Suchergebnisse

Tilgangur greinarinnar er að fjalla um hlutverk vátryggingafélaga við úrlausn umhverfislegra vandamála. Umhverfisleg vandamál eru mörg hver þess eðlis að þau eru ekki einkamál stjórnvalda eða fyrirtækja í mengandi starfsemi, heldur þurfa allir að leggja sitt af mörkum ef bæta á ástandið, stjórnvöld, stofnanir, fyrirtæki og einstaklingar. Uppbygging vátryggingakerfa er mismunandi á milli landa, en vegna stærðar vátryggingageirans og samþættingar við flest alla þætti samfélagsins geta vátryggingafélög verið öflugur liðsmaður þegar kemur að innleiðingu á stefnu stjórnvalda á sviði umhverfis- og loftslagsmála. Greinin byggir á tilviksrannsókn meðal 16 norrænna vátryggingafélaga á Álandseyjum, Færeyjum, Íslandi, Danmörku, Finnlandi, Noregi og í Svíþjóð, en félögunum var skipt upp í tvo tilvikshópa, Eyjahóp og Meginlandshóp. Munur er á aðgerðum/aðgerðaleysi í hópunum og því eru flest öll dæmin í greininni frá Meginlandshópnum. Meðal þess sem Meginlandshópurinn leggur áherslu á út frá umhverfissjónarmiðum eru 1) vörur og þjónusta, 2) tjón og forvarnir, 3) fjárfestingar, 4) eigin starfsemi, 5) eftirfylgni og 6) vátryggjendur sem þrýsitafl. Í tilviki Eyjahópsins eru áherslurnar helst á forvarnir og fáeina þætti sem snerta þeirra daglegu starfsemi. Fræðilegt og hagnýtt gildi rannsóknarinnar felst í því að varpa ljósi á hlutverk og stöðu vátryggingafélaga við úrlausn umhverfislegra vandamála.

Umhverfisleg sjálfbærni miðar að því að ekki sé gengið á höfuðstól náttúrunnar þannig að komandi kynslóðir beri skarðan hlut frá borði þegar kemur að því að hagnýta náttúrugæði. Tilgangur með rannsókn þessari var að fá sýn sérfræðinga á umhverfislega sjálfbærni Íslands, styrkleika, veikleika og möguleika til úrbóta. Gagna var aflað með rýnihópaviðtölum við sérfræðinga á sviði líffræðilegs fjölbreytileika, orku, vatns, landnýtingar, úrgangsmála, hafs og stranda, og lofthjúps, auk þess að meistaranemar tóku þátt í rýnihópaviðtali. Niðurstaðan leiddi í ljós að þrátt fyrir að sérfræðingahópunum hafi verið ætlað að fjalla um umhverfislega sjálfbærni út frá ólíkum umhverfislegum þemum þá komu fram svipaðar áherslur innan hópanna hvað stjórnsýsluleg atriði varðar. Áherslurnar voru á stefnumörkun stjórnvalda, mælingar og eftirlit, lög og reglur, hagræn stjórntæki, stjórnsýslu, pólitík, skipulagsmál, hagsmunaaðila, rannsóknir og samvinnu. Umræðan í rýnihópunum snérist í meira mæli um veikleika og hvar úrbóta er þörf, fremur en um styrkleika. Því má álykta sem svo að það sé verk að vinna þegar kemur að stjórnsýslulegum þáttum sem snúa að umhverfislegri sjálfbærni Íslands.

AbstractThe Arctic currently holds a prominent place in global policy. It is a sparsely populated region experiencing major consequences of global change, such as climate change, shifting demographics, and globalization. These substantial and rapid changes create both opportunities and risks for economic development. Informed policy‐making for sustainable development in the Arctic will require an understanding of the specific structures of arctic economies, with a focus on the existence of mixed economies that contain both subsistence and market aspects, the interplay among different economic systems, and the broader contexts in which they function. This paper presents a conceptual framework that allows for comparative analysis of arctic economies within their institutional, social, cultural, and environmental contexts. Utilization of the conceptual framework will enable more complete system‐level analyses by helping to describe the complex relationships among apparently disparate parts of the Arctic's diverse economic systems. The framework can be used across the social and natural sciences, practice, and policy‐making. Furthermore, this framework is applicable to regions outside of the Arctic that also have distinct mixed subsistence and market economies.