Podjęcie roli rodzicielskiej stanowi istotne zadanie rozwojowe okresu wczesnej dorosłości oraz znaczące doświadczenie w biografii człowieka. Realizowanie roli rodzicielskiej to proces, którego człowiek uczy się w biegu życia. Jednym z rodzajów uczenia się jest uczenie się biograficzne. Celem badań była rekonstrukcja wydarzeń i okoliczności wpisanych w bieg życia kobiet, które stanowiły kontekst ich biograficznego uczenia się roli rodzicielskiej. W badaniach wzięło udział 15 kobiet w wieku od 24 do 35 lat, będących matkami. W wyniku przeprowadzonych badań ustalono, że biograficzne uczenie się roli rodzicielskiej przez matkę zachodzi poprzez uczenie się z biografii własnej i biografii Innych, w wymiarze świadomym i nieświadomym, indywidualnie lub w relacji z Innym(i). Dla biograficznego uczenia się roli rodzicielskiej duże znaczenie ma okres wzrastania i rozwoju w domu rodziny pochodzenia. Szczególnie znaczące są tu doświadczenia życiowe zdobywane w relacji z matką oraz obserwowanie jej w roli matki. Wnioski płynące z prezentowanych badań mogą stanowić podstawę do tworzenia programów edukacyjnych skierowanych do (przyszłych) matek oraz do przygotowania specjalistów wspierających kobiety pełnieniu roli rodzicielskiej.
Głównym celem artykułu jest refleksja nad relacją między neoliberalnym środowiskiem edukacyjnym w miejscu pracy a możliwościami uczenia się i działania zgodnie z zasadami demokracji w tym środowisku. Instytucje lub przedsiębiorstwa są zawsze zorganizowane w konkretnym, dominującym modelu, który stanowi kontekst uczenia się. Neoliberalizm jako globalna i dominująca ideologia jest prezentowany w wielu dziedzinach życia człowieka. Jest najgłębiej osadzony i jest najsilniej legitymizowany w miejscu pracy, w którym "służy" właścicielom firmy, a nie pracownikom. Z powodu konstrukcji dzisiejszych miejsc pracy często w punkcie ochrony lub dalszej ekspansji neoliberalnej doktryny, pracownicy cierpią z powodu tej ideologii. Ten rodzaj środowiska edukacyjnego może mieć szkodliwy wpływ na uczenie się postaw demokratycznych. Z drugiej strony ekonomia społeczna staje się najbardziej popularna jako przykład zupełnie innej praktyki, niż ten spotykany w tradycyjnych przedsiębiorstwach. Niestety Społeczna Odpowiedzialność Biznesu (CSR) postrzegana jest jedynie jako forma, która poprawia społeczną relację między społeczeństwem a organizacją. Jednocześnie jest to tylko część promocji rynku. Jednak każdy rodzaj nauki odbywa się w warunkach społecznych. Co oznacza, że powinniśmy również brać pod uwagę warunki środowiska edukacyjnego w miejscu pracy, które mają ogromny wpływ na cały proces uczenia się. Autorka artykułu zastanawia się, w jaki sposób zaistniałe warunki w większości firm z dominującą "kulturą zysku" mogą uniemożliwić, utrudnić lub odwrócić - jak wspierają naukę demokratycznych postaw w dzisiejszych miejscach pracy?
Cel badań. Celem analizy jakościowej było porównanie dwóch rodzajów kursu języka obcego e-learning: kursu języka hiszpańskiego na platformie Duolingo i kursu typu MOOC Basic Spanish 1: Getting started pod względem warunków uczenia się. Badanie ilościowe zrealizowano w celu porównania osób wybierających kurs na wspomnianych dwóch rodzajach platform pod względem poziomu samooceny globalnej, samooceny językowej oraz motywacji do nauki języków.
Metodologia. Jako kryteria analizy jakościowej przyjęto dwanaście zasad dobrych praktyk w edukacji językowej zaproponowanych przez Browna (2002); to jest: (1) automatyzacja, (2) uczenie się ze zrozumieniem (ang. meaningful learning), (3) antycypacja nagrody, (4) motywacja wewnętrzna, (5) strategiczna inwestycja, (6) językowe ego (ang. language ego), (7) samoocena, (8) podejmowanie ryzyka, (9) relacja język – kultura, (10) wpływ języka ojczystego, (11) interjęzyk (ang. interlanguage) oraz (12) kompetencja komunikacyjna. W badaniu ilościowym wzięło udział 261 uczących się języka hiszpańskiego, którzy utworzyli dwie grupy badawcze: grupę użytkowników platformy Duolingo oraz grupę użytkowników kursów typu MOOC na platformie edX, FutureLearn i Udemy. Zostali oni poproszeni o wypełnienie trzech kwestionariuszy w wersji elektronicznej (SES Rosenberga, kwestionariusz do badania samooceny językowej oraz kwestionariusz do badania motywacji do nauki języków obcych autorstwa Noels, Clément i Pelletier (2001)). Do analizy wyników wykorzystano test t-Studenta oraz test niezależności chi-kwadrat.
Wyniki. Analiza kursu języka hiszpańskiego na platformie Duolingo oraz kursu typu MOOC na platformie edX wykazała, że Duolingo w większym stopniu spełnia ryteria automatyzacji, antycypacji nagrody oraz samooceny, a kurs MOOC ma przewagę w zakresie uczenia ze zrozumieniem, włączania kultury w naukę języka, balansu pomiędzy językiem obcym a językiem ojczystym oraz kompetencji komunikacyjnej. Analiza ilościowa nie wykazała istotnych różnic pomiędzy grupami w zakresie samooceny globalnej. Osoby uczące się na platformie Duolingo miały za to wyższą samoocenę językową od osób uczących się na kursach MOOC. Grupy różniły się również pod względem wskazywanych motywacji do nauki.
Wnioski. Analiza jakościowa ujawniła różnice pomiędzy dwoma implementacjami e-learningu, a także ich braki. Materiał językowy bywa odarty z kontekstu i przekazywany w zmechanizowany sposób (Duolingo) lub kurs w niewystarczający sposób motywuje i utrwala zdobytą wiedzę (edX). Zmienną pośredniczącą w badaniu ilościowym mógł być wiek badanych, gdyż 49,2% grupy uczących się na kursach typu MOOC stanowiły osoby w wieku powyżej 61 roku życia.
W artykule podjęta zostaje kwestia treści kształcenia, jakie zawarte są w podstawie programowej kształcenia ogólnego, realizowanej od 2009 do 2016 roku, a także przedstawione są propozycje ich wykorzystania na rzecz uczenia się na lekcjach etyki, by żyć wspólnie z innymi. W pierwszej części artykułu dokonano przybliżenia znaczenia pojęcia "treści kształcenia" oraz przedstawiono ich układ, a także omówiono zasady i teorie doboru treści w programach szkolnych. W drugiej części, na podstawie analizy podstaw programowych kształcenia ogólnego z przedmiotu etyka, ukazano treści kształcenia, w których eksponowane są wyzwania współczesnego świata. Zaproponowano ponadto ich przebudowę, uwzględniającą ideę uczenia się pojęć, na przykładzie zagadnienia pokoju na świecie. Zaproponowane rozwiązania zawierają wskazania praktyczne dla nauczyciela, planującego lekcję.
Learning pluralism and shaping religious identity in the context of cultural and ideological differences – between traditional diversification and contemporary pluralism
In the public and academic discourse, pluralism is recognized as one of the main features of the contemporary Western world, which is culturally, religiously and ideologically diversified. According to its supporters and promotors, pluralism is a significant value which constitutes a virtue of the modern world. However, pluralism is also associated with various problems, dilemmas and difficulties. Contemporary cultural pluralism has a substantial impact on shaping the religious identity and causes significant changes within it. In the 1970s and 1980s, sociologists indicated some pluralization processes which modified religious identity. In 1983, while examining the determinants of the Church activities in the industrial society, Janusz Mariański – a sociologist of religion, agreed with the observation that "what is eliminated in the pluralistic society is the situation of the monopoly of church institutions in interpreting human reality in the consciousness of the contemporary man. Religious values are not the only which give sense to fundamental values institutionalized in the society". Thus, religion ceases to have the earlier potentialities of the monopoly in the sphere of fundamental values. The issue of pluralism, widely discussed today and raising a lot of dispute, can be viewed from the perspective of the analysis of broadly understood learning processes and outcomes (the analysis of educational and self‑educational activities). Pluralism can be perceived as a process and a result of mutual and constant learning in the (educationally potent and dynamic) relationship with individuals who show more or less different attitudes and beliefs – a process of learning those who, by entering relationships with each other, preserve and at the same time shape their different identities. If a person enhances the inner will to learn constantly, to multiply the cognitively valuable knowledge, to improve intellectual skills, this willingness should lead to the recognition of important intrinsic and educational values of other attitudes and beliefs. By meeting what is to some extent different, it is possible to learn further and, with growing accuracy, to recognize the fields of one's own ignorance. Modern pluralism poses serious challenges to religion. The statement used in sociological discourse that "pluralistic tendencies are destructive to religion" can be read by those for whom religion – confessing religious faith – is close and important as a challenge to oppose pluralism for the sake of the defense of traditionally perceived religious faith, the defense of its world view and its institution. Such a deeply engaged interpretation imposes formulating an alternative: either the pluralistic tendencies which are destructive to religion get intensified or religion gets more power, counteracting the dangerous tendencies of pluralism which pose threat to religion. Two different ways of the inner diagnosis of religion are outlined here. The first is a fundamentalist one and consists in "strengthening its own positions", as it recognizes that the overemphasized (in religion) elements of openness and dialogue weaken religion from inside, making it more sensitive to destructive influence of pluralism (openness and dialogue are a "Trojan horse" of hostile pluralism, let into the inside of religion). The second way, of the in‑depth and self‑critical reflection upon the current situation of religion, may lead to recognizing (among the elements so far belonging to religious identity) those which – in the context of pluralism and in spite of their presence for many centuries – are of doubtful value or even become the causes of the destructive crisis of religion in spite of their being situated inside it. Therefore, the situation of pluralism allows for cleaning religion, which is confronted with pluralism and was earlier closed within its homogeneous world. At the same time, the religious crisis in the pluralistic world can be viewed as a crisis of inner maturation and growth of religion. Undertaking ideological discussion with the conviction that common and binding arrangements should be reached is not an easy matter. What is more, in the opinion of people who believe in the necessity of confrontation, this discussion is not even needed. It can be assumed that, in the diversified social life, the persistent conducting of difficult negotiations is indispensable, instead of the state of embittered confrontation. Referring to the standpoint of Jerzy Nikitorowicz, who promotes learning pluralism and intercultural dialogue, the dialogical concept of pluralism can be applied: "In the pluralistic society, the process is taking place of reaching commonly shared values by individuals and groups through unceasing negotiations of values and interests, the process of shaping the sensitivity to others and the need for mutual respect and recognition, without the division to upper and lower cultures".
Learning, which has always been an inherent feature of human life activity, naturally inscribed in human biographies, is today an intriguing phenomenon representatives of various scientific disciplines. They come with the help of educational policy. This article presents the genesis of the idea of learning throughout life, whose beginnings can be discerned in ancient times. The evolution of this idea is the result of social change, new challenges to the man, his knowledge and skills. Today, learning is seen as a requirement for the individual; as a condition of her personal development and success in professional and social life. At the same time politics and the economy put their knowledge and skilled workers hope for economic development and to meet competitive in the global world. The authors point to the need to support the learning processes of individuals and societies, politics, economy, education and science. By pressure on the society should go to activities supporting man in his throughout life learning process. Hence the need, among others, research on learning of adults commitment of budgetary resources to the development of modern institutions of adult education or creating incentives for learning throughout life. ; Uczenie się, które zawsze było immanentną cechą ludzkiego życia, aktywnością w sposób naturalny wpisaną w ludzkie biografie, stanowi dziś fenomen intrygujący przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych. Przychodzą oni z pomocą polityce oświatowej. Celem artykułu jest przedstawienie genezy idei uczenia się przez całe życie, której początków można dopatrzeć się już w czasach starożytnych. Ewolucja tej idei jest wynikiem zmian społecznych, nowych wyzwań wobec człowieka, jego wiedzy i umiejętności. Współcześnie uczenie się jest postrzegane jako wymóg stojący przed każdą jednostką; jako warunek jej osobistego rozwoju i pomyślności w życiu zawodowym i społecznym. Równocześnie polityka i gospodarka pokładają w wiedzy i kwalifikacjach pracobiorców nadzieję na rozwój ekonomiczny i sprostanie konkurencyjności w globalnym świecie. Autorzy wskazują na konieczność wspierania procesów uczenia się jednostek i społeczeństw przez politykę, gospodarkę, instytucje edukacyjne i naukę. Za presją wywieraną na społeczeństwie winny iść działania wspierające człowieka w jego całożyciowym procesie uczenia się. Stąd potrzeba m.in. badań nad uczeniem się ludzi dorosłych, zaangażowania środków budżetowych w rozwój nowoczesnych instytucji edukacji dorosłych czy tworzenia bodźców do uczenia się przez całe życie.
Uczenie się, które zawsze było immanentną cechą ludzkiego życia, aktywnością w sposób naturalny wpisaną w ludzkie biografie, stanowi dziś fenomen intrygujący przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych. Przychodzą oni z pomocą polityce oświatowej. Celem artykułu jest przedstawienie genezy idei uczenia się przez całe życie, której początków można dopatrzeć się już w czasach starożytnych. Ewolucja tej idei jest wynikiem zmian społecznych, nowych wyzwań wobec człowieka, jego wiedzy i umiejętności. Współcześnie uczenie się jest postrzegane jako wymóg stojący przed każdą jednostką; jako warunek jej osobistego rozwoju i pomyślności w życiu zawodowym i społecznym. Równocześnie polityka i gospodarka pokładają w wiedzy i kwalifikacjach pracobiorców nadzieję na rozwój ekonomiczny i sprostanie konkurencyjności w globalnym świecie. Autorzy wskazują na konieczność wspierania procesów uczenia się jednostek i społeczeństw przez politykę, gospodarkę, instytucje edukacyjne i naukę. Za presją wywieraną na społeczeństwie winny iść działania wspierające człowieka w jego całożyciowym procesie uczenia się. Stąd potrzeba m.in. badań nad uczeniem się ludzi dorosłych, zaangażowania środków budżetowych w rozwój nowoczesnych instytucji edukacji dorosłych czy tworzenia bodźców do uczenia się przez całe życie. ; Learning, which has always been an inherent feature of human life activity, naturally inscribed in human biographies, is today an intriguing phenomenon representatives of various scientific disciplines. They come with the help of educational policy. This article presents the genesis of the idea of learning throughout life, whose beginnings can be discerned in ancient times. The evolution of this idea is the result of social change, new challenges to the man, his knowledge and skills. Today, learning is seen as a requirement for the individual; as a condition of her personal development and success in professional and social life. At the same time politics and the economy put their knowledge and skilled workers hope for economic development and to meet competitive in the global world. The authors point to the need to support the learning processes of individuals and societies, politics, economy, education and science. By pressure on the society should go to activities supporting man in his throughout life learning process. Hence the need, among others, research on learning of adults commitment of budgetary resources to the development of modern institutions of adult education or creating incentives for learning throughout life.
In the article, we analyze the specificity of the active response of residents of the eastern border areas to unexpected and sudden events in their surroundings: the wave of migrants from Africa and the Middle East since mid-2021 at the border with Belarus and the mass exodus of people from Ukraine as a result of the Russian invasion in February 2022. We are looking for confirmation of the thesis that the development potential of the crisis exists and we are testing hypotheses regarding the role of the social and institutional environment in the manifestation of this potential. We present the results of a field study devoted to: the perception of the social environment of activists for migrants – as a factor encouraging them to provide help or demobilizing them; analysis of forms and methods of operation with particular emphasis on their innovative nature; the course and effects of aid activities from the perspective of generating, using, exchanging and consolidating cognitive and social resources in local environments confronted with the crisis.
The Common European Framework of Reference for Languages: Learning, Teaching, Assessment emphasizes the importance of sociolinguistic competence. Knowledge about a society and its culture is a part of general knowledge about the world. Therefore, it is especially important for a learner of a language to acquire socio-cultural knowledge. There are a lot of stereotypes about a country, its culture and society among its neighbours. Learning Polish in Lithuania promotes a better understanding of Polish culture and helps to overcome stereotypes. Both countries have the common history; however, Lithuanian society's perception of the Poles is not always rational. The public opinion polls show that Lithuanians perceive the Poles worse than they perceive Russians. Does learning the Polish language provide the opportunity to understand the country and the culture as well as to reassess the views on the Poles? The students, who have been learning the Polish language for three semesters (A1-B1) at VMU, were asked to share their opinion. The questions were the following: Why did they choose to learn Polish? What did they know about Poland and Polish culture before the course? What are their insights into Poland after the course? The students were not satisfied with their knowledge about Poland prior to starting the course. It should be noted that they assessed their knowledge on the subject from the perspective of three semesters. In the meantime, some students went to the Summer School of the Polish Language and Culture in Poland and had an opportunity to visit Warsaw. The students, who completed B2 course of the Polish language, have changed their views and perceptions of Poland and its culture. The learning of the language has become an opportunity to learn about Poland and its culture and enabled students to evaluate the country very positively. [.]
The Common European Framework of Reference for Languages: Learning, Teaching, Assessment emphasizes the importance of sociolinguistic competence. Knowledge about a society and its culture is a part of general knowledge about the world. Therefore, it is especially important for a learner of a language to acquire socio-cultural knowledge. There are a lot of stereotypes about a country, its culture and society among its neighbours. Learning Polish in Lithuania promotes a better understanding of Polish culture and helps to overcome stereotypes. Both countries have the common history; however, Lithuanian society's perception of the Poles is not always rational. The public opinion polls show that Lithuanians perceive the Poles worse than they perceive Russians. Does learning the Polish language provide the opportunity to understand the country and the culture as well as to reassess the views on the Poles? The students, who have been learning the Polish language for three semesters (A1-B1) at VMU, were asked to share their opinion. The questions were the following: Why did they choose to learn Polish? What did they know about Poland and Polish culture before the course? What are their insights into Poland after the course? The students were not satisfied with their knowledge about Poland prior to starting the course. It should be noted that they assessed their knowledge on the subject from the perspective of three semesters. In the meantime, some students went to the Summer School of the Polish Language and Culture in Poland and had an opportunity to visit Warsaw. The students, who completed B2 course of the Polish language, have changed their views and perceptions of Poland and its culture. The learning of the language has become an opportunity to learn about Poland and its culture and enabled students to evaluate the country very positively. [.]
<p>W artykule przedstawiono możliwości zastosowania metodyki TASC w praktyce przedszkolnej i szkolnej, która związana jest m.in. z uczeniem się kreatywności w trakcie rozwiązywania różnych problemów. Dokładnie omówiono każdy z ośmiu etapów pracy z dziećmi wraz ze sposobami wspierania ich wysiłku myślowego przez nauczyciela oraz przykładowymi pytaniami, poleceniami i sugestiami. Opracowanie kończą egzemplifikacje zadań do realizacji w warunkach przedszkolnych lub szkolnych.</p>
