Suchergebnisse

ÖZETSovyetlerden 15 bağımsız cumhuriyetin ayrılışından sonra Rusya Federasyonu içinde demokrasi ve milli özgürlük uğrunda mücadele devam etmiştir.Bu mücadelenin ayrılmaz parçası olan Azerbaycan Cumhuriyetinde gelişen demokratik olaylar sonucu bağımsızlık ilan edilmiş, çağdaş ülke için değişim yoluna girilmiştir. Tarih boyu demokrasi millet ve halkların, toplumsal kuvve ve grupların keskin mücadelelerinin esas çizgisi olmuş ve olmaktadır. Bu mücadele yolunda bir çok fikir ve yöntemler geliştirilmiştir. Ama Marksist teori demokrasinin mahiyetini yanlış ve hatalı açıklamış, onu sınıfsal bir anlayış olarak belirlemiştir. Tarihi tecrübe bu iddiaların gayri hayatiliğini , insan doğasına aykırı olduğunu kanıtlamıştır. Çünkü demokrasiye sınıfsal yaklaşım bu sınıfın iktidarına, bir partinin diktatörlüğüne , gittikçe bozulan bürokratik bir sistemin yaranmasına neden oldu. Oysa demokrasi genel bir kavramdı, ülkeye, sınıfa, millete has demokrasi olamazdı. Demokrasinin uluslar üstü değerleri, prensipleri, şartları ve uygulanacak aşamaları vardı ve demokrasi her şeyden önce millet ve halkların özgürlüğünü hayata geçirmek yöntemiydi. Sovyetler Birliği yukarıdan aşağıya doğru dikey ve yatay yönlerde her şeyi, tüm toplumu, onun tüm halkalarını, sinir hücrelerini kapsıyordu. Fakat iktidarın milyonları korku altında tutması her zaman mümkün olamaz bu yüzden değişik yöntemlere başvuruluyor, özellikle utopik bir ideoloji ile beyinler yıkanıyordu. Ülkede hem Anayasa hem seçim hem çok sayıda kamu kurumları vardı. Fakat bunların faaliyetleri merkezin karar ve direktifleri ile baştan sona kadar parti strüktürleri tarafından idare ediliyordu. Neticede toplum aşırı merkezileşmiş, otoriter karakter kazanmıştı. Sadece yerel organların değil, Anayasalı federe cumhuriyetlerin yasama, yürütme organlarının da hakları kısıtlı ve kontrole tabi idi. İnsanlar ekonomik yönden tamamen devletten asılı durumda, yaratıcılıktan yoksun yukarının emirlerini uygulayan birer pasif fertlere çevrilmişlerdi. Fakat insanlar durumun farkında olmadan yüzyıllarca yaşayamazlardı. Zengin doğal servetleri olan bir memlekette çok kötü durumda yaşamak insanların akıllarında soru işaretleri doğurmuyor değildi. İşte bu yüzden 70'li yıllarda Sovyetler Birliği çökmeye başlamıştı. Azerbaycan Cumhuriyeti açısından olaylara baktığımızda Sovyetlerin kuruluşunun Rusya için getirmiş bulunduğu artı değerlerin burada kesinlikle olmadığını görüyoruz. Çünkü SSCB'ye katılan ülkenin esas doğal zenginliği olan petrol dünya pazarlarında çok ucuz fiyata satılarak kazanılan değerler Moskova'ya akmış, Hazar denizi derin ekolojik problemleri olan göle çevrilmiş, 1920 işgalinden sonra 48 bin insan öldürülmüş 80 bin kişi Iran da kalan Azerbaycan topraklarına göç etmiş, 1948-1953 yıllarında 140 binden fazla kişi, 1988'den itibaren ise tüm Azeri nüfus Ermenistan'dan zorla kovulmuş , ülke ekonomisi merkezden gelen talimatlara uyulmak zorunda kalındığı için derin yaralar almış, 1930'lı yıllarda toplumun aydın kısmı öldürülmüş veya sürgün edilmiş ; ülke içinde bir bölgeye özerklik verilerek ve 70 yıl içinde nüfus dağılımı maksatlı olarak değiştirilerek bağımsızlık mücadelesi önünde bir engel haline getirilmiştir. Bunlara ülkenin Ruslaştırma politikası yüzünden alfabenin değiştirildiğini, tarihinin tamamen saptırıldığını, geleneklerini zorla unutturulmaya çalışıldığını eklersek manevi olarak de bir milleti yok etmek için yapılabilecek her şeyin gerçekleştirildiğini anlamış oluruz.Maalesef ki Sovyetler dağıldıktan sonra bu topraklarda kurulmuş bağımsız devletlerde ve aynı şekilde Azerbaycan'da totalitar düşünce ve idare sistemi halen devam etmektedir.Fakat bu ülkelerde devam eden değişimler her hangi bir kesin sistemden bahsetmenin erken olduğunu kanıtlıyor.SUMMARYAfter 15 republics separated from the Soviet Union, struggle had went on in Russian Federation to reach democracy and freedom. As a result of some democratic phenomenon assured in The Republic of Azerbaijan which was the most important part of the fight from the beginning, independence had been declared and this was the first step for a contemporary country .To reach liberation was important after that long period of slavery and dictatorship but also to understand the idea of democracy and take lessons from the history was essential and vital. Democracy had always been the base of the nations' contention in the history. But Marxism had explained democracy in a wrong way and showed it as the intelligence of the social groups. But history proved that this idea is against the nature of human being. Cause democracy was a general concept and would not have belonged to a country, a social group or a nation. USSR was dominating all nations in the Union. Any objection used to be removed even through against law actions. Also Federative Republics' rights were limited and controlled. But it was not always possible to dominate people with creating fear over them. And people had started to ask themselves the reason of their poor life's although they lived in a country which is very rich in terms of natural sources. As a result; Soviet Union had started to collapse in the years of 70.If we look at the reason of Union's collapse, we first face with the system of common prietorship which is the vital part of the economy. This system had prepared the base of the collapse causing people lose their idea of ownership and pushing them to stealing, lying and bribery.Single political party was protected by the military authoritarian police system. The gap between the government and the citizen was becoming biger and biger every day.In the social area; everybody was considered equal as the result of social equality which was ruining social justice principles In the field of ideology; Marxism and Leninism were accepted and taught as the sole theory representing community phenomenon.If we examine Azerbaijan's situation in the Union we can say that Soviet Union had not affected this country in a positive way. The basic natural source of Azerbaijan was petroleum which was sold in the world market very cheap and the profit was running to Moskow directly. After the occupation of Azerbaijan in 1920 ,48 thousand of people were killed, 80 thousand had migrated to the land of Azerbaijan which was left to Iran. After 1988 all Azerbaijani population was driven away from Armenia. In 70 years allocation of the population had been changed on purpose to prevent any possible independence fight against the Union.Unfortunately after the Union collapsed , totalitarian opinion and government system is still going on in the Republics that separated from the Union like being in Azerbaijan.During the Soviet period Human Rights was called as the bourgeois theory and never been taught in the Universities. Not until the end of 80's human rights were included in the socialist mechanism. As a result, in Azerbaijan , short past of country's independence is still being used as the reason of limiting people's rights. Although freedom of press was arranged by the constitution in 1995, there are still blank lines and pages in the newspapers.War and interruption of the economic relations as a result of Union's collapse are still used as the defence of the above examples of misrule.

BRICS içerisinde yer alan (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika) yükselen güçlerinin 21. Yüzyıldan itibaren uluslararası siyasette öne çıkışı kalkınma için işbirliğinin teşvik edilmesi fikrine yeni bir ivme kazandırmıştır. Bu süreçte BRICS'in yapmış olduğu dış yardımlar artırmış ve özellikle Güney ülkeleriyle Güney-Güney işbirliği yoluyla farklı ekonomik işbirliği yolları ve alanları ortaya çıkmıştır. Bu tez, genel olarak bu beş ülke ve özel olarak Çin tarafından Sahra Altı Afrika'da yürütülen ikili dış yardım faaliyetlerine ilişkin hali hazırda var olan ama oldukça kısıtlı olan mevcut literatüre katkı sağlamayı hedeflemektedir. Yükselen donörler olarak nitelendirilen bu devletler, son yıllarda uluslararası kalkınmada istikrarlı bir şekilde öne çıkarken esasen 1950'li yıllara kadar uzanan dış yardım programları ile kesinlikle bu alanda yeni değiller. Böyle olmakla birlikte söz konusu devletlerin dünyanın dört bir yanındaki yardım faaliyetleri kimi zaman Amerika Birleşik Devletleri, Batı Avrupa ve Japonya'nın hakim olduğu uluslararası yardım mimarisine bir tehdit olarak algılanmaktadır. Kalkınma yardımının Güney-Güney işbirliği çerçevesinde önemli bir dış politika aracı olduğu varsayımından yola çıkarak, bu tez söz konusu yükselen güçleri bu alanda harekete geçiren motivasyonların neler olduğunu sorgulamaktadır. Dış yardımın araçsallaştırılmasının arkasındaki temel motivasyonlar nelerdir? Yükselen donörler uluslararası kalkınmada geleneksel bağışçılardan farklı mı? Sahra altı Afrika'nın dış yardımın ana alıcısı olduğu ve doğal kaynaklar açısından zengin olduğu düşünüldüğünde, Çin dış politika araçlarını Sahra altı Afrika ile olan işbirliğinde nasıl ve ne amaçla kullanıyor? Son olarak, uluslararası politikada kalkınma yardımı farklı bağışçılar arasında bir rekabet unsuru olmakla birlikte, aynı zamanda farklı yönelim, teknik ve politik özelliklerine sahip olan bağışçıların her birinin kendi aralarında işi paylaştıkları ileri sürülebilir. Bütün bunlar bize kalkınma yardımı ortamının büyük oranda değiştiğini göstermektedir.İÇİNDEKİLER . . . benTEŞEKKÜRLER . . . ivÖZ . . . vÖZET . . . viKISALTMALAR, KISALTMALAR VE KISALTMALAR LİSTESİ . viiBÖLÜM 1GENEL TANITIM1.1 Sorunun bağlamı veya ifadesi . . 11.2 Araştırma hedefleri ve soruları. . . 71.3 Çalışmanın önemi. . . 81.4 Konunun kapsamı, sınırlaması ve metodolojisi. . . 91.5 Tezin yapısı. . . 10BÖLÜM 2KALKINMA YARDIMI: KAVRAMSAL VE TEORİK ÇERÇEVE2.1 KAVRAMSAL ÇERÇEVE . . 112.1.1 Dış yardım . . . 112.1.1.1 Tanım . . 112.1.2 Yabancı yardım türleri . . 162.1.2.1 Resmi kalkınma yardımı . . 172.1.2.2 Diğer hükümetler arası yardım . . 182.1.2.3 Hükümet dışı yardım . . 192.1.3 Dış yardım için farklı motivasyonlar . . 202.1.3.1 Siyasi-diplomatik . . 21ii2.1.3.2 Askeri güvenlik . . 222.1.3.3 İnsani Yardım . . 232.1.3.4 Özgecil veya gelişimsel . . 232.1.3.5 Ticari . . 242.1.3.6 Prestij . . . 252.1.4 Dış yardım kanalları . . 262.2 KURAMSAL ÇERÇEVE . . 302.2.1 Gerçekçi teoriler . . 322.2.1.1 Klasik gerçekçilik . . 332.2.1.2 Neo-gerçekçilik . . 342.2.1.3 Neoklasik gerçekçilik . . 362.2.2 Liberal teoriler . . 382.2.3 Yapılandırmacı teoriler . . 412.2.4 Global Sistem Teorisi (TSM) . . 43BÖLÜM 3KALKINMA YARDIM MİMARİSİ: KALKINMA YARDIMI BAĞIŞÇILARI OLARAK GELİŞMEKTE OLAN GÜÇLERİN BİR PROFİLİ3.1 Geleneksel yardımdan Güney-Güney işbirliğine: literatürün gözden geçirilmesi . 453.2 Yükselen güçlerin Güney-Güney işbirliğine katkısı . 533.3 Kalkınma yardımında ortaklar olarak yükselen güçler . 563.4 BRICS geliştirme yardımının farkı nedir? . 624. BÖLÜMULUSLARARASI KALKINMADA GELİŞMEKTE OLAN GÜÇLERİN KONUMU: SAHARAN ALTINDA AFRİKA'DA ÇİN ÖRNEĞİ4.1 Afrika'ya Çin yardımına tarihsel bir bakış . . 67iii4.2 Yükselen bir donör olarak Çin . . 714.3 Çin'in dış yardımına yönelik motivasyonlar . . 754.3.1 Siyasi nedenler . . 754.3.1.1 Tek Çin politikası: uluslararası tanınma arayışı . . . 764.3.1.2 Uluslararası kuruluşlarda destek alma . 784.3.1.3 İyi bir uluslararası imaj yansıtma . . 794.3.2 Ticari çıkarlar . . 804.3.2.1 Çin şirketlerine uluslararası pazarların açılması . 814.3.2.2 Doğal kaynaklara güvenli erişim . . 824.3.3 Gelişimsel ve insani endişeler . 844.4 Güney-Güney işbirliği örneği olarak Çin-Afrika ilişkileri . 854.5 Afrika'da Çin yardımı . . 884.5.1 Rol ve etki . . . 884.5.2 Zorluklar ve değişen eğilimler . . 90SONUÇ . . . 95KAYNAKÇA . . . 98EKLER . . . 122 --- Since the beginning of the 21st century, the rise of the emerging powers of the BRICS (Brazil, Russia, India, China and South Africa) has given new impetus to the promotion of development cooperation. the BRICS have increased their foreign assistance and established distinct avenues and means of economic cooperation, in particular through South-South cooperation with countries of the South. This dissertation provides an overview of the small but growing literature on bilateral foreign aid activities carried out in Sub-Saharan Africa by these five countries in general and China in particular. While these so-called emerging donors are steadily growing in importance in international development, they are certainly not new to the field, with foreign aid programs dating back to the 1950s. The recent increase in the size and scope of their aid activities around the world is seen by some as a threat to the international aid architecture dominated by the United States and its allies in Western Europe and Japan. Starting from the assumption that development aid represents an instrument of foreign policy within the framework of South-South cooperation, our objective is to ask ourselves what are the motivations that drive these emerging countries? What are the main motivations behind the instrumentalization of foreign aid? Are they different from traditional donors in providing aid? Given that sub-Saharan Africa is the main recipient of foreign aid and rich in natural resources, how and for what purposes is China using its foreign policy tools in its collaboration with the latter? On the international scene, development aid can indeed be an element of competition between different donors; on the other hand, we sometimes have the impression that the donors share the work, each with its own tropisms and technical and political characteristics. However, it is clear that the development aid landscape is changing dramatically.TABLE OF CONTENTS . . . iTHANKS . . . ivABSTRACT . . . vÖZET . . . viLIST OF ABBREVIATIONS, ABBREVIATIONS AND ACRONYMS . viiCHAPTER 1GENERAL INTRODUCTION1.1 Context or statement of the problem . . 11.2 Research objectives and questions. . . 71.3 Importance of the study. . . 81.4 Scope, limitation and methodology of the subject. . . 91.5 Structure of the dissertation. . . 10CHAPTER 2DEVELOPMENT AID: CONCEPTUAL AND THEORETICAL FRAMEWORK2.1 CONCEPTUAL FRAMEWORK . . 112.1.1 Foreign aid . . . 112.1.1.1 Definition . . . 112.1.2 Types of foreign aid . . 162.1.2.1 Official development assistance . . 172.1.2.2 Other intergovernmental assistance . . 182.1.2.3 Non-government assistance . . 192.1.3 The different motivations for foreign aid . . 202.1.3.1 Political-diplomatic . . 21ii2.1.3.2 Military-security . . 222.1.3.3 Humanitarian . . . 232.1.3.4 Altruistic or developmental . . 232.1.3.5 Commercial . . . 242.1.3.6 Prestige . . . 252.1.4 Channels of foreign aid . . 262.2 THEORETICAL FRAMEWORK . . 302.2.1 Realistic theories . . 322.2.1.1 Classical realism . . 332.2.1.2 Neo-realism . . . 342.2.1.3 Neoclassical realism . . 362.2.2 Liberal theories . . 382.2.3 Constructivist theories . . 412.2.4 Global Systems Theory (TSM) . . 43CHAPTER 3DEVELOPMENT AID ARCHITECTURE: A PROFILE OF EMERGING POWERS AS DEVELOPMENT AID DONORS3.1 From traditional aid to South-South cooperation: a review of the literature . 453.2 Contribution of emerging powers to South-South cooperation . 533.3 Emerging powers as partners in development aid . 563.4 How is BRICS development assistance different? . 62CHAPTER 4POSITION OF EMERGING POWERS IN INTERNATIONAL DEVELOPMENT: THE CASE OF CHINA IN SUB-SAHARAN AFRICA4.1 A historical perspective of Chinese aid to Africa . . 67iii4.2 China as an emerging donor . . 714.3 Motivations for China's foreign aid . . 754.3.1 Political reasons . . 754.3.1.1 One-China policy: the search for international recognition . . . 764.3.1.2 Obtaining support in international organizations . 784.3.1.3 Projecting a good international image . . 794.3.2 Commercial interests . . 804.3.2.1 Opening international markets to Chinese companies . 814.3.2.2 Secure access to natural resources . . 824.3.3 Developmental and humanitarian concerns . 844.4 Sino-African relations as a case of South-South cooperation . 854.5 Chinese aid in Africa . . 884.5.1 Role and impact . . . 884.5.2 Challenges and changing trends . . 90CONCLUSION . . . 95BIBLIOGRAPHY . . . 98APPENDICES . . . 122

Tezin birinci bölümü esas olarak ikinci ve üçüncü bölüme dair tanıtıcı bir giriş yapmak amacıyla ABD dış politikasının tarihsel gelişimine odaklanmaktadır. Bunun için bu bölümde ilk olarak ABD'nin Bağımsızlık Savaşı ve kuruluş süreci ele alınmıştır. Burada üzerinde durulan en önemli husus Britanya İmparatorluğu'na bağlı bir şekilde yaşayan Amerikan kolonilerinin neden ve nasıl bir araya gelerek Britanya İmparatorluğu'na karşı bir bağımsızlık mücadelesine giriştikleridir. Bu mücadelenin altında yatan nedenler sonuçlarıyla birlikte ele alınırken bu süreçte Amerikan kolonilerinin kurmuş oldukları dış ilişkilere özel bir önem verilmiştir. Çünkü burada temelleri atılan ilişkiler ileride kurulacak devletin de dış politika yapım ve uygulama sürecini derinden etkilemiştir. Nitekim birinci bölümün ikinci alt başlığında ABD dış politikasının yapım ve uygulama sürecinde etkili olan kurumlar, aktörler ve bunların rolleri, tarihsel süreç içerisinde geçirdikleri dönüşümlerle birlikte ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Buradaki amaç, tezin ikinci ve üçüncü bölümünde tartışılacak olan konuların aktörleri ve bunların rollerinin açıklığa kavuşturulması olmuştur. Bu bölümde en son ve en önemli olarak ABD dış politikasının kuruluştan II. Dünya Savaşı'na kadar geçen süreçte geçirdiği dönüşüm kavramsal olarak ele alınmaya çalışılmıştır. Buradaki en önemli tartışmayı da ABD dış politikasındaki yalnızcılık-uluslararasıcılık ikilemi oluşturmuştur. Bu kavramların ABD dış politikasındaki tarihsel bağlamlarının ortaya konmasıyla konumuz olan ABD'nin iki savaş arası dönemde izlediği dış politika stratejisinin daha sağlıklı anlaşılması hedeflenmiştir. Tezin ikinci bölümü iki savaş arası dönem boyunca Türkiye-ABD ilişkilerinin genel seyrine odaklanmaktadır. Bunun için ilk önce söz konusu dönemde iki devlet arasındaki ilişkilere önemli bir temel oluşturan tarihsel arka plan ele alınmıştır. Burada ABD'nin Osmanlı Devleti ile kurduğu ilişkiler ve bu ilişkileri etkileyen faktörler ortaya konulmuştur. Daha sonra I. Dünya Savaşı'nın sona ermesiyle birlikte dünya siyasetinin geçirdiği dönüşüm ve ABD'nin Anadolu'daki Milli Mücadele hareketi karşısında ürettiği Türkiye politikası ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Bu dönemde ABD'nin benimsediği politika 6 Ağustos 1923 tarihinde Lozan'da Türkiye-ABD Genel Antlaşması'nın imzalanarak Türkiye ile diplomatik ilişkilerin kurulması yolundaki en hayati adımlardan birinin atılmasını sağlamıştır. Ancak ABD dış politika yapımının kendisine has yapısı, bu gelişmeyi yaklaşık olarak üç buçuk yıl geciktirmiştir. Tezin bu aşamasında söz konusu gecikmeye neden olan etkenler, bu gecikmenin doğurduğu sonuçlar ve ortadaki krizi aşmak için başvurulan yöntemler ayrıntılı olarak irdelenmiştir. Nihayetinde 17 Şubat 1927 tarihinde imzalanan modus-vivendi ve yapılan nota değişim sayesinde iki devlet arasındaki diplomatik ilişkiler yaklaşık on yıllık bir aranın sonrasında yeniden kurulabilmiştir. Bu bölümün son kısmında ise diplomatik ilişkilerin kurulmasının ardından iki devlet arasındaki ilişkilerin tamirat sürecine odaklanılmıştır. Bu süreçte ABD ve Türkiye imzaladıkları ikili antlaşmalarla aralarındaki 17 Şubat 1927 öncesine ait birçok sorunu çözerken gelecekte kurulacak olan yakın ilişkilerin de temelini atmışlardır. Tezin üçüncü ve son bölümü ise iki savaş arası dönemde Türk iç siyasetinde yaşanan gelişmelerin ABD dış politika yapımı ve uygulamasında görev alan aktörler tarafından ne şekilde takip edildiğine odaklanmaktadır. Bu dönemde Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'ndan yenik ayrılmasının üzerine imzalamak zorunda kaldığı ateşkes antlaşmasıyla birlikte toprakları işgal edilmeye başlanmış ve iradesi esir alınmıştır. Bu gelişmeler üzerine Anadolu topraklarında ortaya çıkan Milli Mücadele hareketi Osmanlı Devleti'ne dayatılan barış antlaşmasını reddederek işgalcileri ülke topraklarından çıkarmayı başarmış ve nihayetinde imzaladığı barış antlaşmasıyla da yeni bir devletin temellerini atmıştır. Ancak yeni devletin kurulmasıyla birlikte Milli Mücadele döneminde işgal kuvvetlerine karşı sağlanan ulusal birlik yavaş yavaş bozulmaya başlamış ve nihayetinde yönetim içerisinde ve toplumda önemli ayrışmalar baş göstermiştir. İlerleyen yıllar Türkiye'de yönetim ve toplumda baş gösteren ayrışmanın taraflarını birbirlerine karşı giriştikleri üstünlük mücadelesi ile geçmiştir. Bu dönemde yeni devletin kurucuları bir yandan cumhuriyetin istikrarını sağlamaya çalışıp bir yanda da köklü reformlar gerçekleştirirken diğer taraftan ülkede kurdukları tek parti yönetiminin kökleşmesi için de önemli adımlar atmışlardır. Bu süreçte ABD'nin Türkiye'de bulunan diplomatik, iktisadi ve askeri temsilcileri ülkede yaşanan gelişmeleri oldukça yakından gözlemlemişlerdir. Bu isimlerin Türk iç siyasetinle yaşanan gelişmeler hakkında yaptıkları kapsamlı değerlendirmeler Washington tarafından ilgiyle takip edilmiş ve bazen söz konusu personelden daha derinlemesine analizler de talep edilmiştir. Türkiye'ye dışarıdan bakan bu analizler cumhuriyet tarihinin epeyce tartışmalı bir dönemini çok daha farklı bakış açılarıyla değerlendirmemiz konusunda oldukça aydınlatıcı olmuştur. ; The first chapter of the thesis mainly focuses on the historical development of the US foreign policy for a descriptive introduction to the second and third chapters. For this reason, the American Revolutionary War and the establishment process of the state are discussed at first. The most crucial issue emphasized here is why and how the American colonies, living under the British Empire, come together and start an independence struggle against the British Empire. While discussing the underlying causes of this struggle and their consequences, special attention is paid to the foreign relations established by the American colonies in this process. Because these relations deeply affected the state's foreign policymaking and implementation process to be established in the future. In the second subtitle of the first chapter, the institutions, actors, and their roles that are effective in making and implementing the US foreign policy, together with their transformation in the historical process, are discussed in detail. The purpose of doing so is to clarify the actors, with their roles, of the topics to be discussed in the second and third chapters of the thesis. Finally, and most importantly, the transformation of the US foreign policy from its establishment until World War II is discussed with a conceptual perspective. The isolationism-internationalism dilemma in the US foreign policy is the most critical discussion in this part. By revealing the historical context of these concepts in the US foreign policy, it is aimed to get the foreign policy strategy followed by the US in the interwar period in a better understanding. The second chapter of the thesis focuses on the general course of Turkey-US relations in the interwar period. For this reason, the historical background, which constitutes an important basis for the relations between the two states, is discussed at first. Here, the relations established by the US with the Ottoman Empire and the factors affecting these relations are presented. Afterward, the transformation of world politics by the end of World War I and the US policy of Turkey towards the National Struggle in Anatolia are discussed in detail. The policy adopted by the US administration during this period provided the signing of the General Treaty between the US and Turkey at Lausanne on August 6, 1923, on the establishment of diplomatic relations with Turkey. However, the unique nature of the US foreign policymaking delays this development for approximately three and a half years. At this stage of the thesis, the factors causing the delay, the consequences, and the methods used to overcome the crisis are examined in detail. Ultimately, diplomatic relations between the two states are re-established after ten years thanks to the modus-vivendi signed on February 17, 1927, and the exchange of notes. In the last part of this chapter, the repair process of the relations between the two states is focused on following the establishment of diplomatic relations. In this process, through bilateral agreements, the US and Turkey solve many problems of the pre-February 17, 1927, and laid the foundation of relations between them to be established near future. The third and last chapter of the thesis focuses on how the developments in Turkish domestic politics in the interwar period are followed by the actors involved in the making and implementing of the US foreign policy. In this period, by the ceasefire agreement that the Ottoman Empire is obliged to sign due to its defeat in World War I, its lands begin to be occupied. The National Struggle that emerged in Anatolia as a result of these developments rejects the peace treaty imposed on the Ottoman State, succeeded in removing the invaders from the country's lands, and finally laid the foundations of a new regime with a peace treaty. However, by establishing the new regime, the national unity provided against the occupying forces during the National Struggle starts to deteriorate gradually, and eventually, an important differentiation occurs within the administration and society. The following years in Turkey passes with the struggle for superiority in which the parties of the confrontation against each other. In this period, while the founders of the new state try to ensure the stability of the regime and carry out radical reforms, they also take important steps towards the establishment of the single-party administration in the country. In this process, US diplomatic, economic, and military representatives in Turkey closely observe the developments. Their comprehensive analyses of developments in Turkish domestic politics are followed with great interest by Washington, and even more, in-depth analyzes are also frequently requested from the personnel in question. These outsiders' analyses of Turkey are quite enlightening for us to evaluate a rather controversial period in the history of Turkey from a different perspective.

Marmara Denizi, İstanbul Boğazı ve Çanakkale Boğazı'nı kapsayan bölgeyi ifade eden Türk Boğazları, 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması'ndan günümüze kadar, zaman zaman Türkiye'ye yöneltilen tehditlerin başlıca kaynağını oluştururken, genellikle Türkiye'nin jeopolitik ve jeostratejik önemini artırıcı bir koz olmuştur. Türklerin, 1774 Küçük Kaynarca Antlaşması ile Türk boğazları üzerinde azalmaya başlayan hakimiyeti, 24 Temmuz 1923 tarihli Lozan Barış Antlaşması ve antlaşma ile aynı tarihte yürürlüğe giren ve antlaşmanın bir parçası sayılan "Boğazların Tabi Olacağı Usule Dair Mukavelename" ile Türk boğazlarından barışta ve savaşta, denizden ve havadan geçiş ve ulaşım serbestliği ilkesi kabul edilmesi ile tamamen yok olma noktasına gelmiştir. Lozan'da kabul edilen boğazlar ile ilgili Sözleşmede boğazlardan geçiş serbestliği, ticaret ve savaş gemileri için barış zamanı, Türkiye'nin muharip ve tarafsız olduğu savaş zamanları için ayrı ayrı düzenlenmiştir. Sözleşme, kıyıdan itibaren 15-20 km.lik bir alanı kapsayacak şekilde boğazlar bölgesi ile İmralı hariç; Marmara Denizi'ndeki tüm adaları ve Boğazönü Adaları'nı (Semadirek, Limni, Gökçeada, Bozcaada ve Tavşan Adaları) gayri askeri statü kapsamına almıştır. Serbest geçiş ilkesi ve uluslararası denetim sisteminin etkisi altında hazırlanan sözleşme, boğazlara ilişkin bir kısım yetkileri akit devletlerin temsilcilerinden oluşan Boğazlar Komisyonu'na devretmiştir. Türkiye, egemenlik haklarını açıkça sınırlandırmış olan sözleşme ile savunma ve güvenliği için tedbir alma hakkından mahrum bırakılmıştır. Bu durumda Türkiye Lozan'da içine sindiremeden imzaladığı Lozan boğazlar sözleşmesinin iptali ve tekrar boğazlarda ki hakimiyetini kurmanın yollarını aramıştır. Türkiye'nin Bu arayışları sonuçsuz kalmamış ve 20 Temmuz1936 tarihli Montreux Boğazlar Sözleşmesi'nin imzalanması ile sonuçlanmıştır. Bu tarihe kadar değişik evrelerden geçerek azalmaya devam eden, ancak bu sözleşmenin imzalanmasıyla Türk boğazları ve geçiş rejimi üzerinde Türk hakimiyeti yeniden sağlanmıştır. Montreux Sözleşmesinin amacı; "boğazlardan geçişi ve gemilerin ulaşımını, Lozan Barış Antlaşması'nın 23. maddesiyle tespit edilen prensibi, Türkiye'nin güvenliği ve Karadeniz'e kıyıdaş devletlerin güvenliği çerçevesinde koruyacak biçimde düzenlemek" olarak belirlenmiştir. Akit devletlerin, 24 Temmuz 1923'te Lozan'da imzalanmış olan sözleşmenin yerine koymayı kararlaştırdıkları sözleşme, 29 madde ile dört lahika ve bir protokolden oluşmaktadır. Montreux Boğazlar Sözleşmesi, Lozan Barış Antlaşması ve eki olan Boğazların Tabi Olacağı Usule Dair Mukavelenamenin, Türkiye'nin boğazlar bölgesi üzerindeki egemenliğini kısıtlayan hükümlerini ortadan kaldırmıştır. Sözleşmenin imza tarihi olan 20 Temmuz 1936'dan itibaren geçerli olmak üzere, Türkiye'nin boğazlar bölgesini askerileştirmesi, Boğazlar Komisyonu'nun kaldırılarak yetkilerinin Türkiye'ye aktarılması öngörülmüştür. Montreux Sözleşmesi ile Boğazlardan geçiş rejimi ve gemilerin ulaşımı konuları, Türkiye'nin ve Karadeniz'e kıyıdaş devletlerin güvenliklerini koruyacak çerçevede düzenlenmiştir. Lozan Boğazlar Sözleşmesi ile Montreux sözleşmesinin arasında ki en önemli fark Türkiye'nin kendisini pek yakın bir savaş tehlikesi tehdidi karşısında sayması durumudur. Bu husus Lozan'da öngörülmeyen ve Türkiye'ye önleyici meşru müdafaa hakkına dayanarak tedbir alma imkanı veren yeni bir düzenleme olarak sözleşmede yer almıştır. Lozan'ın aksine Montreux sözleşmesi, havadan geçiş serbestliği ilkesini kabul etmemiştir. Sadece sivil uçakların boğazlar üzerinden geçişi düzenlenmiş, askeri uçakların boğazlar üzerinden geçmesine izin verip vermeme yetkisi Türk hükümetine bırakılmıştır.Barış ve Türkiye'nin tarafsız olduğu savaş zamanlarında, boğazlardan geçecek savaş gemilerinin sınıfı ve tonajı sınırlandırılmış olup, bu gemilerin geçişi ön bildirime tabi tutulmuştur. Ayrıca, Karadeniz'de bulunacak kıyıdaş olmayan devlet gemileri için süre sınırlaması da getirilmiştir. Türkiye'nin muharip olduğu savaş zamanı ile kendisini pek yakın bir savaş tehlikesi tehdidi ile karşı karşıya sayması durumlarında (21. maddede öngörülen istisna dışında) savaş gemilerinin boğazlardan geçişi konusunda Türkiye dilediği gibi davranabilecektir. Boğazları tüm savaş gemilerine kapatma veya dilediği devlet savaş gemilerini geçirme hakkı vardır.Montreux Boğazlar Sözleşmesi, geçiş nedeniyle ortaya çıkabilecek tüm hukuki durumları düzenlememektedir. Sözleşmede öngörülen açık sınırlayıcı hükümlere (örnek olarak 2. maddenin lafzına) ters düşmemek, genel uluslararası hukuk ilkelerine bağlı kalmak ve boğazlardan geçiş hakkının özüne dokunmamak koşuluyla; Türkiye'nin zabıta ve yargı yetkisi ile geçişin zararsız olmasını isteme ve geçişi düzenleme yetkileri vardır. Montreux'de saklı tutulan ve uluslararası hukukun teyit ettiği bu yetkisini kullanarak Türkiye, ulusal bir düzenleme (tüzük ) yaparak 1994 ve 1998 tarihli Tüzükleri uygulamaya koymuştur. Böylece, kıyıdaş devlet olarak, ulaştırma güvenliğini sağlama ve deniz trafiğini düzenleme yetkisini kullanmıştır.SSCB ve Yugoslavya'nın 1991 tarihinde dağılmasından sonra Montreux Boğazlar Sözleşmesi'nin akit devletleri; Gürcistan, Rusya Federasyonu, Ukrayna, Romanya, Bulgaristan, Türkiye, Yunanistan, Yugoslavya (Sırbistan-Karadağ), İtalya, Fransa ve İngiltere olmuştur. Değişen dünya konjonktürünün sonucu olarak özellikle ABD ve AB gibi küresel güç aktörlerinin girişimleri ile Türk boğazlarından geçiş rejiminin tartışmaya açılma ihtimali mevcuttur. Gerek mevcut hukuki ve siyasi düzen, gerekse Türk boğazlarından geçişle ilgili uygulamalar ışığında incelendiğinde, bazı teknik detaylara mahsus aksaklıklar dışında Montreux Boğazlar Sözleşmesi'nin feshini veya değiştirilmesini gerektirecek bir durum mevcut değildir. Sözleşmenin yenilenmesi durumunda Türkiye halen sahip olduğu avantajlara sahip olamayacak ve yeni sözleşme, halen uygulanan rejime kıyasla Türkiye'nin lehine olmayacaktır. Bu nedenle Türkiye Montreux Boğazlar Sözleşmesinin devam etmesi için çaba harcamalıdır. Turkish Straits which expresses the region covering Maramara Sea , İstanbul and Çanakkale Straits has usualy been a trump increasing geopolitic and geostrategic importance of Turkey while also being the main source of many threats against the country , time to time since Küçük Kaynarca Agreement was signed in 1774. Turkish sovereighty which began to decrease after Küçük Kaynarca Agreement signed in 1774 reached at a point to completely disappear folowing the issue of Lausanne Peace Agreement dated 24 July 1923 and 'Regulations The Straits Will Be Subject To' which was put in effect as a complemantary part of it at the same date.intoroducing the free passage and transportation principle through sea and air, in peace and war. In the agreement signed in Lausanne, free passage principle through the straits was arranged separately for commercial or war ships during peace, war time when Turkey stands neutral or is a belligerent The agreement,described all islands in Marmara Sea and Boğazönü islands covering a 15-20m area from the coastal site as non-military zones , with the exemption of the straits region and İmralı. The agreement arranged under the influence of free passage principle and international control system transfrered some authorities regarding the straits to the Straits Commission composed of representors of contracting countries. Turkey was deprived of its right of taking precautions for its safety and defence with this contract restricting its sovereignty. Under these conditions, Turkey looked for a way to dissolve of the Lausanne Straits Agreement which was signed by Turkey unwillingly and to restructure its sovereignty on the straits. These attempts of Turkey was not left answerless and finaly resulted with the arrangement of Montreux Straits Agreement. In this way, Turkish sovereighty on Turkish Straits and passage principle was re-arranged which continued to decrease, passing through different stages.The objective of Montreux Agreement was to arrange' the principles of passing through the straits , passage of ships , the principle outlined on the 23rd article of Lausanne Peace Agreement, Security of Turkey and other neighbouring countries situated coastwise of Black Sea .'The contract which was thought to be put in effect by the contracting countries to replace the agreement signed in Lausanne on 24 July 1923, consisted of 125 articles, four attachments and one protocol.Montreux Straits Agreement, Lausanne Peace Agreement and its attachment 'Regulations The Straits Will Be Subject To' cancelled the provisions restricting Turkish sovereighty on the straits region . It is stated that Turkey should militarize the straits region, The Straits Commission should be dissolved and its authorities should be transferred to Turkey starting fom the issue date of the agreement, 20 July 1936. In Montreux Agreement, subjects such as the passage prcinciple through straits and ships are arranged in a way to protect the security of Turkey and countries on Black Sea coastline. The main difference between Lausanne Straits Agreement and Montreux is the situation that Turkey considered itself quite close to a war threat .This situation was not assumed in Lausanne Agreement . A new arrangement was made enabling Turkey to take precautions for its defence. In contrary to Lausanne, Montreux Agreement does not allow airway passage principle. Only the passage of civil aircrafts are covered and the decision whether to let the passage of war ships is left to the Turkish Goverment.During peace and war time when Tukey stands neutral, the class of war ships to pass through the straits will be restricted and will require a preliminary notification. Furthermore, a time restriction is intorduced for ships of countries not located along the coastline and which was going towards Black sea.During war time when Turkey takes part as a belligerent , in case it considers itself close to a war threat ( with the exceptions outlined on the 21st article) , Turkey can act in the way it likes regarding the passage of war ships through the straits. Montreux Straits Agreement arranges all judical cases sourcing from right of passage. Provided that restricting provisions of this agreement are not violated and international law principles are fullfilled and the basic of passage right through the straits are reserved; Turley can claim the security of passage and to arrange the passage conditions.Using these authorities, Turkey put the Regulations dated 1994 and 1998 in effect as a nationl arrangement. Thus, it used its authority to arrange marine traffic and to provide the security in transportation.After Soviet Socialist Countries Union and Yugoslavia was dissolved in 1991, contracting parties of Montreux Agreement became , Georgia, Russian Federation, Ukraine, Romania, Bulgaria, Turkey, Greece , Yugoslavia ( Serbia -Karadağ) , Italy, France and England As e result of changing world conditions, especially with the attempts made by actors of the global power such as America and European Union, there exists the possibility of bringing the passage regime through straits into discussion. Examining the situation both within the frames of existing judical and political structures and applications in Turkey regarding the passage through straits, we can find no reason which requires the dissolve or an alteration on Montreux Agreement with the exemption of defects in technical details. In case the agreement is renewed, Turkey will not reserve its existing advantages and the new agreement will not be in the favor of Turkey when compared with the regime still in effect. Therefore, Turkey should struggle for the continuance of present Montreux Agreement.