Search results

Klauzula przeciw unikaniu opodatkowania narusza zasady ustrojowe, które stanowią o respektowaniu przez prawodawcę zasady demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji). Neguje, i to w sposób oczywisty, jaskrawy, treść zasady zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa podatkowego. Oznacza to, że klauzula stoi w sprzeczności z art. 2 Konstytucji w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji. Tym samym, został złamany konstytucyjny nakaz, który zobowiązuje prawodawcę do precyzyjnego, tj. jednoznacznego w treści, zakresu i przesłanek dopuszczalnej ingerencji w prawa podmiotowe podatnika. Arbitralne wkroczenie w wolności gwarantowane Konstytucją, w tym wolności gospodarcze, jest tym bardziej niebezpieczne dla podatnika, że przyjęte w klauzuli unormowania proceduralne, które mają chronić podatnika przed nadużyciem stosowania klauzuli, są tylko pozorne i mają charakter złudy prawnej. A to narusza zasadę wzajemnej lojalności w relacjach państwo–podatnik. Klauzula ma kwalifikowane wady, albowiem: a) nie zapewnia bezpieczeństwa prawnego podatnikowi, b) nie respektuje zasady określoności przepisów prawa podatkowego, c) nie respektuje zasady wzajemnej lojalności w relacjach państwo a podatnik, d) narusza także zasadę zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa podatkowego. Z winy prawodawcy konstrukcja prawna klauzuli jest niejasna, nieprecyzyjna, wieloznaczna, a to stwarza niepewność, co do praw i obowiązków podatnika, a zatem stwarza podstawy do arbitralnych rozstrzygnięć organów podatkowych, albowiem swoboda luzu decyzyjnego organu podatkowego jest nadmierna.

The Anti Tax Avoidance Rule discussed in the article breaches systemic principles that compel the legislator to respect the principle of a democratic rule of law (as per Article 2 of the Constitution). In an obvious and clear way, the rule betrays the principle of legitimate expectation of the state and statutory tax law. It means that the rule is contradictory to Article 2 of the Constitution in conjunction with Article 31, section 3 of the Constitution. Thus, a constitutional regulation was breached, which obliges the legislator to make precise – that is, unambiguous in terms of the substance, scope, and prerequisites – permissible interferences in taxpayers' rights ratione personae. Arbitrary inhibition of the freedoms guaranteed by the Constitution, including economic freedoms, is all the more hazardous for the taxpayer because the procedural regulations applicable within the framework of the rule, which are intended to protect the taxpayer from abuse of the rule, are only apparent; they are a legal illu ion. This, in turn, breaches the principle of mutual loyalty that the taxpayer-state relation is supposed to be characterised by. The rule has these qualified faults because: a) It does not ensure legal security of the taxpayer; b) It does not respect the principle of descriptiveness of the provisions of tax law; c) It breaches the principle of mutual loyalty that the taxpayer-state relation is supposed to be characterised by; d) It also breaches the principle of legitimate expectation of the state and the tax law it passes. By the fault of the legislator, the legal construction of the rule is unclear, imprecise, and ambiguous, which creates uncertainty as to the rights and obligations of the taxpayer, and so it creates a basis for arbitrary decisions of tax bodies because the freedom of the tax authority's decision is excessive. ; Klauzula przeciw unikaniu opodatkowania narusza zasady ustrojowe, które stanowią o respektowaniu przez prawodawcę zasady demokratycznego państwa prawnego (art. 2 Konstytucji). Neguje, i to w sposób oczywisty, jaskrawy, treść zasady zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa podatkowego. Oznacza to, że klauzula stoi w sprzeczności z art. 2 Konstytucji w zw. z art. 31 ust. 3 Konstytucji. Tym samym, został złamany konstytucyjny nakaz, który zobowiązuje prawodawcę do precyzyjnego, tj. jednoznacznego w treści, zakresu i przesłanek dopuszczalnej ingerencji w prawa podmiotowe podatnika. Arbitralne wkroczenie w wolności gwarantowane Konstytucją, w tym wolności gospodarcze, jest tym bardziej niebezpieczne dla podatnika, że przyjęte w klauzuli unormowania proceduralne, które mają chronić podatnika przed nadużyciem stosowania klauzuli, są tylko pozorne i mają charakter złudy prawnej. A to narusza zasadę wzajemnej lojalności w relacjach państwo–podatnik. Klauzula ma kwalifikowane wady, albowiem: a) nie zapewnia bezpieczeństwa prawnego podatnikowi, b) nie respektuje zasady określoności przepisów prawa podatkowego, c) nie respektuje zasady wzajemnej lojalności w relacjach państwo a podatnik, d) narusza także zasadę zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa podatkowego. Z winy prawodawcy konstrukcja prawna klauzuli jest niejasna, nieprecyzyjna, wieloznaczna, a to stwarza niepewność, co do praw i obowiązków podatnika, a zatem stwarza podstawy do arbitralnych rozstrzygnięć organów podatkowych, albowiem swoboda luzu decyzyjnego organu podatkowego jest nadmierna.

Z opodatkowaniem wiążą się nie tylko złożone problemy prawne, lecz także etyczne. Uwidaczniają się one w procesie stosowania przepisów prawa. Zdarza się, że prawo podatkowe przeradza się w swoje przeciwieństwo, gdy rygoryzm w wykonywaniu litery prawa przestaje się liczyć z kontekstem społecznym. Właśnie wtedy, z uwagi na złośliwe tłumaczenie prawa (Cyceron), szczególna rola przypada sędziom sądu administracyjnego.Ochrona przed bezprawnym działaniem organów podatkowych wynika z wysokiej wiedzy interpretacyjnej sędziów, sędziowskiej dociekliwości i wnikliwości, moralnej wrażliwości sędziów na prawo, solidności kontroli instancyjnej.Pojawia się też problem relacji norm etycznych wywodzących się z wartości aksjologicznych do norm prawnych. Te relacje są następujące: normy prawne powinny posiadać legitymację aksjologiczną, natomiast normy etyczne legitymacji jurydycznej nie potrzebują. A to oznacza, że niesporne wartości aksjologiczne (dobro, godność, sprawiedliwość, równość, wolność) obowiązują niezależnie od umownie przyjętych w danym czasie konwencji stanowienia prawa. Zawsze więc stają się częścią systemu prawa w państwie. Prawo pozytywne jest wynikiem kompromisu sił politycznych i sił społecznych, które w życiu publicznym odgrywają istotną, ważną rolę. Dlatego też prawo pozytywne nie może być pełnym odbiciem uniwersalnych wartości aksjologicznych. I stąd właśnie pochodzą różnice zakresów pomiędzy obowiązującym systemem prawa a systemem norm etycznych wynikających z uniwersalnych wartości aksjologicznych.

Z opodatkowaniem wiążą się nie tylko złożone problemy prawne, lecz także etyczne. Uwidaczniają się one w procesie stosowania przepisów prawa. Zdarza się, że prawo podatkowe przeradza się w swoje przeciwieństwo, gdy rygoryzm w wykonywaniu litery prawa przestaje się liczyć z kontekstem społecznym. Właśnie wtedy, z uwagi na złośliwe tłumaczenie prawa (Cyceron), szczególna rola przypada sędziom sądu administracyjnego.Ochrona przed bezprawnym działaniem organów podatkowych wynika z wysokiej wiedzy interpretacyjnej sędziów, sędziowskiej dociekliwości i wnikliwości, moralnej wrażliwości sędziów na prawo, solidności kontroli instancyjnej.Pojawia się też problem relacji norm etycznych wywodzących się z wartości aksjologicznych do norm prawnych. Te relacje są następujące: normy prawne powinny posiadać legitymację aksjologiczną, natomiast normy etyczne legitymacji jurydycznej nie potrzebują. A to oznacza, że niesporne wartości aksjologiczne (dobro, godność, sprawiedliwość, równość, wolność) obowiązują niezależnie od umownie przyjętych w danym czasie konwencji stanowienia prawa. Zawsze więc stają się częścią systemu prawa w państwie. Prawo pozytywne jest wynikiem kompromisu sił politycznych i sił społecznych, które w życiu publicznym odgrywają istotną, ważną rolę. Dlatego też prawo pozytywne nie może być pełnym odbiciem uniwersalnych wartości aksjologicznych. I stąd właśnie pochodzą różnice zakresów pomiędzy obowiązującym systemem prawa a systemem norm etycznych wynikających z uniwersalnych wartości aksjologicznych. ; Taxation is not only associated with complex legal problems but also with ethical ones which become apparent in the process of applying legal regulations. When the rigorous application of the letter of the law ignores the social context taxation law degenerates into its opposite. In such situations, owing to malicious legal explanations (Cicero), a vital role is played by the judges of the administrative courts.Protection against the unlawful actions of tax institutions derives from the great interpretative knowledge of the judges, their inquisitiveness and insight, their moral sensitivity to legal issues as well as the soundness of the control processes of the courts.The problem arises here of the relationship between ethical norms which derive from axiological values and legal norms. This relationship can be defined as follows: legal norms ought to have axiological legitimacy but ethical norms do not require judicial legitimacy. This means that undisputedaxiological values (such as good, dignity, justice, equality, freedom) are valid independently of the legal conventions of law making applying at a given time. They are always incorporated into the legal system of a state. Positive law is a consequence of a compromise between the political and social forces which play an important and vital role in public life. This is why positive law cannot be a full reflection of universal axiological values. This explains why there are differences of scope between the legal system in force and the system of ethical norms which derive from universal axiological values.

Beyond any doubt, the division of tax charges should be just and, thus, the tax legislation, similarly as the tax system, should be established so as to meet the standard of justice. However, the ethic standard of justice causes significant complications in the legislative practice. These mainly result from the fact that there is no confidence in the idea of just taxation. The reasons why the principle of just taxation cannot be trusted are different for the legislator and different for the taxpayer. The legislator's distrust stems, above all, from fear that it might not be possible to connect the just taxation with effectiveness in fulfilling the income function. In the legislative practice a strong wrong belief continues to be shared that the just taxation amounts to the reducing of tax proceeds. Whereas the fear of the taxpayers that the system of tax charges applies to results from their awareness which has been developed and enhanced long enough to show that the legislator, while referring to the concept of justice, too often carries out reforms that contradict it. The tax justice - as an argument underlying the structure of the tax system - is employed much too frequently to mask the fiscal interest of the State, that is the effective fulfillment of the income function. What is important just as well is the fact that the ethical postulate of just taxation can provide the legislator with grounds to formulate various courses of action and, as a result, various tax law solutions. There is a variety of tax rules that can be deemed to incorporate the postulate of justice [1]. However, a more complicated question arises whether the legislator can put the just taxation into practice by referring to the idea of justice. This has always raised doubts. ; Straipsnyje nagrinėjami mokesčių naštos paskirstymo teisingumo ir mokesčių sistemos teisingumo klausimai, taip pat mokestinių teisinių santykių subjektų tikėjimo teisingo apmokestinimo idėja aspektai, iš jų kylanti praktinė problema, ar remdamasis teisingumo idėja įstatymų leidėjas gali praktiškai įgyvendinti teisingo apmokestinimo principą. Klausimas, ar mokesčių sistemoje išties laikomasi teisingo apmokestinimo principo, gali būti paprastai įvardijamas kaip problema, ar apmokestinimo ribos priimtinos ekonominiu, teisiniu ir moraliniu aspektu. Tokiu būdu atskleidžiamas konflikto tarp valstybės ir mokesčių mokėtojų pagrindas. Nagrinėjant teisingumo mokesčių srityje vykdymo klausimą pažymimi nesutarimai tarp mokesčių teorijos gynėjų ir viešosios valdžios, kuri sprendžia mokesčių nustatymo klausimus. Viešoji valdžia pernelyg dažnai mokesčių teorijos funkcijas ir reikšmę suvokia taip, tarsi jomis būtų nustatomos visa apimančios elgesio taisyklės, tiesiogiai taikomos teisėkūros praktikoje. Tačiau su teisingu apmokestinimu susijusios teorinės koncepcijos valdžiai turi reikšmės tik tada, kai mokslinių tezių įtvirtinimas dera su jomis siūlomų rekomendacijų taikymo teisėkūros praktikoje rezultatais. Deja, viešoji valdžia dažnai pamiršta, kad teorinių koncepcijų ir prielaidų taikymas ad hoc nutinka labai retai, ir paprastai jo tenka palaukti. Nors "gyventi reikia laiko" (tai ypač taikoma ekonominei ir socialinei sritims), politikai, nustatydami mokesčių sistemos turinį, pobūdį ir formą, labai skuba. Teigiama, kad teisingo apmokestinimo principas gali būti laikomas pradiniu praktinės mokesčių teisės teorijos formulavimo tašku. Tai reiškia, kad taikyti etines apmokestinimo taisykles mokesčių sistemoje būtų privaloma. To galima pasiekti atsižvelgus į visus aspektus, pirmiausia - į prieštaras, interesų konfliktus.

Beyond any doubt, the division of tax charges should be just and, thus, the tax legislation, similarly as the tax system, should be established so as to meet the standard of justice. However, the ethic standard of justice causes significant complications in the legislative practice. These mainly result from the fact that there is no confidence in the idea of just taxation. The reasons why the principle of just taxation cannot be trusted are different for the legislator and different for the taxpayer. The legislator's distrust stems, above all, from fear that it might not be possible to connect the just taxation with effectiveness in fulfilling the income function. In the legislative practice a strong wrong belief continues to be shared that the just taxation amounts to the reducing of tax proceeds. Whereas the fear of the taxpayers that the system of tax charges applies to results from their awareness which has been developed and enhanced long enough to show that the legislator, while referring to the concept of justice, too often carries out reforms that contradict it. The tax justice - as an argument underlying the structure of the tax system - is employed much too frequently to mask the fiscal interest of the State, that is the effective fulfillment of the income function. What is important just as well is the fact that the ethical postulate of just taxation can provide the legislator with grounds to formulate various courses of action and, as a result, various tax law solutions. There is a variety of tax rules that can be deemed to incorporate the postulate of justice [1]. However, a more complicated question arises whether the legislator can put the just taxation into practice by referring to the idea of justice. This has always raised doubts.

Beyond any doubt, the division of tax charges should be just and, thus, the tax legislation, similarly as the tax system, should be established so as to meet the standard of justice. However, the ethic standard of justice causes significant complications in the legislative practice. These mainly result from the fact that there is no confidence in the idea of just taxation. The reasons why the principle of just taxation cannot be trusted are different for the legislator and different for the taxpayer. The legislator's distrust stems, above all, from fear that it might not be possible to connect the just taxation with effectiveness in fulfilling the income function. In the legislative practice a strong wrong belief continues to be shared that the just taxation amounts to the reducing of tax proceeds. Whereas the fear of the taxpayers that the system of tax charges applies to results from their awareness which has been developed and enhanced long enough to show that the legislator, while referring to the concept of justice, too often carries out reforms that contradict it. The tax justice - as an argument underlying the structure of the tax system - is employed much too frequently to mask the fiscal interest of the State, that is the effective fulfillment of the income function. What is important just as well is the fact that the ethical postulate of just taxation can provide the legislator with grounds to formulate various courses of action and, as a result, various tax law solutions. There is a variety of tax rules that can be deemed to incorporate the postulate of justice [1]. However, a more complicated question arises whether the legislator can put the just taxation into practice by referring to the idea of justice. This has always raised doubts.