Suchergebnisse

Hazar Denizi Avrasya'nın tam kalbindedir. Jeopolitik açıdan son derece önemli bir konumdadır. Sahip olduğu hidrokarbon kaynaklarının yanı sıra, bu kaynakların ulaşılabilir olması ve mevcut arz piyasalarına alternatif olması nedeniyle de bölge dışı aktörlerin ilgi alanındadır. 1729'dan 1991'e kadar geçen süreçte Hazar'ı Sovyetler Birliği ve İran olmak üzere iki aktör paylaşmaktaydı. Ancak SSCB'nin dağılması ve üç yeni Cumhuriyetin kurulmasıyla birlikte kıyıdaş sayısı beşe yükselmiştir. Bu da Hazar hidrokarbon kaynakları üzerinde hâkimiyet ve paylaşım mücadelesinin başlamasına neden olmuştur. Başta ABD, kimi Avrupa devletleri ve daha sonra ÇHC olmak üzere pek çok bölge dışı aktörün de çeşitli düzeylerde katıldığı bu mücadeleler Hazar'ın jeopolitik önemini daha da artırmıştır. Hazar'ın hidrokarbon kaynaklarını paylaşma ve uluslararası piyasalara açma mücadelesi beraberinde 1990'ların ilk yarısından itibaren hukuki statü sorununu da ortaya çıkarmıştır. 51 çalışma grubu toplantısı, onlarca teknik toplantı ve beş devlet başkanları toplantısının ardından 12 Ağustos 2018 tarihinde Hazar Denizi'nin Hukuki Statüsüne İlişkin Konvansiyon (kısaca Hazar Konvansiyonu) imzalanmıştır. Hukuki statü sorununa kısmen çözüm getiren bu anlaşma kıyıdaşların pek çok endişesini de gidermiştir. Rusya ve İran güvenlik endişelerinden kurtulurken genç Cumhuriyetler; Kazakistan, Türkmenistan ve Azerbaycan ekonomik refah, istikrar ve SSCB'den kalma sınır problemlerinin çözümü yolunda umuda sahip olmuşlardır. Bununla birlikte hidrokarbon kaynaklarının paylaşımı, tartışmalı yataklar sorunu, Kazakistan'daki NATO üssü ve bölgedeki 93 uluslararası firmanın geleceği gibi hayati konular Hazar Konvansiyonu ile de çözülememiştir. Hazar jeopolitiğinin geçmişinden günümüze irdelenmesi ve nihayetinde Hazar Konvansiyonu'nun somut ve olası etkilerinin incelenmesinin amaçlandığı bu tez çalışması, nitel bir araştırma olarak tasarlanmış, döküman analizi yöntemi kullanılarak hazırlanmıştır. Dört bölüm halinde sunulan çalışmanın birinci bölümünde, çalışmanın kavramsal ve kuramsal temelini oluşturan jeopolitik ve ilgili kuram-yaklaşımlar ortaya konmuş, Hazar bölgesi açısından önemli bazı kuramlar ele alınmıştır. İkinci bölümde Hazar jeopolitiği detaylı şekilde incelenmiştir. Bölgesel ve bölge dışı aktörlerin Hazar jeopolitğine etkileri, boru hatlarının, Hazar hidrokarbon kaynaklarının bölge jeopolitiğini nasıl değiştirdiği ve bölgedeki jeopolitik mücadelenin sonucunda ortaya çıkan çatışma noktaları irdelenmiştir. Üçüncü bölümde Hazar'ın hukuki statüsü sorunu geçmişten günümüze gelişimi incelenmiş, soruna neden olan konular detaylı bir şekilde irdelenmiştir. Kıyıdaşların ve bölge dışı aktörlerin hukuki statü sorunu ile alakalı görüşleri ve önerileri ele alınmıştır. Çalışmanın dördüncü bölümünde Hazar Konvansiyonu'na giden süreç ve anlaşmanın analizi yapılmıştır. Kıyıdaşların savundukları tezlerden neden taviz verdikleri sorusuna cevap aranmış, konvansiyonun özelde kıyıdaşlara ve bölge dışı aktörlere, genelde ise Hazar jeopolitiğine etkileri sorgulanmıştır. ; The Caspian Sea is at the heart of Eurasia. It is in an extremely important position from a geopolitical point of view. In addition to its hydrocarbon resources, it is in the area of interest of non-regional actors because these resources are accessible and alternative to existing supply markets. In the period from 1729 to 1991, two actors, the Soviet Union and Iran, shared the Caspian. However, with the disintegration of the USSR and the establishment of three new Republics, the number of riparians increased to five. This led to the start of the conflict for dominance and sharing over the Caspian hydrocarbon resources. These conflicts, in which many non-regional actors, especially the USA, some European states and later the PRC, participated at various levels, further increased the geopolitical importance of the Caspian. The struggle to share the Caspian's hydrocarbon resources and open it to international markets has also brought up the legal status problem since the first half of the 1990s. After 51 working group meetings, dozens of technical meetings and five heads of state meetings, the Convention on the Legal Status of the Caspian Sea (shortly Caspian Convention) was signed on 12 August 2018. This agreement, which partially solved the legal status problem, also relieved many concerns of the riparians. While Russia and Iran are getting rid of security concerns, young republics; Kazakhstan, Turkmenistan and Azerbaijan had hopes for economic prosperity, stability and the solution of the border problems inherited from the USSR. However, vital issues such as the sharing of hydrocarbon resources, the disputed deposits issue, the NATO base in Kazakhstan and the future of 93 international companies in the region could not be resolved with the Caspian Convention. This thesis study, which aims to examine the Caspian geopolitics from its past to the present and finally to examine the concrete and possible effects of the Caspian Convention, was designed as a qualitative research and prepared by using the document analysis method. In the first part of the study, which is presented in four parts, geopolitics and related theory-approaches, which form the conceptual and theoretical basis of the study, are revealed, and some important theories for the Caspian region are discussed. In the second part, the geopolitics of the Caspian Sea is examined in detail. The effects of regional and non-regional actors on Caspian geopolitics, how pipelines, Caspian hydrocarbon resources change the geopolitics of the region, and the conflict points that emerged as a result of the geopolitical struggle in the region were examined. In the third chapter, the legal status of the Caspian and its development from past to present are examined and the issues that cause the problem are examined in detail. Opinions and suggestions of riparians and non-regional actors regarding the legal status issue were discussed. In the fourth part of the study, the process leading to the Caspian Convention and the agreement were analyzed. An answer was sought to the question of why the riparians made concessions from the theses they defended, and the effects of the convention on the riparians and non-regional actors in particular, and on the Caspian geopolitics in general were questioned.

This study explores the historical evolution of the Levant region from the trade system to hydrocarbon geopolitics by using a longue duree approach one which evaluates the region's present situation in light of developments in oil and natural gas exploration production and export. The concepts of great power politics and balance of power frame the investigation of permanent and changing dimensions of hydrocarbon geopolitics. The first of the two hypotheses tested and verified in this study is that the geopolitics of the Levant maintains its historical importance for the global hegemon and for the international state system even though the central thrust of the Levant's geopolitics has been tranformed from trade to energy. The second hypothesis is that regional and global peace and stability increase when the geopolitics of the Levant is in the control of a hegemon. Instances of conflict increase and opportunities for cooperation decrease when the Levant's geopolitics slips from the grasp of a single hegemon as a result of shifts in the balance of power. Following a discussion of threats and opportunities for conflict and cooperation in the Levant region possible strategies for the regional actors are evaluated. Lastly the threats and opportunities that Turkey faces are situated within emergent trends in the energy geopolitics of the region.

Jeopolitik, devletlerin coğrafi özellikleri ile izledikleri siyaset ve dış politika arasındaki ilişkiyi inceler. Jeopolitik bilgisine sahip olmayan ve jeopolitiğe gereken önemi vermeyen ülkeler diğer ülkelerle olan ilişkilerinde dezavantajlı konuma düşeceklerdir. Jeopolitiği tanımlamaya ve açıklamaya çalışan bazı klasik ve modern teoriler vardır. Bu teorileri kullanarak jeopolitikten daha verimli bir şekilde yararlanmak mümkündür. Çalışmanın birinci bölümünde klasik ve çağdaş jeopolitik teoriler açıklanmış ve bu teorilerin genel bir değerlendirmesi yapılmıştır. Türkiye'nin 2019 yılında uygulamaya koyduğu Mavi Vatan Doktrini, klasik bir jeopolitik teori olan deniz hâkimiyet teorisine dayanır. Karadeniz'e kıyıdaş olan ülkelerle ikili antlaşmalar yapan Türkiye, Karadeniz'de Münhasır Ekonomik Bölgesini ilan ederek Mavi Vatan'ının kuzeyini güvenceye almıştır. Marmara Denizi, hukuki statüsü itibariyle bir iç su olduğu için herhangi bir uyuşmazlığa veya antlaşmaya konu olmadan Türkiye'nin Mavi Vatan'ının kapsamına girmiştir. Uygulamaya konulan bu doktrinin en sorunlu kısmı Adalar(Ege) Denizi ve Doğu Akdeniz'i kapsayan kısmıdır. Çalışmanın ikinci bölümünde bu denizlere kıyıdaş olan devletlerle yaşanan sorunlar, fikir ayrılıkları ve ileri sürülen tezler incelenmiştir. Bu çalışmanın üçüncü bölümünde genel olarak diplomasi kavramından özel olarak ta gambot diplomasisi kavramından bahsedilerek Türkiye'nin gambot diplomasisi yaptığı yönündeki iddialar incelenmiştir. Konuyla ilgili elde edilen bilgiler çalışmanın içerisinde araştırmacıların dikkatine sunulmuştur. ; Geopolitics examines the relationship between the geographical features of states and their politics and foreign policy. Countries that do not have geopolitical knowledge and do not attach the necessary importance to geopolitics will fall into a disadvantageous position in their relations with other countries. There are some classical and modern theories that try to define and explain geopolitics. By using these theories, it is possible to benefit from geopolitics ...

Siyasi coğrafya çalışmalarının çıkış noktası olduğu bir bilim dalı olarak jeopolitik, tarih boyunca devletlerin diğer coğrafyalar üzerindeki genişlemeleri ve denetim kurmalarına yönelik olan coğrafi nedenler üzerine odaklanmıştır. Bu durum Uluslararası İlişkiler yazınının en önemli kavramlarından biri olan güç olgusunu da beraberinde getirmektedir. Güç, tarihin her döneminde devletler tarafından amaçlanan bir kavram olarak tanımlanmıştır. Güçlü devletler, uluslararası sistemde önemli bir yere sahiptir. Bu nedenle güç kavramı, uluslararası sistemin doğasını etkileyen bir kavram olmuştur. Genel olarak güç kavramı ve özelde deniz gücü uluslararası sistemin dönüşüm sürecinde yeniden tanımlanan kavramlar olmuştur. Bu makale, deniz gücünün jeopolitik öneminin dış politikadaki etkilerine yöneliktir. Deniz gücü kavramı, bir devletin sahip olduğu ekonomik ve askeri bütün unsurları kapsamaktadır. Küreselleşen dünya ekonomisinde ülkelerin sağlıklı bir şekilde gelişimi ve kalkınması ticaret hacminde artışı da beraberinde getirmektedir. Bu açıdan dünya üzerinde bulunan yedi ana kara parçasını çevreleyen denizler doğal olarak taşımacılığın da en önemli parçasıdır. Bu çalışmada denizlere göre konumun jeopolitik açıdan etkisi ve önemi ele alınmıştır. ; Throughout the history, geopolitics, which is the science of politics on geography, focused on geographical areas to be inspected on geographical reasons for expansion of states. In addition to this power, as one of the most prominent concepts within the international relations, has been defined as a concept that states have for purpose to all periods of history. It is hardly suprising that the powerful states has a considerable place in the international system. In general concept of power and privately naval forces/sea power have been a concept whose facts are redifened at all transformation periods of the international system. In this article includes the importance of the geopolitics and its effects on developing a global sea power in foreign policy decisions. The notion of ...

Enerji, yaşamsal faaliyetlerin sürdürülebilmesi için çok önemli bir girdi olup; 21.yy. ile birlikte kalkınmanın önde gelen unsurlarından biri haline gelmiştir. Dünya nüfusunun giderek artması, hızla yaşanan teknolojik gelişmeler ve devletlerin büyüme gereksinimleri nedeniyle enerjiye olan ihtiyaç da giderek artmıştır. Bu dönemde alternatif enerjiler üretilememiş ve enerji talebi artış göstermiştir. Bu artış, fosil yakıtların tükenmesine neden olmuştur. Bu talep doğrultusunda, enerji her alanda önem arz ederken; özellikle de uluslararası ilişkilerde, karar vericilerin devletler arası ilişkileri düzenlemede kullandıkları bir "diplomasi aracı" haline gelmiştir. Enerji kaynaklarına verilen bu değerin sürekli artan bir gidişat izlemesi, petrol ve doğal gazın, ekonomik ve politik açıdan stratejik önem kazanmasına neden olmuştur. Dünya'da enerji kaynakları eşit dağılım göstermemiştir. Bundan dolayı devletler açısından enerji koridorlarında bulunmak, enerji rezervlerini etkin kullanmak önemli hale gelmiştir. Bu durum ülkelerin uluslararası alanda söz hakkı olmasına neden olmuştur. Bu açıdan bakıldığında boru hatlarının önemi de her geçen gün artmıştır. Petrol ve doğal gazın üretici devletlerden tüketici devletlere gönderilmesinde genellikle kullanılmakta olan boru hatlarının güzergahı ve bu güzergahın hakimiyeti, uluslararası alanda en önemli unsur olarak ortaya çıkmıştır. Günümüzde, dünyada en fazla enerji ihraç eden ülkelerden olan Rusya Federasyonu, enerji alanındaki hegemonyasını sürdürebilmek adına enerji kaynakları ve boru hatlarını başarılı bir dış politika aracı olarak kullanmaktadır. Bölgede bulunan devletler üzerinde de kontrol sahibi olan Rusya, yeni oluşturulacak olan enerji politikalarını ve bölge devletlerinin politikalarını da kendi istediği doğrultuda yönlendirebilmektedir. Bu araştırmada, Rusya Federasyonu ve Türkiye ilişkisinde boru hatlarının dış politikaya etkileri, Türkiye'nin boru hatları ile enerji naklinde stratejik bir ülke haline gelebilmesi için gereklilikleri problem olarak ele alınmıştır. Araştırmada, enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesi ve nakli konusunda çeşitli politikaların geliştirilmesine yardımcı olmak için yapılan çok sayıda çalışma incelenmiştir. Türkiye'nin enerji konusunda söz sahibi olması için; başarılı bir boru hattı diplomasisi gerçekleştirilmeli, kendi çıkarlarını koruyan ve gözeten bir enerji politikası geliştirilmeli, bunlar gerçekleştirildiği takdirde Türkiye'nin enerji alanında en önemli başat devletlerden biri olacağı sonucuna varılmıştır. ; Energy is a very important input for the sustainability of vital activities; and it has become one of the leading elements of development together with 21st Century. The need for energy has also increased steadily due to the increasing world population, rapid technological developments and the growth needs of the states. The inabilities to produce alternative energy sources and the rapid increase in demand have led to the rapid depletion of fossil fuels which are in limited quantities in the world. In the direction of this demand, while energy is important in every area; especially in international relations, has become a "diplomatic instrument" in which decision-makers have used to regulate inter-state relations. The steadily increasing trend of this value given to energy resources has caused oil and natural gas to gain strategic importance in economic and political area. Since energy resources have an "unequal" distribution table in the world's geography, being in a position to control energy reserves and transport lines for states has begun to have the same meaning as having a say in the international system. From this point of view, the importance of pipelines is increasing day by day. The route of pipelines widely used in transporting oil and natural gas from the producer countries to the consumer countries and the dominance established on these lines have become very important in foreign policy. Today, Russian Federation, one of the world's largest exporters, uses energy resources and pipelines as a successful means of diplomacy to maintain its dominance in the energy field. Russian Federation, which also has great control over the regional states, is influencing the emerging energy policies and states' developing behavior in this direction. In this research, the effects of pipelines on foreign policy in relationship of Russian Federation and Turkey have been considered as a problem for Turkey necessities to become a strategic country in pipeline energy transmission. A number of studies have been examined in the research to assist in the development of various policies on transport and diversification of energy resources. With this research if it develops an energy policy that is stable and protects national interests and is reinforced by a successful pipeline diploma; Turkey will become a country that has a say in the field of energy, it will be one of the most important actors in providing world energy security and it will reach its goal of being an energy center

31 Ocak 2020'de Avrupa Birliği'nden resmi olarak ayrılma sürecini tamamlayan Britanya'nın tarihsel olarak Topluluk ile kurduğu ilişki "tuhaf/isteksiz ortak", "yarı-ayrık ilişki" gibi tanımlamalar çerçevesinde sürdürülmüştür. Bu ilişkide istisnacılık söylem ve siyasetini benimseyen bir ülke olarak Britanya, ada ülkesi olma halini ve adasallığını hem ulusal kimliğin oluşumuna dahil etmiş hem de Avrupa Ekonomik Topluluğu/Avrupa Birliği politikalarının dışında kalma ya da bunu talep etme meşruiyetini sağlamak için kullanmıştır. Meşruiyetini coğrafyanın doğal ve verili olması kabulünden alan Britanya adasallığının istisnacılık söylem ve siyasetine nasıl bir katkı yaptığı bu çalışmanın temel araştırma sorusudur. Sosyal bilimlerin coğrafi incelemelerindeki tarihsel boşluğu doldurmaya çalışan eleştirel jeopolitik perspektifin kullanıldığı bu çalışmada, araştırma sorusunun cevaplanması için Britanya Parlamentosu'ndaki milletvekillerinin Avrupa Ekonomik Topluluğu/Avrupa Birliği üyelik dönemi boyunca yaptıkları konuşmalar "ada ülkesi olma hali" temelinde incelenmiştir. Bu doğrultuda incelenen söylem örneklerinin Britanya kimliğini Avrupa'nın karşıtı olarak yeniden üretme amacının yanı sıra, Ortak Balıkçılık Politikası ile sınır ve göç politikaları gibi alanlarda istisnacı bir yaklaşımla muafiyet meşruiyeti oluşturmaya katkı sağladığı söylenebilir.

Sanayi Devrimi ertesinde buhar gücünden faydanalanan teknolojiler deniz ve kara ulaşımında devletlerin menzillerini ve coğrafi vizyonlarını devrimsel bir biçimde değiştirdi. Geleceğe yönelik yapılan bu değişimler sadece tek bir alanda gerçekleşmedi. Askeri teknolojilerdeki hızlı gelişmenin eşliğinde devletler imkanları dahilinde güçlerini sınırlarının çok ötesine taşıma yeteneğine sahip olduklarında, coğrafyayı siyasal ve stratejik olarak yeniden yorumlamaya başladılar. Özellikle 19. Yüzyılın sonunda bu yorumlar emperyal jeopolitiğin yükselişini temsil etti.
1815'ten sonra Avrupa'nın büyük güçleri arasında başat statüsünü pekiştiren Rusya, 19. yüzyılın devamında üç emperyal coğrafyada aktive oldu. Bu coğrafyalar Avrupa, Balkanlar-Osmanlı İmparatorluğu ve Asya olarak belirginleştiler. Çarlığın bu üç coğrafyada izlediği stratejiler savunma ile yayılma arasında değişiklik gösterdi.
Rus Çarlığının üç emperyal coğrafyadaki aktivasyonu, karar alıcıları çevreleyen entelektüel alanda da jeopolitik düşüncelerin canlanmasını sağladı. Rus kültürel ve tarihsel birikimlerinden de beslenen bu düşünceler Rus Çarlığının emperyal politiğini oluşturdu.
Bu makalenin amacı Rus Çarlığının 19. Yüzyıldaki stratejisi çerçevesinde Çarlık Rusya'sının jeopolitik düşüncesini analiz ederek tanıtmaktır.

Jeopolitik, bir devletin coğrafi konumu, doğal kaynakları, demografik yapısı gibi özelliklerinin o devletin dış politikasına nasıl yansıdığıyla ilgilenir. Klasik jeopolitik teoriler ise kalpgâh, kalpgâhı çevreleyen ülkeler ve bunların özellikleri ile denizlere ve havaya hâkim olmanın dış politikaya nasıl yansıdığını açıklamaya çalışan teorilerdir. Aynı zamanda mekân kavramı klasik jeopolitikte önemlidir. Güçlü devletlerin güçlerini devam ettirebilmeleri için mekân arayışları vardır ve bu da politikalarını şekillendirirken zaman zaman şiddete de başvurdukları gerçeğini ortaya çıkarır. Bu çalışmada, klasik jeopolitik teorilerinin 2000-2016 yılları arasında Irak, Suriye, Libya ve Türkiye'de meydana gelen olaylar ya da ülkelerin mevcut sorunları üzerinden nasıl yansımalarının olduğu incelenmiştir. Irak, Suriye, Libya ve Türkiye'de meydana gelen olaylarda klasik jeopolitiğin etkisinin olduğu görülmüş, çalışmada bu etkilerin nedenlerine inilerek Ortadoğu'ya yansımasının nasıl olduğuna bakılmıştır. Irak örneğinde, 11 Eylül saldırganlarına destek verdiği ve kitle imha silahlarına sahip olduğu gerekçesiyle ve arka planda olan petrol hâkimiyetinden dolayı müdahale gerçekleştirilmiştir. Suriye örneğinde, rejim karşıtları ve rejimin çatışması dünya denkleminde Rusya ve ABD'nin karşı karşıya kalmasına neden olmuştur. İç savaş bölge ülkelerini de derinden etkilemiş, radikal dinci grupların doğuşuna neden olmuştur. Libya'da anti-demokratik rejimin yıkılması ve teröre desteğin önüne geçilmesi bağlamında müdahalede bulunulmuştur ancak yine de arka planda kaynak hâkimiyeti ve Akdeniz'e olan komşuluğu nedeniyle stratejik önemi bulunmaktadır. Türkiye açısındansa, Irak müdahalesinde Türkiye'nin desteğine kesin gözüyle bakan ABD'nin aradığı şekilde destek bulamaması Tezkere Krizini doğurmuştur. Yıllardır süregelen terör konusunda da ABD'nin Türkiye'ye yardımcı olmaması ilişkileri zora sokmaktadır. Klasik jeopolitik teoriler, adı her ne kadar klasik olarak geçse de günümüz 21. yüzyıl dünyasında etkilerini göstermektedir. Bunun örnekleri çalışmada sunulmuştur. --- Geopolitics deals with how a state's characteristics such as its geographical location, its natural resources, its demographic structure are reflected in the foreign policy of that state. As for classical geopolitical theories, they try to explain how the heartland, the surrounding countries, and their characteristics, and the dominance of the seas and the air are reflected in the foreign policy. At the same time, the concept of "Raum" is important in classical geopolitics. Strong states have a search for Raum to sustain their power, and this reveals the fact that they sometimes resort to violence while shaping their policies. In this study, it is studied that between the years of 2000-2016, how the classical geopolitical theories have reflections in terms of the incidents and current problems in Iraq, Syria, Libya and Turkey. It has been seen that in the events which occurred in Iraq, Syria, Libya and Turkey, classical geopolitics has an effect and in this study the causes of these effects are analyzed on the grounds that how the Middle East is reflected. In the case of Iraq, an intervention was carried out on the grounds that it supported the September 11 attackers and possessed weapons of mass destruction and oil control in the background. In the case of Syria, the conflict of the opponents and the regime has caused Russia and the US confrontation in the world equation. The civil war deeply affected the countries of the region as well, causing the emergence of radical religious groups. Libya has been intervened in the context of the demolition of anti-democratic regime and support for terrorism, but it also has strategic importance due to its resource dominance and its proximity to the Mediterranean. With regard to Turkey, USA took it for granted that Turkey would support the US intervention in Iraq but as Turkey did not give the expected support, it led to the Tezkere crisis. As USA did not give support to Turkey for the on-going terrorism problem, it also jeopardizes the relations of the United States and Turkey Classical geopolitical theories, even though their names are classic, show their effects in today's 21st century world. Examples are presented in this study.

Jeopolitik, bir devletin coğrafi konumu, doğal kaynakları, demografik yapısı gibi özelliklerinin o devletin dış politikasına nasıl yansıdığıyla ilgilenir. Klasik jeopolitik teoriler ise kalpgâh, kalpgâhı çevreleyen ülkeler ve bunların özellikleri ile denizlere ve havaya hâkim olmanın dış politikaya nasıl yansıdığını açıklamaya çalışan teorilerdir. Aynı zamanda mekân kavramı klasik jeopolitikte önemlidir. Güçlü devletlerin güçlerini devam ettirebilmeleri için mekân arayışları vardır ve bu da politikalarını şekillendirirken zaman zaman şiddete de başvurdukları gerçeğini ortaya çıkarır.Bu çalışmada, klasik jeopolitik teorilerinin 2000-2016 yılları arasında Irak, Suriye, Libya ve Türkiye'de meydana gelen olaylar ya da ülkelerin mevcut sorunları üzerinden nasıl yansımalarının olduğu incelenmiştir. Irak, Suriye, Libya ve Türkiye'de meydana gelen olaylarda klasik jeopolitiğin etkisinin olduğu görülmüş, çalışmada bu etkilerin nedenlerine inilerek Ortadoğu'ya yansımasının nasıl olduğuna bakılmıştır. Irak örneğinde, 11 Eylül saldırganlarına destek verdiği ve kitle imha silahlarına sahip olduğu gerekçesiyle ve arka planda olan petrol hâkimiyetinden dolayı müdahale gerçekleştirilmiştir. Suriye örneğinde, rejim karşıtları ve rejimin çatışması dünya denkleminde Rusya ve ABD'nin karşı karşıya kalmasına neden olmuştur. İç savaş bölge ülkelerini de derinden etkilemiş, radikal dinci grupların doğuşuna neden olmuştur. Libya'da anti-demokratik rejimin yıkılması ve teröre desteğin önüne geçilmesi bağlamında müdahalede bulunulmuştur ancak yine de arka planda kaynak hâkimiyeti ve Akdeniz'e olan komşuluğu nedeniyle stratejik önemi bulunmaktadır. Türkiye açısındansa, Irak müdahalesinde Türkiye'nin desteğine kesin gözüyle bakan ABD'nin aradığı şekilde destek bulamaması Tezkere Krizini doğurmuştur. Yıllardır süregelen terör konusunda da ABD'nin Türkiye'ye yardımcı olmaması ilişkileri zora sokmaktadır.Klasik jeopolitik teoriler, adı her ne kadar klasik olarak geçse de günümüz 21. yüzyıl dünyasında etkilerini göstermektedir. Bunun örnekleri çalışmada sunulmuştur. --- Geopolitics deals with how a state's characteristics such as its geographical location, its natural resources, its demographic structure are reflected in the foreign policy of that state. As for classical geopolitical theories, they try to explain how the heartland, the surrounding countries, and their characteristics, and the dominance of the seas and the air are reflected in the foreign policy. At the same time, the concept of "Raum" is important in classical geopolitics. Strong states have a search for Raum to sustain their power, and this reveals the fact that they sometimes resort to violence while shaping their policies.In this study, it is studied that between the years of 2000-2016, how the classical geopolitical theories have reflections in terms of the incidents and current problems in Iraq, Syria, Libya and Turkey. It has been seen that in the events which occurred in Iraq, Syria, Libya and Turkey, classical geopolitics has an effect and in this study the causes of these effects are analyzed on the grounds that how the Middle East is reflected. In the case of Iraq, an intervention was carried out on the grounds that it supported the September 11 attackers and possessed weapons of mass destruction and oil control in the background. In the case of Syria, the conflict of the opponents and the regime has caused Russia and the US confrontation in the world equation. The civil war deeply affected the countries of the region as well, causing the emergence of radical religious groups. Libya has been intervened in the context of the demolition of anti-democratic regime and support for terrorism, but it also has strategic importance due to its resource dominance and its proximity to the Mediterranean. With regard to Turkey, USA took it for granted that Turkey would support the US intervention in Iraq but as Turkey did not give the expected support, it led to the Tezkere crisis. As USA did not give support to Turkey for the on-going terrorism problem, it also jeopardizes the relations of the United States and TurkeyClassical geopolitical theories, even though their names are classic, show their effects in today's 21st century world. Examples are presented in this study.

Bu çalışmanın Arktika ile ilgili kısmı ''From Conflict to Cooperation: Analyzing the Arctic Council as an Institution Constructing Stability'' adlı yayımlanmamış doktora tezinden üretilmiştir. ; Soğuk Savaş yıllarında daha çok askeri araçlarla gündeme gelen devletlerarası güç ilişkileri söz konusu dönem sonrası ciddi bir dönüşüme uğramıştır. Özellikle enerji kaynaklarının keşfedilmesi ve bu kaynakların belirlenen rotalarla optimum düzeyde taşınması, günümüzde devletlerin etki kapasitesini belirleyen faktörlerin başında gelmektedir. Dolayısıyla devletler ile ilgili analizlerde klasik anlamda başvurulan jeopolitik yaklaşımların aksine son yıllarda ekonomik faktörlerin öncelikli olarak değerlendirildiği, bu bağlamda bir güç unsuru olarak ekonomik araçların kullanıldığı jeoekonominin hâkim olduğu bir dönemden bahsetmek mümkündür. Doküman analizi yönteminin kullanıldığı bu çalışmada, Arktik ve Doğu Akdeniz bölgelerinde enerji kaynaklarının keşfedilmesiyle birlikte jeopolitikten jeoekonomiye doğru bir dönüşümün yaşandığına değinilmektedir. Bu bağlamda söz konusu bölgeler ile ilgili klasik anlamda rekabet yüklü jeopolitik içerikli değerlendirmeler yerine, devletlerarası işbirliği olanağının yer aldığı jeoekonomik yaklaşımın etkili olduğu iddia edilmektedir. ; Inter-state power relations were shaped by different dynamics witnessed a considerable change after the Cold War process of which military instruments were on the agenda. Notably, exploration of energy resources and transportation of the resources in question via significant routes on optimum level has been one of the underlying factors determining the impulse capacity of states. Thus, besides making reference to geopolitics so as to analyze state behaviors, it probably could be referred to a prevailing geoeconomic process affecting international relations that prioritizes economic factors and utilize them as power instruments, recently. In this paper, it is indicated that just after the exploration of hydrocarbons, geoeconomic perspective has been efficient along with geopolitics in the Arctic and Eastern Mediterranean. Within the paper, document analysis as a method scrutinizing national strategy documents of the Arctic states and assessment on energy potential pertaining to the region besides documents on energy potential of the Eastern Mediterranean and bilateral agreements has been utilized. In the light of geoeconomic perspective it is asserted that owing to economic opportunities existing in both regions a cooperative process which mutual gains/interests are prioritized among actors could be referred besides hard competition caused by power politics. In this context, right along with confrontation and conflict among states, it is argued that there may be cooperation as well. Consequently, although the impact of geopolitical competition among the actors is undeniable, the geoeconomic approach which includes the possibility of interstate cooperation, is also claimed to be effective.

Bu araştırmanın temel amacı bulunduğu jeopolitiğin Türkiye'nin dış politikası ve kimlik üzerinde oluşturduğu etkileri Türkiye-Azerbaycan ilişkileri bağlamında sosyolojik bir perspektiften incelemektir. Bu çerçevede, araştırma kapsamında Türkiye'nin jeopolitiğinin dış siyasete etkilerinin Türkiye-Azerbaycan ilişkileri temelinde özellikle Azerbaycan tarafından algılanan kimlik, kültür, millet ve soy bağı gibi ögeler etrafında analiz edilmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın teorik kısmında öncelikli olarak jeopolitik kavramı ve jeopolitik teoriler hakkında genel bir çerçeve oluşturularak Türkiye ve Azerbaycan'ın jeopolitiği hakkında bilgiler verilmiş, sonrasında SSCB'nin dağılmasıyla başlayan süreçten araştırmanın veri toplama sürecine kadar olan dönemde (1991-2015) Türkiye-Azerbaycan ilişkilerinin seyrine yön veren önemli olaylar ve siyasi gelişmeler dönem dönem ele alınmıştır. Araştırmanın amacı doğrultusunda Türkiye-Azerbaycan ilişkilerini teorik çerçevede sunulan konular etrafında değerlendirmek üzere alan araştırması gerçekleştirilmiştir. Nitel araştırma desenine dayalı olarak kurgulanan alan araştırmasında araştırmanın temel amacına yönelik olarak derinlikli betimsel veriler ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu doğrultuda, araştırma amacına uygun ve kapsamlı bilgiler elde etmek üzere amaçsal örneklem metodu ile belirlenen öznelerle derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Milletvekili, bürokrat, araştırmacı ve kendi alanında uzman akademisyenlerden oluşan araştırma özneleri ile Ankara, Trabzon, İstanbul ve Bakü'de derinlemesine görüşmeler yapılarak veri toplama süreci tamamlanmıştır. Elde edilen veriler Türkiye-Azerbaycan ilişkilerinde etkileri önemli görülen soybağı, kimlik, kültür, jeopolitik, siyasi liderler ve enerji konuları başta olmak üzere analiz edilerek incelenmiştir. Araştırma bulguları jeopolitiğin Türkiye'nin dış politikası üzerinde oldukça etkili olduğunu ve bunun Azerbaycan ilişkilerinde de geçerli olduğunu göstermiştir. Azerbaycan'ın bağımsızlığını kazanmasının ardından Türkiye ile kısa sürede gelişen ilişkilerin temelinde iki ülkenin soybağı, kimlik, kültür, din gibi ortak özelliklerinin de belirleyici olduğu saptanmıştır. Öte yandan, Türkiye-Azerbaycan ilişkileri ortak değerlere dayalı süregiden kardeşlik algısına oldukça bağlı olsa da belirli dönemlerde yaşanan siyasi ve ekonomik gelişmeler ülke çıkarlarının son tahlilde asıl belirleyici unsur olduğu düşüncesinin ağırlık kazandığını göstermiştir. Ayrıca farklı dönemlerde iktidarda bulunan partilerin siyasi kimliklerinin de dış politikada ve Türkiye-Azerbaycan ilişkilerinin seyrinde etkili olduğu görülmüştür. Araştırma bulgularına dayanarak jeopolitiğin dış politikada tek başına etkili olmadığı ancak kimlik, kültür, din, ekonomi gibi faktörlerle etkileşime girdiğinde güçlü bir belirleyici olduğu sonucuna ulaşılmıştır. ; The aim of this research is to analyze the effects of geopolitics of Turkey's foreign policy and identity from a sociological perspective in the context of relations between Turkey and Azerbaijan. Within the framework of this research, the effects of external politics of Turkey's geopolitical scope of Turkey-Azerbaijan relations, aimed to analyze elements such as identity, culture, nation and paternity, especially as perceived by Azerbaijan. In the theoretical part of the study; firstly a general framework for the concept of geopolitics and geopolitical theories was established, following this; some information about the geopolitics of Turkey and Azerbaijan was presented, and finally important events and political developments which are significant for the Turkey-Azerbaijan relations are presented within the period which began with the collapse of the USSR and leading up to the data collection process of this study (1991-2015). According to the purpose of the research, a field study on the Turkey-Azerbaijan relations based on the issues presented in the theoretical framework was conducted. In the field research which is based on qualitative research design, in-depth descriptive data has been tried to be presented. In this respect, in order to obtain comprehensive data in-depth interviews were conducted with the subjects identified with the purposive sampling method. The data collection process was completed by conducting in-depth interviews in Ankara, Trabzon, İstanbul and Baku with research subjects including bureaucrats, researchers and academicians who are experts in their fields. The data was examined by analyzing important effects such as paternity, identity, culture, geopolitics, especially political leaders and energy issues in Turkey-Azerbaijan relations. Research findings showed that the geopolitics are quite effective on Turkey's foreign policy and it also applies to the Azerbaijan relations. After Azerbaijan's gaining independence, on the basis of improving relations with Turkey in short time was found to be as a result of common characteristics such as religion the two countries paternity, identity and culture. On the other hand, it was seen that although Turkey-Azerbaijan relations are highly dependent upon the brotherhood perception and based on common values, political and economic developments experienced in certain periods the interests of the country was found to be the main determining factor in the final analysis. In addition, the parties in power at different periods of political identity in foreign policy was seen as effective for the future of Turkey-Azerbaijan relations. Based on the findings of this study, it was concluded that geopolitics is not effective in foreign policy by itself, but it is a powerful determinant when it interacts with factors such as identity, culture, religion and economy.

Geçmişte olduğu gibi günümüzde de uluslararası sistem açısından çok önemli bir jeopolitiğe sahip olan Afganistan, bu jeopolitik konumun dezavantajını başat güç olamayan tüm devletler gibi yaşamıştır. Afganistan, birçok defa yabancı güçlerin işgaline uğramış ve küresel güçlerin mücadelesinde savunma hattı olmuştur. Afganistan Büyük Oyun çerçevesinde İngiltere-Rusya rekabeti nedeniyle İngiltere tarafından işgale uğramıştır. Daha sonra ise Yeni Büyük Oyun kapsamında bölgede etkin olmak isteyen ABD Kalıcı Özgürlük Operasyonu olarak adlandırılan müdahaleyi gerçekleştirmiştir. ABD, 11 Eylül'den sonra gerçekleşen müdahaleyi meşru müdafaa hakkına dayandırmıştır. Ancak bu müdahale meşru müdafaa hakkı açısından sorunlar içermektedir. ; Afghanistan which has a big geopolitics importance in terms of international system nowadays as it was in the past has experienced the disadvantage of this geopolitics position like other countries which could not be a dominant power. Afghanistan was occupied many times by external powers and became a line of defense during the clash of global powers. Afghanistan was occupied by England because of the rivalry between Russia and England in the framework of the Great Game. Later, within in the scope of the New Great Game, USA wanted to be effective in the region and realized intervention which is called as Operation Enduring Freedom. USA based the intervention occurred after September 11 on its self-defense right

In this research, the strategic importance of the English military bases in Cyprus has been examined. Therefore, the primary goal of this research is to display Cyprus's political significance and the strategic merit of its military bases for the United Kingdom. While Englishmen have explained the strategic importance of the island, they have indicated that Cyprus has taken on a highly significant role within the rather complex region of the Middle East, the Caucasus, Southeast Europe and the Mediterranean. In this situation, in order to become more dominant either in the Eastern Mediterranean or in the Middle East, the English have been against the existence of an issue known as the Cyprus question. After all, it is for sure that stable peace in Cyprus which is directly related to issues such as the route of the oil pipelines, the Arab-Israeli peace process and the determination of Iraq's future, will suit the United Kingdom's interests the most. Therefore, it is necessary for stable peace to be maintained urgently in Cyprus. Actually, the United Kingdom's strategic interest in Cyprus could be evaluated from two angles. The first angle is to minimize or if possible, to eliminate the effectiveness and opportunities of powers which could prevent their national interests in this region. The second is to clearly take advantage of the island through the means of the dominant military bases. However, the existence of these military bases, established after the Second World War, has failed to be thoroughly discussed until now. Yet, as much as the existence of the Turkish troops on the island, the existence of the military bases is also a matter which should be brought to the agenda. But, by directing all the reactions received from world public opinion to the existence of the Turkish troops in the North, the English have prevented the discussion of the absolute domination of the English military bases on the island. Based on this reality, the research is composed of two main sections. The first section has dealt with and examined the geopolitical significance of Cyprus for the United Kingdom. In the second and final section, how the issue related to the English military bases in Cyprus have emerged and developed and its effects today have been evaluated. ; Bu araştırmada, Kıbrıs'taki İngiliz üslerinin stratejik önemi ele alınmıştır. Bundan hareketle araştırmanın temel amacı, Kıbrıs'ın İngiltere için politik önemini ve üslerin stratejik değerini göstermektir.İngilizler, adanın stratejik önemini açıklarken, Kıbrıs'ın Orta Doğu, Kafkasya, Güneydoğu Avrupa ve Akdeniz gibi karışık bir bölgede, oldukça önemli bir rol üstlendiğini belirtmektedirler. Hâl böyle olunca İngilizler, gerek Doğu Akdeniz'de, gerekse Orta Doğu'da daha etkin olabilmek için Kıbrıs meselesi diye bir meselenin olmamasını istemektedirler. Zaten petrol boru hatlarının geçiş güzergâhı, Arap-İsrail barış süreci ve Irak'ın geleceğinin belirlenmesi gibi etkenlerle doğrudan ilintili olan Kıbrıs'taki istikrarlı barış, en çok İngiltere'nin işine geleceği açıktır. Bu yüzden Kıbrıs'ta 'kalıcı çözümün, ivedilikle bulunmasına' ihtiyaç duyulmaktadır.Aslında İngiltere'nin Kıbrıs'a olan stratejik ilgisi iki açıdan değerlendirilebilir. Bunlardan biri kendi ulusal çıkarlarını engelleyecek güçlerin bu bölgedeki etkinliğini ve imkânlarını minimize etmek veya mümkünse ortadan kaldırmak, ikincisi ise egemen üsler vasıtasıyla adadan belirgin bir biçimde yararlanmaktır.Ancak II. Dünya Savaşı'ndan sonra kurulan bu üslerin varlığı, şimdiye kadar layıkıyla tartışılamamıştır. Hâlbuki adadaki üslerin varlığı, en az Türk askerinin varlığı kadar gündeme getirilmesi gereken bir konudur. Ne var ki İngilizler, dünya kamuoyundan gelen tüm tepkileri, kuzeydeki Türk askeri varlığına yönlendirerek, adadaki İngiliz üslerinin mutlak egemenliğinin tartışılmasını önlenmişlerdir.Bu gerçekten hareketle araştırma, iki ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde İngiltere açısından Kıbrıs'ın jeopolitik önemi ele alınıp incelenmiştir. İkinci ve son bölümde ise Kıbrıs'ta İngiliz üsleriyle ilgili meselenin nasıl doğduğu, geliştiği ve günümüzdeki etkileri değerlendirilmiştir

Bugün Ortadoğu denilince ilk akla gelen petrol ve petrol bulunmasının bölge ülkeleri üzerindeyarattığı değişim etkisi oluyor. Bu noktada, bölge ülkelerinden Birleşik Arap Emirlikleri'dedünyaca bilinen Dubai ve Abu Dabi gibi Emirlikleri ve geçmişten bugüne geçirdiği değişim ileöne çıkanlar arasındadır. Bu kapsamda çalışmada, bu ülkede keşfedilen petrolün ve ondansağlanan gelirlerin ülke yerleşimine ne gibi bir etkisi olduğu üzerinde durulmuştur.Bu çerçevede, araştırmanın ana amacı Birleşik Arap Emirlikleri'nde 1950'li yılların sonlarındakeşfedilen petrolün ve ondan elde edilen gelirlerin ülkeyi özellikle yerleşim kavramı üzerindennasıl etkilediğinin gösterilmesidir. Bu etki yazılı, istatistiksel ve görsel kaynakların kullanımıile gösterilmeye çalışılmış olup, yine araştırmada çizilmek istenen genel çerçeve ise geçmiştebalıkçılıkla uğraşan küçük bir kasaba görüntüsündeki ülkenin son yarım asırda geçirmiş olduğudönüşümün coğrafyanın beşeri, ekonomik ve fiziki dalları üzerinden gösterilmeye çalışılmasıolmuştur.Araştırmada hem literatür taramasından elde edilen veriler hem de ülkeye gerçekleştirilen sahaaraştırması sırasında elde edilen görseller kullanılmıştır. Literatür taraması kısmında,kitaplardan, makalelerden, tezlerden ve bu ülkeyle ilgili yayınlanan raporlardan yararlanılmışolup, bunların yanı sıra ülkeye dair grafikler, haritalar ve tablolar ile çalışmanınzenginleştirilmesine çalışılmıştır. Tüm bunlara ek olarakta, saha araştırması sırasında edinilengörsellerle çalışmanın temel vurgusunun daha da pekiştirilmesi sağlanmıştır.Özetle, ülkeye saha araştırılmasına gidilmesi, konuya dair elde edilen tüm kaynaklarınderlenmesi ve yazım aşaması da dahil olarak iki seneyi aşkın bir süreye yayılan bu tezde,günümüzde yıllık 50.000 $'a yaklaşan kişi başı gelire ve 9.6 milyonu aşan nüfusa sahip olanülkenin, gelir kaynağının sadece inci avcılığı, gemi inşa işleri ve balıkçılık olduğu dönemlerdenbugünkü seviyesine ulaşmasının altında yatan temel nedenin ülkede petrolün keşfi ve ondanelde edilen gelirler olduğu vurgulanarak, bu gelirlerin ülkede yerleşme konusunda yaşanandönüşüm sürecini nasıl etkilediği irdelenmiştir.Anahtar kelimeler: Ortadoğu, Birleşik Arap Emirlikleri, Petrol, Nüfus, Şehir Hayatı. --- Today, when the Middle East is mentioned, the first thing that comes to mind is oil and theeffect of the oil discovery on the countries of the region. At this point, among the countries ofthe region, the United Arab Emirates, with the world-renowned Dubai and Abu Dhabi Emirates,are among the prominent ones with the change it has made from past to present. In this context,the oil discovery in this country and the impact of revenues provided from oil on the settlementof the country will be emphasized.In this context, the main purpose of the research is to show how in the late 1950s the discoveredoil and revenues provided from it in the United Arab Emirates affected the country especiallythrough the concept of settlement. This effect will be tried to be demonstrated by the use ofwritten, statistical and visual resources, and the general framework that will be drawn in theresearch will be to try to show the transformation of the country in the past half century in theimage of a small town engaged in fishing in the past through the human, economic and physicalbranches of the geography.Both the data obtained from the literature review and the visuals obtained during the fieldresearch conducted in the country will be used in the research. In the literature review section,books, articles, theses and published reports about this country will be utilized, as well asgraphics, maps and tables about the country will be enriched. In addition to this, the basicemphasis of the study will be further strengthened by visuals obtained during the field research.In summary, this thesis spans over two years including field research, compilation of all thesources obtained and the writing stage. Today, at this country-has a per capita income ofapproximately $ 50,000 and a population of exceeding 9.6 million- the discovery of oil andrevenues provided from oil as the main reason for reaching its present level from the periodswhen pearl fishing, shipbuilding and fishery will be emphasized and how these revenues affectthe transformation process in settling in the country will be examined.