araştırma sonucunda virüsün kökenine yönelik inançlar bakımından virüsün gerçek olduğuna inanıldığı, ortaya çıkış nedeni bakımından ise ülkelerin ekonomilerini kötüleştirmek ve dünya nüfusunu azaltmak için ortaya çıktığına inanıldığı görülmüştür. Araştırmadan çıkan bir başka sonuç ise katılımcıların televizyon, dergi ve gazetelerin ideolojik nedenlerle ve siyasi yanlılıklarına bağlı olarak virüs haberlerini halka farklı yansıttığını düşündükleridir. Sosyal medyadaki haberlerin ise yanıltıcı, yanlış olduğu görüşündelerdir. Bu çalışma sonucunda salgın hastalık, afet, savaş, ekonomik krizler gibi olağanüstü durumlarda siyasetin, siyasi görüşlerin dikkate alınmasının hem krizin üstesinden gelmede hem de toplumun tüm üyelerini kapsamada önemli bir rol oynayacağı vurgulanmaktadır.

Bu çalışma siyasal, dinsel, ideolojik ve tıbbi nedenlerle gerekçelendirilen aşı karşıtlığını sosyolojik bir bağlamda incelemektedir. Aşı karşıtlarının bir toplumsal hareket olma potansiyelini dikkate alarak aşı karşıtlarının örgütsel ve eylem yapısını Manuel Castells'in ağ toplumu kavramıyla açıklamaktadır. Ayrıca aşı karşıtı hareketlerin COVID-19 pandemisi ile birlikte sosyal medyada ve çeşitli ülkelerde sokak eylemleriyle kamusal alanda örgütlü bir şekilde görünür olmaya başlamaları politik bir hareket olma potansiyelini güçlendirmektedir. Dolayısıyla çalışma COVID-19 pandemisiylebirlikte yükselişe geçen aşı karşıtlarının hem sosyolojik bağlamına hem de politikleşme dinamiğine odaklanarak görece yeni bir olgu olan aşı karşıtı hareketleri açıklamaya çalışan teorik bir çerçeve sunmayı hedeflemektedir. Makale teorik bir değerlendirmedir ancak aşı karşıtlığıyla ilgili çeşitli saha çalışmalarından da veriler kullanılmıştır.